استرداد دادخواست توسط وکیل

گاهی اوقات پیش می آید که یک پرونده حقوقی، بعد از کلی دوندگی و ثبت دادخواست، به دلایلی که فکرش را نمی کردیم، نیاز به تجدید نظر پیدا می کند. مثلاً شاید متوجه شویم اطلاعاتمان کافی نبوده، مدارک جدیدی پیدا شده یا اصلاً می خواهیم مسیر دیگری را برویم. در چنین موقعیت هایی، تصمیم به پس گرفتن دادخواست یا همان «استرداد دادخواست» از طرف موکل، یک راه حل منطقی به نظر می رسد. اما نکته مهم اینجاست که این کار، بخصوص وقتی پای یک وکیل وسط باشد، قواعد و ظرافت های خاص خودش را دارد. وکیل شما، به عنوان کسی که آچار فرانسه حقوقی شماست، نقش اصلی را در این فرآیند بازی می کند و باید حسابی حواسش به تمام ریزه کاری های قانونی و حقوقی باشد تا خدای نکرده، تصمیمی اشتباه، کار را خراب نکند.

این مقاله قرار است حسابی دست ودل باز باشد و به شما، چه وکیل باشید چه موکل، کمک کند تا تمام ابعاد این موضوع مهم را زیر ذره بین بگذارید. از تعاریف اولیه و ماده های قانونی که مثل ستون فقرات این بحث هستند تا ریزه کاری های عملی و حتی اشتباهات رایج، همه و همه را با هم مرور می کنیم. می خواهیم بفهمیم «استرداد دادخواست» چه فرقی با «استرداد دعوا» دارد و هر کدام چه عواقب حقوقی ای برایمان به همراه دارند. پس با ما همراه باشید تا گام به گام در این مسیر پیچیده، اما مهم، با هم پیش برویم.

مفاهیم و تعاریف پایه: سنگ بنای درک فرآیند استرداد

برای اینکه بتوانیم بحث «استرداد دادخواست توسط وکیل» را خوب و حسابی بفهمیم، اول از همه باید با چند تا مفهوم اصلی و کلیدی در دنیای حقوق آشنا شویم. این مفاهیم مثل آجر اول یک بنا هستند؛ اگه خوب و محکم گذاشته نشن، کل بنا می لنگه. پس بیایید ببینیم اصلاً «دادخواست» چیه و بعدش سراغ انواع استرداد بریم.

دادخواست چیست؟

تصور کنید می خواهید حق و حقوقتان را از کسی بگیرید یا اختلافی را قانونی حل کنید. اینجاست که پای «دادخواست» وسط می آید. دادخواست در واقع یک برگه درخواست رسمی و کتبی است که شما یا وکیلتان آن را تنظیم می کنید و به دادگاه می دهید تا رسیدگی به مشکل شما شروع شود. توی این برگه باید همه چیز مشخص باشد؛ خواسته شما چیه، از چه کسی شکایت دارید، چه دلایلی دارید و از چه موادی از قانون کمک می گیرید. این برگه شروع کننده رسمی دعواست و دادگاه فقط وقتی به دعوای شما رسیدگی می کند که شما این دادخواست را تقدیم کرده باشید.

• تعریف: سند کتبی و رسمی که برای شروع یک دعوای حقوقی به دادگاه تقدیم می شود.
• ارکان: مشخصات خواهان (شما)، مشخصات خوانده (طرف مقابل)، خواسته (چیزی که می خواهید)، دلایل و مستندات، شرح دعوا.
• هدف: درخواست رسمی برای رسیدگی قضایی و صدور حکم.

استرداد دادخواست چیست؟ (ماده ۱۰۷ بند الف قانون آیین دادرسی مدنی)

حالا فرض کنید دادخواست را دادید و پشیمان شدید. شاید به این نتیجه رسیدید که هنوز برای ادامه پرونده آماده نیستید یا اصلاً می خواهید با طرف مقابل به توافق برسید. اینجا «استرداد دادخواست» به کارتان می آید. استرداد دادخواست یعنی اینکه شما (یا وکیلتان) قبل از اینکه اولین جلسه دادگاه برگزار بشه و قبل از اینکه طرف مقابل (خوانده) هیچ حرفی برای دفاع بزنه، درخواست می کنید که دادخواستتان را پس بگیرید.

ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی این امکان رو به شما میده. اگه این کار رو انجام بدید، دادگاه یک «قرار ابطال دادخواست» صادر می کنه. خبر خوب اینه که با این قرار، شما بعداً می تونید دوباره همون دعوا رو با همون موضوع و همون طرفین مطرح کنید؛ یعنی پرونده بسته میشه ولی انگار اصلاً از اول وجود نداشته و پرونده قابلیت طرح مجدد رو داره. این یعنی اعتبار امر مختومه پیدا نمی کنه. مثل این می مونه که دفترچه ای رو که باز کردید و شروع به نوشتن کردید، ببندید و بذارید کنار تا بعداً یه دفترچه جدید بردارید و از اول بنویسید.

یادتان باشد، استرداد دادخواست فقط تا قبل از شروع اولین جلسه دادرسی و هرگونه اظهار دفاع از سمت خوانده امکان پذیر است. اگر این زمان بگذرد، دیگر اسمش استرداد دادخواست نیست و وارد فاز «استرداد دعوا» می شویم.

استرداد دعوا چیست؟ (ماده ۱۰۷ بند ب و ج قانون آیین دادرسی مدنی)

خب، اگر از مرحله استرداد دادخواست رد شدیم و دادگاه تشکیل شد یا خوانده دفاعیاتی ارائه داد، حالا اگر خواستیم دعوا را پس بگیریم، اسمش می شود «استرداد دعوا». استرداد دعوا نسبت به استرداد دادخواست پیچیده تر است و پیامدهای حقوقی متفاوتی دارد. ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی اینجا هم به کارمان می آید، اما این بار در بندهای «ب» و «ج» خودش شرایط و آثار دیگری را توضیح می دهد:

۱. استرداد دعوا تا پایان دادرسی (قبل از ختم مذاکرات)

این حالت وقتی پیش می آید که شما بعد از اولین جلسه دادگاه و اظهارات طرفین، اما قبل از اینکه قاضی بگه «مذاکرات تموم شد و وقت صدور رأیه»، تصمیم به پس گرفتن دعوا می گیرید. در این وضعیت، دادگاه «قرار رد دعوا» صادر می کند. با صدور این قرار، شما باز هم می توانید دعوای جدیدی را با همان موضوع مطرح کنید. اما یک تفاوت اساسی با «قرار ابطال دادخواست» وجود دارد: گاهی این قرار به خاطر نقص هایی در دعوای اولیه صادر می شود که با رفع آن نقص ها، می توان دعوا را مجدداً طرح کرد. مثلاً اگر خواسته شما خیلی واضح نباشد و دادگاه به همین دلیل دعوای شما را رد کند، شما می توانید با شفاف کردن خواسته، دوباره دادخواست بدهید.

۲. استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات

اینجا دیگر قضیه جدی تر می شود. وقتی قاضی اعلام می کند که مذاکرات و بررسی ها تمام شده و پرونده آماده صدور رأی است، اگر شما بخواهید دعوا را پس بگیرید، دو حالت بیشتر ندارید:

1. با رضایت خوانده: اگر طرف مقابل (خوانده) با استرداد دعوای شما موافقت کند، دادگاه «قرار سقوط دعوا» صادر می کند.
2. با صرف نظر کلی خواهان: اگر شما به طور کلی و برای همیشه از دعوای خود صرف نظر کنید، حتی بدون رضایت خوانده، باز هم دادگاه «قرار سقوط دعوا» صادر می کند.

اما اینجا یک نکته طلایی داریم: «قرار سقوط دعوا» اعتبار امر مختومه دارد! این یعنی چی؟ یعنی اگر این قرار صادر شد، شما دیگر به هیچ عنوان نمی توانید همان دعوا را، با همان موضوع و بین همان طرفین، دوباره مطرح کنید. پرونده برای همیشه بسته شده و انگار قاضی در موردش حکم قطعی داده. پس اینجا حسابی حواستان را جمع کنید و با وکیل متخصص مشورت کنید تا یک اشتباه کوچک، یک عمر پشیمانی به بار نیاورد.

جدول مقایسه استرداد دادخواست و استرداد دعوا

برای اینکه تفاوت ها مثل روز روشن شوند، یک جدول مقایسه ای آماده کرده ایم:

ویژگی	استرداد دادخواست	استرداد دعوا (تا قبل از ختم مذاکرات)	استرداد دعوا (پس از ختم مذاکرات)
زمان اقدام	قبل از اولین جلسه دادرسی و اظهار دفاع خوانده	بعد از اولین جلسه، اما قبل از ختم مذاکرات	پس از ختم مذاکرات و آماده شدن پرونده برای رأی
قرار صادره توسط دادگاه	قرار ابطال دادخواست	قرار رد دعوا	قرار سقوط دعوا
امکان طرح مجدد دعوا	بله (بدون مانع)	بله (معمولاً با رفع نقص یا تغییر در خواسته)	خیر (دارای اعتبار امر مختومه)
نیاز به رضایت خوانده	خیر	خیر	بله، مگر اینکه خواهان کلاً صرف نظر کند

همانطور که دیدید، زمان اقدام و نوع قرار صادر شده، عواقب کاملاً متفاوتی دارند. به همین خاطر است که نقش یک وکیل خبره در تصمیم گیری برای استرداد، حیاتی می شود.

اختیارات، مسئولیت ها و ملاحظات وکیل در استرداد: نقش حیاتی آچارفرانسه حقوقی

وقتی پای یک وکیل به میان می آید، قضیه استرداد دادخواست یا دعوا ابعاد جدی تری پیدا می کند. وکیل شما، چشم و گوش و زبان حقوقی شما در دادگاه است، اما این به معنی اختیار مطلق او نیست. اینجا می خواهیم ببینیم وکیل چه اختیاراتی دارد، چه مسئولیت هایی متوجه اوست و قبل از هر کاری باید به چه چیزهایی فکر کند.

اختیار وکیل برای استرداد دادخواست یا دعوا

اینکه وکیل شما بتواند دادخواست یا دعوایتان را پس بگیرد، الکی نیست! حتماً و حتماً باید این اختیار به صورت صریح و واضح در وکالتنامه اش ذکر شده باشد. ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی هم به این موضوع اشاره می کند و تأکید دارد که این کار باید با «حق استرداد دعوا» در وکالتنامه انجام شود. اگر این اختیار در وکالتنامه نباشد، وکیل نمی تواند خودسرانه چنین اقدامی کند. اگر هم خدای نکرده این کار را بدون اجازه یا بدون اختیار صریح انجام دهد، حسابی زیر بار مسئولیت می رود.

• لزوم وجود اختیار صریح در وکالتنامه: این بند معمولاً با عبارتی مثل حق استرداد دادخواست یا دعوا یا حق اسقاط دعوا در وکالتنامه نوشته می شود. نبود این بند یعنی وکیل نمی تواند این کار را انجام دهد.
• عواقب استرداد بدون اختیار صریح یا رضایت موکل: اگر وکیلی بدون داشتن این اختیار یا بدون گرفتن رضایت کتبی و صریح از موکلش، دادخواست یا دعوایی را مسترد کند، ممکن است با مسئولیت های مدنی (مثل جبران خسارت به موکل) و حتی انتظامی (از طرف کانون وکلا) روبرو شود. این یک تخلف حرفه ای جدی است.

وظایف وکیل قبل از اقدام به استرداد

یک وکیل حرفه ای قبل از اینکه دست به قلم ببرد و لایحه استرداد را تنظیم کند، یک عالمه کار مهم دارد که باید انجام دهد:

1. مشاوره کامل و شفاف با موکل: وکیل باید تمام پیامدهای حقوقی و مالی استرداد را، چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت، به طور کامل برای موکلش توضیح دهد. مثلاً باید بگوید که استرداد دادخواست امکان طرح مجدد را می دهد، اما استرداد دعوا (بند ج) به معنای از بین رفتن همیشگی حق طرح دعواست (اعتبار امر مختومه).
2. دریافت دستور کتبی و صریح از موکل: فقط صحبت شفاهی کافی نیست. وکیل باهوش حتماً یک درخواست کتبی با امضای موکل می گیرد که در آن موکل به صراحت درخواست استرداد را کرده و از عواقب آن آگاه است. این کار هم برای شفافیت است و هم برای حفظ حقوق هر دو طرف در آینده.
3. تحلیل استراتژیک: وکیل باید مثل یک شطرنج باز ماهر، تمام حرکات بعدی را پیش بینی کند. آیا استرداد واقعاً بهترین گزینه برای موکل است؟ آیا می توان با اصلاح خواسته یا ارائه مستندات جدید، پرونده را ادامه داد و به نتیجه مطلوب رسید؟ آیا استرداد، راه را برای یک دعوای قوی تر در آینده باز می کند یا برعکس، آن را برای همیشه می بندد؟ این تحلیل دقیق، اهمیت زیادی دارد.

مسئولیت های وکیل پس از استرداد

کار وکیل با تقدیم لایحه استرداد تمام نمی شود؛ بلکه مسئولیت های او ادامه دارد:

1. اطلاع رسانی فوری به موکل: وکیل باید بلافاصله موکلش را از تقدیم لایحه استرداد و روند پیگیری آن مطلع کند.
2. پیگیری صدور قرار صحیح از دادگاه: وکیل باید حواسش باشد که دادگاه دقیقاً چه قراری صادر می کند؛ آیا «قرار ابطال دادخواست» است، «قرار رد دعوا» است یا خدای نکرده «قرار سقوط دعوا». پیگیری صدور قرار صحیح و اطلاع از آن، وظیفه وکیل است.
3. ثبت و نگهداری مستندات: تمام مکاتبات با موکل، دستورات کتبی، لایحه های تقدیمی و قرارهای صادره، باید به دقت بایگانی شوند. این مستندات در آینده می توانند راهگشا باشند.

می بینید که فرآیند استرداد، فقط یک کار اداری ساده نیست، بلکه یک تصمیم حقوقی مهم با پیامدهای بلندمدت است که باید با دقت، دانش و مسئولیت پذیری کامل یک وکیل مجرب انجام شود.

مراحل عملی استرداد دادخواست/دعوا توسط وکیل: از فکر تا عمل

حالا که با مفاهیم و اختیارات وکیل آشنا شدیم، وقتش رسیده که برویم سراغ جزئیات عملی. وکیل برای اینکه دادخواست یا دعوای موکلش را مسترد کند، باید یک سری مراحل را به ترتیب و با دقت طی کند. اینجا می خواهیم قدم به قدم این مسیر را با هم مرور کنیم.

زمان بندی حیاتی برای استرداد توسط وکیل

در بحث استرداد، زمان بندی حرف اول را می زند. یک ثانیه این ور یا آن ور، می تواند کل سرنوشت پرونده را عوض کند. وکیل باید مثل یک جراح دقیق، بهترین زمان را برای اقدام انتخاب کند:

• برای استرداد دادخواست (بند الف ماده ۱۰۷): طلایی ترین زمان، قبل از تشکیل اولین جلسه دادرسی و قبل از هرگونه اظهار شفاهی یا کتبی در آن جلسه است. حتی اگر جلسه برگزار شد، تا قبل از اینکه خوانده برای دفاع حرفی بزند یا لایحه ای بدهد، می توان دادخواست را مسترد کرد. وکیل باید با چک کردن سامانه ثنا و ابلاغیه ها، مطمئن شود که هنوز در این مهلت طلایی قرار دارد.
• برای استرداد دعوا (بند ب و ج ماده ۱۰۷):
  • تا پایان دادرسی (قبل از ختم مذاکرات): این مهلت بعد از اولین جلسه شروع می شود و تا قبل از اینکه دادگاه اعلام کند رسیدگی تمام شده و پرونده آماده صدور رأی است، ادامه دارد. وکیل باید حواسش به تمام مراحل دادرسی، از جمله جلسات، لوایح و نظریات کارشناسی باشد.
  • پس از ختم مذاکرات: این مرحله حساس ترین بخش است. در اینجا، یا باید رضایت خوانده را برای استرداد جلب کرد یا موکل به طور کلی از دعوای خود صرف نظر کند. همانطور که گفتیم، در این حالت «قرار سقوط دعوا» صادر می شود که یعنی دیگر نمی توان همان دعوا را دوباره طرح کرد. وکیل باید این مورد را به دقت با موکلش بررسی کند.

چگونگی تنظیم لایحه استرداد توسط وکیل

لایحه استرداد، سند رسمی است که وکیل به دادگاه تقدیم می کند. این لایحه باید شسته و رفته و بی هیچ ابهامی تنظیم شود:

• ضرورت ذکر صریح وکیل خواهان در لایحه: باید به وضوح مشخص شود که این درخواست از طرف وکیل خواهان ارائه شده است.
• اشاره به شماره پرونده، شعبه رسیدگی کننده و مشخصات دقیق طرفین: اطلاعات پرونده باید کامل و دقیق باشد تا هیچ اشتباهی در ارجاع پیش نیاید.
• استناد به مواد قانونی مرتبط (ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م): وکیل باید به بند دقیق ماده ۱۰۷ (الف، ب یا ج) که مبنای استرداد است، اشاره کند.
• قید صریح اختیار استرداد در وکالتنامه: حتماً باید ذکر شود که وکیل، طبق بند مشخصی از وکالتنامه، حق استرداد دادخواست/دعوا را دارد. این موضوع، اعتبار اقدام وکیل را نشان می دهد.
• درخواست صدور قرار مناسب: وکیل باید به صراحت از دادگاه بخواهد که قرار صحیح و متناسب با شرایط استرداد را صادر کند (مثلاً ابطال، رد، یا سقوط).

نحوه ثبت و تقدیم لایحه

مثل بقیه مکاتبات قضایی، لایحه استرداد هم باید از طریق مجاری قانونی خودش به دادگاه برسد:

• ثبت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: امروزه تمامی لوایح و مکاتبات، از طریق این دفاتر ثبت و به دادگاه ارسال می شوند. وکیل باید لایحه را تنظیم و از این طریق به ثبت برساند.
• پیگیری وضعیت در سامانه های قضایی: بعد از ثبت، وکیل موظف است وضعیت لایحه و سیر پرونده را از طریق سامانه های مربوطه (مثل سامانه ثنا) پیگیری کند تا از وصول آن به شعبه و صدور قرار اطمینان حاصل کند.

استرداد دادخواست تجدیدنظر (ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی)

استرداد فقط مخصوص دادخواست بدوی نیست. گاهی اوقات ممکن است در مرحله تجدیدنظر هم نیاز به استرداد باشد. ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی به این موضوع پرداخته است:

شرایط و آثار خاص استرداد در مرحله تجدیدنظر: اگر هر یک از طرفین دعوا (خواهان یا خوانده تجدیدنظرخواه) دادخواست تجدیدنظر خود را مسترد کنند، مرجع تجدیدنظر (دادگاه تجدیدنظر) «قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر» را صادر می کند. با این قرار، پرونده در مرحله تجدیدنظر مختومه می شود. اما نکته مهم این است که این ابطال صرفاً مربوط به مرحله تجدیدنظر است و تأثیری بر حکم بدوی که قبلاً صادر شده، ندارد. به عبارتی، حکم بدوی اگر قطعیت یافته باشد، به قوت خود باقی می ماند.

نقش وکیل تجدیدنظرخواه: در این مرحله هم، وکیل تجدیدنظرخواه باید اختیار صریح استرداد را در وکالتنامه اش داشته باشد و با مشورت کامل با موکل و آگاهی از تمام پیامدها، اقدام به استرداد کند.

نمونه لایحه استرداد دادخواست توسط وکیل (کاملاً اختصاصی)

برای اینکه همه چیز واضح و روشن باشد، دو نمونه لایحه مهم و کاربردی را برایتان آماده کرده ایم. یادتان باشد که این نمونه ها فقط برای آشنایی هستند و هر پرونده ای شرایط خاص خودش را دارد. پس حتماً قبل از هر اقدامی، با وکیل متخصص خودتان مشورت کنید تا لایحه ای دقیق و متناسب با پرونده شما تنظیم شود.

نمونه لایحه ۱: استرداد دادخواست (قبل از اولین جلسه) توسط وکیل

این نمونه لایحه برای زمانی است که شما (یا وکیلتان) می خواهید دادخواست را قبل از اولین جلسه دادگاه و قبل از اینکه خوانده دفاعی کند، پس بگیرید. در این صورت، دادگاه «قرار ابطال دادخواست» صادر می کند و شما می توانید در آینده، مجدداً همان دعوا را مطرح کنید.

بسمه تعالی

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی/حقوقی [نام شهرستان]

با سلام و احترام؛

پیرو کلاسه پرونده شماره [شماره کلاسه پرونده] و شماره بایگانی شعبه [شماره بایگانی]، موضوع دعوای مطروحه توسط موکل اینجانب، آقای/خانم [نام خواهان] فرزند [نام پدر خواهان] به کد ملی [کد ملی خواهان] با خواسته [خواسته اصلی پرونده] به طرفیت آقای/خانم [نام خوانده]، به استحضار می رساند:

نظر به اینکه موکل اینجانب در حال حاضر، به دلایل شخصی/نقص در مستندات/بررسی مجدد راهکارهای قانونی (دلیل را به صورت کلی ذکر کنید)، تمایلی به ادامه رسیدگی در خصوص دادخواست تقدیمی خویش ندارد و طبق بند [شماره بند مربوط به استرداد] از اختیارات وکالتنامه تقدیمی در پرونده فوق الذکر، به اینجانب (وکیل خواهان)، حق استرداد دادخواست و دعوا اعطا شده است، لذا با استناد به بند «الف» از ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله به صراحت و منجزاً، دادخواست موکل خود را مسترد می نمایم.

از محضر دادگاه محترم استدعا دارد با عنایت به مراتب فوق و در مهلت قانونی مقرر، دستور صدور قرار ابطال دادخواست صادر و پرونده را مختومه فرمایند.

با تشکر و تجدید احترام
[نام و نام خانوادگی وکیل]
[شماره پروانه وکالت]
[تاریخ]
[امضاء و مهر وکیل]

نمونه لایحه ۲: استرداد دعوا (پس از اولین جلسه با رضایت خوانده/صرف نظر کلی) توسط وکیل

این نمونه لایحه برای مواقعی است که دادرسی شروع شده و شما می خواهید دعوا را پس بگیرید. همانطور که قبلاً گفتیم، اگر بعد از ختم مذاکرات باشد و با رضایت خوانده یا صرف نظر کلی شما، «قرار سقوط دعوا» صادر می شود که دیگر امکان طرح مجدد نیست. این لایحه باید با دقت بیشتری تنظیم شود و حتماً به وضعیت پرونده و رضایت خوانده یا صرف نظر کلی اشاره کند.

بسمه تعالی

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی/حقوقی [نام شهرستان]

با سلام و احترام؛

پیرو کلاسه پرونده شماره [شماره کلاسه پرونده] و شماره بایگانی شعبه [شماره بایگانی]، موضوع دعوای مطروحه توسط موکل اینجانب، آقای/خانم [نام خواهان] فرزند [نام پدر خواهان] به کد ملی [کد ملی خواهان] با خواسته [خواسته اصلی پرونده] به طرفیت آقای/خانم [نام خوانده]، به استحضار می رساند:

نظر به اینکه پس از تشکیل جلسات دادرسی و بررسی های صورت گرفته، موکل اینجانب، آقای/خانم [نام خواهان]، به دلایل [ذکر دلیل به صورت کلی مانند: حصول توافق با خوانده/عدم تمایل به ادامه دعوا/تغییر در تصمیمات]، قصد انصراف کلی و قطعی از دعوای مطروحه را دارد.

(یکی از دو گزینه زیر را انتخاب کنید:)

گزینه الف (در صورت رضایت خوانده):
لازم به ذکر است خوانده محترم پرونده نیز با استرداد دعوا موافقت خویش را طی [نوع مدرک: لایحه شماره... /صورتجلسه مورخ... /اظهارات شفاهی در جلسه...] اعلام نموده است.

گزینه ب (در صورت صرف نظر کلی خواهان بدون نیاز به رضایت خوانده):
موکل اینجانب به موجب این لایحه، به طور صریح و منجز، از ادامه دعوای خویش به طور کلی صرف نظر می نماید و طبق بند [شماره بند مربوط به استرداد] از اختیارات وکالتنامه تقدیمی، به اینجانب (وکیل خواهان)، حق اسقاط و استرداد کلی دعوا اعطا شده است.

لذا با استناد به بند «ج» از ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، بدین وسیله استرداد کلی دعوای موکل خود را اعلام و درخواست صدور قرار سقوط دعوا را دارم.

از محضر دادگاه محترم استدعا دارد با عنایت به مراتب فوق، دستور صدور قرار مقتضی (سقوط دعوا) صادر و پرونده را مختومه فرمایند.

با تشکر و تجدید احترام
[نام و نام خانوادگی وکیل]
[شماره پروانه وکالت]
[تاریخ]
[امضاء و مهر وکیل]

نکات تکمیلی و خطاهای رایج برای وکلا: هوشیاری برای موفقیت

کار حقوقی، بخصوص وکالت، پر از جزئیات و ظرافت است. استرداد دادخواست یا دعوا هم از این قاعده مستثنی نیست و اگر وکیل حواسش نباشد، ممکن است با اشتباهات رایجی روبرو شود که جبران ناپذیر باشند. اینجا چند نکته تکمیلی و هشداری درباره خطاهای متداول برای وکلا را با هم مرور می کنیم.

بررسی سناریوهای مختلف استرداد

استرداد همیشه یک شکل ثابت ندارد و ممکن است در موقعیت های مختلف، کمی فرق کند:

• استرداد در دعاوی متعدد: اگر موکل شما چند دادخواست علیه یک نفر یا چند نفر داده باشد و بخواهد فقط یکی از آن ها را پس بگیرد، وکیل باید در لایحه استرداد، به طور کاملاً دقیق و مشخص، شماره کلاسه و موضوع دادخواستی که قصد استرداد آن را دارد، بنویسد تا اشتباهی پیش نیاید.
• استرداد بخشی از خواسته: گاهی موکل نمی خواهد کل دادخواست را پس بگیرد، بلکه فقط می خواهد بخشی از خواسته اش را (مثلاً از ۱۰ میلیون تومان خسارت، ۵ میلیون تومان را مطالبه نکند). در این حالت، وکیل باید به صراحت و با اعداد و ارقام، بخش مسترد شده از خواسته را در لایحه مشخص کند و از دادگاه بخواهد که در مورد بقیه خواسته، رسیدگی ادامه پیدا کند.
• استرداد در دعاوی مالی و غیرمالی: فرقی نمی کند دعوا مالی باشد (مثل مطالبه وجه) یا غیرمالی (مثل طلاق یا اثبات نسب). اصول استرداد و قواعد ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی در هر دو نوع دعوا اجرا می شود. اما وکیل باید پیامدهای مالی هر استرداد را، مثلاً در خصوص هزینه های دادرسی یا حق الوکاله، به موکلش گوشزد کند.

اشتباهات رایج وکلا در فرآیند استرداد و چگونگی اجتناب از آن ها

حتی باتجربه ترین وکلا هم ممکن است ناخواسته دچار اشتباه شوند. پس هوشیاری لازم است:

1. نداشتن اختیار صریح در وکالتنامه: این بزرگترین اشتباه است. وکیلی که در وکالتنامه اش حق استرداد ندارد، نباید اقدام به این کار کند. حتماً قبل از هر اقدامی، وکالتنامه را چک کنید و در صورت لزوم، وکالتنامه جدیدی با اختیار استرداد از موکل بگیرید.
2. عدم آگاهی دقیق از تفاوت استرداد دادخواست و دعوا: بعضی وکلا ممکن است تفاوت «قرار ابطال دادخواست» و «قرار سقوط دعوا» را دست کم بگیرند. صدور قرار سقوط دعوا (به دلیل استرداد دعوا در مرحله ای که امر مختومه می شود) می تواند برای همیشه حق موکل را از بین ببرد. پس باید با هوشیاری کامل و با در نظر گرفتن زمان بندی دقیق ماده ۱۰۷ ق.آ.د.م، اقدام کرد.
3. عدم اخذ رضایت کتبی و صریح از موکل: حتی اگر اختیار استرداد در وکالتنامه باشد، برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم یا ادعای بعدی موکل، بهتر است همیشه یک درخواست کتبی و امضاء شده از او برای استرداد بگیرید. این کار از نظر اخلاقی و حرفه ای اهمیت زیادی دارد و بهترین مستند برای وکیل است.
4. عدم پیگیری صحیح قرار صادره: بعد از تقدیم لایحه استرداد، وظیفه وکیل تمام نمی شود. وکیل باید فعالانه پیگیر شود که دادگاه چه قراری صادر کرده و آیا این قرار با خواست او و موکلش همخوانی دارد یا خیر.
5. لحن غیرقانونی یا نامشخص در لایحه: لایحه استرداد باید کاملاً حقوقی، دقیق و بدون ابهام باشد. استفاده از عبارات کلی یا عاطفی، ممکن است دادگاه را در صدور قرار صحیح دچار مشکل کند.

اهمیت ارتباط مستمر با موکل و مستندسازی تصمیمات

یک رابطه شفاف و مستمر با موکل، کلید موفقیت در هر پرونده ای است. در بحث استرداد، این اهمیت دوچندان می شود:

• وکیل باید موکل را در جریان تمام مراحل پرونده، بخصوص تصمیمات مهمی مثل استرداد، قرار دهد.
• تمام مکالمات، مشاوره ها و تصمیم گیری ها، به خصوص دستورات موکل برای استرداد، باید به صورت کتبی مستند شوند و در پرونده بایگانی وکیل قرار گیرند. این مستندات در صورت بروز هرگونه اختلاف در آینده، به کمک وکیل خواهند آمد.

پیامدهای مالی استرداد (هزینه های دادرسی و حق الوکاله)

استرداد یک تصمیم حقوقی با جنبه های مالی هم هست که وکیل باید به موکلش توضیح دهد:

• هزینه های دادرسی: با استرداد دادخواست یا دعوا، هزینه های دادرسی که قبلاً پرداخت شده، معمولاً مسترد نمی شود. این نکته مهمی است که موکل باید بداند.
• حق الوکاله: حق الوکاله وکیل بر اساس قرارداد بین وکیل و موکل تعیین می شود. اگر پرونده به دلیل استرداد به نتیجه ای نرسد، قرارداد حق الوکاله باید مجدداً بررسی شود. وکیل باید این موضوع را از قبل با موکل خود روشن کند تا ابهامی پیش نیاید.

همانطور که می بینید، استرداد دادخواست توسط وکیل، فقط یک اقدام شکلی نیست، بلکه یک تصمیم استراتژیک و حقوقی است که نیازمند دقت، دانش، و مسئولیت پذیری بالاست. وکیل با رعایت این نکات می تواند بهترین خدمات را به موکل خود ارائه دهد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.

نتیجه گیری

در دنیای حقوق که هر کلمه و هر قدم، بار معنایی و حقوقی خاص خودش را دارد، موضوع «استرداد دادخواست توسط وکیل» اهمیت ویژه ای پیدا می کند. دیدیم که این فرآیند، نه تنها یک راه حل قانونی برای انصراف از ادامه دعواست، بلکه می تواند پیامدهای حقوقی متفاوتی داشته باشد که از امکان طرح مجدد دعوا تا از دست دادن همیشگی این حق، متغیر است.

مهم ترین چیزی که از این بحث باید دستگیرمان شود، این است که تفاوت بین «استرداد دادخواست» و «استرداد دعوا» – به خصوص انواع مختلف استرداد دعوا در بندهای ب و ج ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی – را مثل کف دست بشناسیم. زمان بندی دقیق، نوع قراری که دادگاه صادر می کند (ابطال، رد یا سقوط) و تاثیر آن بر آینده دعوا (داشتن یا نداشتن اعتبار امر مختومه)، نکاتی هستند که یک وکیل متخصص لحظه ای از آن ها غافل نمی شود.

نقش وکیل در این میان، فراتر از یک واسطه است؛ او یک مشاور استراتژیک، یک نماینده قانونی و یک مدافع حقوق موکل است. از اطمینان حاصل کردن از وجود اختیار صریح استرداد در وکالتنامه گرفته تا مشاوره کامل با موکل در مورد پیامدهای حقوقی و مالی، تنظیم دقیق لایحه، و پیگیری صدور قرار صحیح، همه و همه وظایف سنگین یک وکیل است. خطاهای رایج، مثل اقدام بدون اختیار یا بی توجهی به زمان بندی، می تواند خسارات جبران ناپذیری به موکل وارد کند. پس دقت، دانش حقوقی به روز و رعایت اصول اخلاق حرفه ای، سنگ بنای موفقیت در این فرآیند است.

در نهایت، چه خودتان موکل هستید و قصد دارید از طریق وکیلتان دادخواستی را مسترد کنید، و چه یک وکیلید که می خواهید بهترین راهکار را برای موکلتان پیدا کنید، یادتان باشد که جزئیات و مشاوره تخصصی حرف اول را می زند. در موارد پیچیده و خاص، همیشه از دانش و تجربه وکلا و مشاوران حقوقی متخصص کمک بگیرید تا بهترین و کم خطرترین مسیر را انتخاب کنید و حق و حقوقتان پایمال نشود.