شرایط مال مضاربه چیست

شرایط مال مضاربه، مهم ترین رکن برای درست و معتبر بودن این قرارداد هست. راستش را بخواهید، سرمایه در مضاربه باید حتماً «وجه نقد» باشه و به طور شفاف و مشخص در اختیار عامل (مضارب) قرار بگیره. عامل هم ضامن اصل سرمایه نیست، مگر اینکه خودش عمداً خرابکاری کنه یا به شرایط قرارداد بی توجهی کرده باشه. بدون رعایت همین نکات ساده، ممکنه مضاربه باطل بشه و دردسرهای حقوقی و شرعی برای دو طرف درست کنه.

مضاربه یکی از آن قراردادهای قدیمی و مهم در فقه و قانون ماست که خیلی ها برای شروع یا گسترش کسب وکارشان از آن استفاده می کنند. فکرش را بکنید، یکی سرمایه داره ولی فرصت یا تخصص کار کردن نداره، یکی هم تخصص و ایده داره ولی پول نداره. مضاربه اینجا مثل یک پل ارتباطی عمل می کنه که این دو نفر را به هم می رسونه. اما حواسمان باشد، این پل یک سری ستون های محکم داره که اگر نباشند یا لق باشند، کل ماجرا فرو می ریزه. مهم ترین ستون هم «مال مضاربه» یا همان سرمایه است.

اگر شرایط مال مضاربه را درست نشناسیم، ممکنه به جای یک قرارداد سودآور و حلال، ناخواسته وارد یک معامله باطل یا حتی ربوی بشیم. این مقاله دقیقاً برای همین نوشته شده تا تمام جزئیات مربوط به سرمایه در قرارداد مضاربه را، هم از نظر قانون مدنی و هم از نگاه فقهی، برایتان باز کنیم. از اینکه سرمایه چی می تونه باشه تا اینکه چی نمی تونه باشه، چرا باید نقد باشه و چه اتفاقی می افته اگه شرایطش رعایت نشه. با ما همراه باشید تا با خیال راحت و چشم باز، وارد این قرارداد شیرین بشید.

درک مبانی مضاربه: چارچوبی برای فهم شرایط مال

قبل از اینکه شیرجه بزنیم توی جزئیات «مال مضاربه»، بد نیست یک نگاهی به خود قرارداد مضاربه و ارکانش داشته باشیم. اینطوری، می فهمیم که هر شرطی برای سرمایه، چه نقشی توی پازل کلی مضاربه بازی می کنه.

تعریف مضاربه از منظر قانون مدنی و فقه

مضاربه یک کلمه عربی یه که معنی اش «همسفر شدن» یا «شراکت در سفر» هست. در اصطلاح فقهی و حقوقی، یعنی یک نفر پولش رو میده و یک نفر دیگه با اون پول تجارت می کنه و توی سودش شریک میشن.

• ماده ۵۴۶ قانون مدنی خیلی واضح این رو می گه: «مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد با این قید که طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک باشند.»
• پس ببینید، ماهیت مضاربه، ترکیب هوشمندانه «کار» و «سرمایه» است. هدف هم اینه که از این ترکیب، یک سود حلال و مشروع به دست بیاد.

ارکان اصلی عقد مضاربه

هر قرارداد مضاربه ای، برای اینکه معتبر باشه، باید چندتا جزء اصلی داشته باشه که بهشون می گیم ارکان. مثل یک میز که برای ایستادن به چندتا پایه نیاز داره، مضاربه هم به این ارکان احتیاج داره:

• مالک (صاحب سرمایه): همون کسی که پول یا سرمایه رو میده.
• مضارب (عامل یا تاجر): کسی که سرمایه رو می گیره و باهاش تجارت می کنه. اون نیروی کار، تخصص و زمانش رو میذاره.
• سرمایه (مال مضاربه): همون پولی که مالک به مضارب میده تا باهاش کار کنه. (و قرار هست که شرایطش رو حسابی بررسی کنیم!)
• تجارت (فعالیت تجاری): کاری که مضارب با سرمایه انجام میده تا سود به دست بیاره. این کار باید یک فعالیت تجاری باشه.
• سود (حصه مشاع از منافع): نتیجه این شراکت، سودیه که باید بین مالک و مضارب تقسیم بشه. نکته مهم اینه که سهم هر دو طرف باید به صورت درصدی از کل سود باشه، نه یک مبلغ ثابت.

مضاربه جایگاه خیلی مهمی توی اقتصاد اسلامی و حتی سیستم بانکی ما داره. خیلی از تسهیلات بانکی، بر پایه همین عقد مضاربه بسته میشن.

تفاوت مضاربه با عقود مشابه (با تاکید بر تفاوت در ماهیت سرمایه)

ممکنه مضاربه با بعضی قراردادهای دیگه اشتباه گرفته بشه. اما ماهیت و شرایط سرمایه در هر کدوم، تفاوت های اساسی داره که دونستنشون واقعاً کمک می کنه:

مضاربه و قرض

توی قرض، کسی که پول رو می گیره، ضامن اصل پوله و باید عین همون مقدار رو برگردونه، حتی اگه پول رو از دست بده یا ورشکست بشه. سود روی قرض هم ربا و حرامه. اما توی مضاربه، عامل (مضارب) ضامن اصل سرمایه نیست، مگه اینکه خودش کوتاهی کرده باشه. سود هم که بر اساس فعالیت تجاری و به صورت درصدی از منافع تقسیم میشه.

مضاربه و مشارکت مدنی

توی مشارکت مدنی، هر دو طرف می تونن هم سرمایه بدن و هم کار کنن. مثلاً هر دو نفری پول میذارن یا هر دو نفر هم سرمایه میارن و هم کار می کنن. اما توی مضاربه، سرمایه فقط از یک طرف (مالک) هست و کار فقط از طرف دیگه (مضارب).

مضاربه و جعاله

جعاله یک قرارداد برای انجام یک کاره که معمولاً با تعیین مبلغ مشخص برای انجام اون کار همراهه. مثلاً میگی «هرکس فلان کار رو انجام بده، اینقدر پاداش می گیره.» اما مضاربه، شراکتیه که هدفش کسب سود از یک تجارت با سرمایه و کار مشترکه.

شرایط اساسی مال (سرمایه) در عقد مضاربه

رسیدیم به قلب ماجرا! اینجا می خوایم دقیقاً ببینیم مال یا سرمایه مضاربه باید چه ویژگی هایی داشته باشه. این بخش، کلید صحت و اعتبار قرارداد شماست.

۱. نقد بودن سرمایه (وجه نقد): مهم ترین شرط مال مضاربه

یکی از اصلی ترین و مهم ترین شرط ها برای سرمایه در مضاربه، اینه که حتماً «وجه نقد» باشه. این مورد اون قدر اهمیت داره که قانون گذار هم تو ماده ۵۴۷ قانون مدنی بهش اشاره کرده: «سرمایه باید وجه نقد باشد.»

تبیین دقیق مفهوم وجه نقد در مضاربه

خب، حالا این «وجه نقد» دقیقاً شامل چی میشه و چی نمیشه؟

1. شامل چه چیزهایی هست؟
   • پول رایج کشور: یعنی همین ریال ایران که تو جیب ماست یا تو حساب بانکی مونه.
   • ارزهای خارجی: مثل دلار، یورو، پوند و بقیه ارزها. بله، بر اساس رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور، این ها هم «وجه نقد» محسوب میشن و میشه اونا رو به عنوان سرمایه مضاربه داد.
   • وجه نقد الکترونیکی و اعتباری: در عصر دیجیتال، این بحث پیش میاد. اگه ماهیت و پشتوانه این نوع وجه نقد، واقعاً پول باشه و قابلیت تبدیل سریع به پول فیزیکی رو داشته باشه، می تونه سرمایه مضاربه باشه. مثلاً موجودی حساب بانکی که با کارت بانکی یا اینترنت بانک منتقل میشه.
2. شامل چه چیزهایی نیست؟ (موارد رایج اشتباه)
   • کالا: این بزرگ ترین اشتباهی یه که خیلی ها فکر می کنند میشه! نه مواد اولیه، نه محصولات ساخته شده، نه ماشین آلات و تجهیزات، نه زمین، نه ملک، و نه هیچ مال غیرمنقول دیگه ای نمی تونن سرمایه مضاربه باشن. اگر شما ملکتان را به کسی بدهید تا با اجاره آن کسب درآمد کند، این مضاربه نیست؛ شاید اجاره باشد یا مشارکت در منافع.
   • طلا و نقره (به عنوان کالا): اینجا یکم ظرافت داره. اگر طلا و نقره به عنوان «کالا»یی برای خرید و فروش در نظر گرفته بشن (مثلاً طلای آب شده یا شمش طلا برای معامله گری در بازار طلا)، در بعضی فتاوا ممکنه استثنائاً مورد قبول باشن. اما اگر به عنوان «وجه نقد» برای تجارت با سایر کالاها (مثلاً خرید لباس یا لوازم منزل) استفاده بشن، پذیرفته نیستن. اگر شما شمش طلا به کسی بدهید که با آن تجارت کند، در واقع یک کالای تجاری به او داده اید، نه وجه نقد.
   • اوراق بهادار: سهام شرکت ها، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و بقیه اوراق مالی، «سرمایه نقد» محسوب نمی شن. این ها خودشون دارایی هایی هستن که ارزششون مدام تغییر می کنه و ماهیت پولی صرف ندارن.
   • خدمات یا مهارت: این ها که اصلاً پول نیستن! این ها سهم مضارب (عامل) هستن که در ازای کارش به شراکت میذاره.
   • دین و طلب: نمی تونید بگید «من از تو فلان مقدار پول طلب دارم، همین رو بذار سرمایه مضاربه و باهاش تجارت کن!» نه، بدهی یا طلب، سرمایه نقد محسوب نمی شه. اول باید تسویه بشه و بعد وجه نقد حاصل از اون به عنوان سرمایه قرار بگیره.

چرا سرمایه باید نقد باشد؟ (استدلال های فقهی و حقوقی)

اینکه چرا قانون گذار و فقها روی نقد بودن سرمایه تاکید دارن، دلایل محکمی داره:

• سهولت در ارزیابی و تحدید سرمایه: وقتی سرمایه پول نقده، مقدارش دقیقاً مشخصه. دیگه لازم نیست بابت ارزش گذاری یک کالا یا ملک کلی بحث و اختلاف پیش بیاد.
• جلوگیری از نوسانات غیرعادی ارزش سرمایه در ابتدای قرارداد: ارزش کالاها ممکنه خیلی سریع بالا و پایین بره. این نوسانات، روی سود و زیان نهایی تاثیر میذاره و محاسبه اش رو سخت می کنه. پول نقد، ثبات نسبی بیشتری داره (البته نه در تورم های شدید!)
• امکان استفاده عمومی و بدون محدودیت مضارب از آن برای انواع تجارت: مضارب با پول نقد می تونه هر کالایی بخره، هر خدمتی رو ارائه بده یا هر تجارتی رو که صلاح می دونه، انجام بده. اما اگه سرمایه مثلاً یک ماشین خاص باشه، فقط برای کار با اون ماشین میشه استفاده کرد و دست مضارب بسته میشه.

آثار عدم رعایت شرط نقد بودن

این بخش خیلی مهمه؛ چون نشون میده اگه این شرط مهم رو رعایت نکنیم، چه اتفاقی برای قراردادمضاربه می افته:

• بطلان عقد مضاربه: اگر سرمایه مضاربه، وجه نقد نباشه، خود قرارداد مضاربه از پایه باطله. یعنی اصلاً انگار چنین قراردادی بسته نشده. اینطوری، دیگه نه سودی که قرار بوده تقسیم بشه معتبره و نه ضرر و زیانش.
• احتمال تبدیل به معامله ربوی در برخی حالات: در بعضی موارد، اگر سرمایه غیرنقد باشه و طرفین شرط سود ثابت کنند، ممکنه معامله از حالت مضاربه خارج شده و به یک معامله ربوی تبدیل بشه که از نظر شرعی و قانونی باطل و حرامه. مثلاً اگر ملک بدهید و سود ثابت بخواهید، این ربا محسوب می شود.

یادتان باشد: «سرمایه در عقد مضاربه باید حتماً وجه نقد باشد؛ در غیر این صورت، عقد باطل است و ممکن است به دردسرهای حقوقی و شرعی دچار شوید.»

۲. معلوم و معین بودن سرمایه

غیر از نقد بودن، سرمایه باید معلوم و معین هم باشه. یعنی چی؟

• میزان دقیق سرمایه: مقدار یا مبلغ سرمایه باید موقع بستن قرارداد، کاملاً واضح و بدون هیچ ابهامی مشخص بشه. نمی شه بگیم «یک مقداری پول»! باید دقیقاً بگیم «۱۰۰ میلیون تومان» یا «۱۰ هزار دلار».
• اهمیت معلوم بودن برای محاسبه سود و زیان: وقتی مبلغ دقیق سرمایه معلوم نباشه، چطوری میشه سود و زیان رو حساب کرد؟ چطوری میشه سهم هرکس رو از سود مشخص کرد؟ این ابهام، زمینه رو برای دعوا و نزاع بین مالک و مضارب فراهم می کنه.
• مثال هایی از ابهام در تعیین سرمایه و اثرات آن: مثلاً اگه بگید «هرچی پول توی حسابم هست»، این معلوم نیست. ممکنه مالک فردا بگه من فلان مبلغ رو در نظر داشتم و مضارب بگه نه، کمتر بوده. این ابهام باعث بطلان قرارداد مضاربه میشه.

۳. قابلیت قبض و اقباض (در اختیار مضارب قرار گرفتن)

سرمایه فقط نباید روی کاغذ باشه؛ باید واقعاً در اختیار مضارب قرار بگیره تا بتونه باهاش کار کنه. یعنی چی؟

• سرمایه باید به گونه ای باشه که مالک بتونه اون رو به مضارب تحویل بده و مضارب هم بتونه اون رو دریافت کنه و بلافاصله تجارت رو شروع کنه.
• شیوه های تحویل: این تحویل می تونه به صورت حواله بانکی، واریز به حساب مضارب، یا حتی تحویل فیزیکی وجه نقد باشه. مهم اینه که سرمایه از کنترل مالک خارج بشه و تحت اختیار مضارب قرار بگیره.

۴. عدم شمول شرط ضمانت سرمایه توسط مضارب (تفاوت با قرض)

این یکی از تفاوت های اساسی مضاربه با قرض هست و خیلی مهمه که درست فهمیده بشه.

• ماده ۵۵۶ قانون مدنی به صراحت می گه: «مضارب در حکم امین است و ضامن مال مضاربه نمی شود مگر در صورت تعدی یا تفریط.»
• توضیح کامل: مضارب نسبت به اصل سرمایه، ضامن نیست. یعنی اگه بدون کوتاهی (تعدی) یا زیاده روی (تفریط) از طرف مضارب، سرمایه در طول تجارت از بین بره یا تلف بشه، مضارب مسئول جبران خسارت نیست و مالک باید ضرر رو قبول کنه. مضارب فقط در صورتی ضامن میشه که عمداً کاری خلاف عرف انجام بده، از حدود اختیاراتش تجاوز کنه یا در حفظ و نگهداری سرمایه کوتاهی کنه.
• تمایز بسیار مهم: یک نکته ظریف اینجا وجود داره. اگر شرط بشه که مضارب در صورت تلف شدن سرمایه، از «مال خودش» به مقدار خسارت یا تلف به مالک تملیک (منتقل) کنه، این شرط صحیح و معتبره و باعث بطلان مضاربه نمیشه. این به معنی ضمانت بر اصل سرمایه نیست، بلکه تعهدی مستقل از مضارب برای جبران خسارت از اموال شخصی خودش هست. این رو با ضمانت اصل سرمایه اشتباه نگیرید!
• چرا این شرط در مضاربه لازم است؟ این شرط باعث میشه که مضاربه از قرض ربوی جدا بشه. در قرض ربوی، اصل سرمایه تضمین میشه و سود تضمینی به ربا منجر میشه. در مضاربه، مالک هم در ریسک تجارت شریکه.

ملاحظات تکمیلی و عملی در مورد مال مضاربه

حالا که با شرایط اساسی سرمایه آشنا شدیم، بد نیست به چندتا نکته عملی و مهم دیگه هم در مورد مال مضاربه بپردازیم که توی دنیای واقعی خیلی کاربرد دارن.

پرداخت تدریجی سرمایه مضاربه

گاهی اوقات، مالک ممکنه نتونه یا نخواد کل سرمایه رو یکجا به مضارب بده. آیا میشه سرمایه رو کم کم و توی چند مرحله به مضارب پرداخت کرد؟

• بله، این کار امکان پذیره، به شرطی که تمام شروط و نحوه پرداخت تدریجی از اول توی قرارداد به روشنی و وضوح کامل مشخص شده باشه.
• مهم اینه که مقدار کلی سرمایه و برنامه پرداختش معلوم باشه و هر مرحله از پرداخت به عنوان بخشی از همون سرمایه اولیه مضاربه محسوب بشه.
• مثلاً میتونن توافق کنن که ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه مضاربه هست که ۵۰ میلیون اول ماه و ۵۰ میلیون دیگر ماه بعد پرداخت میشه. این کاملاً قانونی و درسته.

وظایف مضارب در حفظ و مدیریت سرمایه

درسته که مضارب ضامن اصل سرمایه نیست، اما این به معنی بی تفاوتی نسبت به اون نیست. مضارب یک سری وظایف مهم در قبال سرمایه داره:

• مضارب به عنوان امین: مضارب در جایگاه یک «امین» هست. یعنی باید تمام تلاشش رو بکنه تا از سرمایه به نحو احسن محافظت کنه. هرگونه کوتاهی در حفظ سرمایه که عرفاً از یک تاجر انتظار میره، می تونه او را ضامن کنه.
• لزوم رعایت متعارف و مصلحت در استفاده از سرمایه: ماده ۵۵۳ قانون مدنی می گه: «در صورتی که مضاربه، مطلق باشد (یعنی تجارت خاصی شرط نشده باشد) عامل می تواند هر قسم تجارتی را که صلاح بداند، بنماید و لی در طرز تجارت، باید متعارف را رعایت نماید.» یعنی مضارب باید در استفاده از سرمایه برای تجارت، اصول و قواعد متعارف بازار رو رعایت کنه و به صلاح مالک عمل کنه. نمی تونه وارد معاملات پرخطر و غیرمتعارف بشه.
• مسئولیت مضارب در صورت تعدی، تفریط یا تخلف از شروط صریح قرارداد: اگه مضارب از حدود اختیاراتی که توی قرارداد براش تعیین شده، تجاوز کنه (تعدی)، یا در نگهداری سرمایه کوتاهی کنه (تفریط)، یا حتی خلاف شروطی که صراحتاً در قرارداد اومده عمل کنه، اون وقت ضامن هر ضرر و زیانی میشه که به سرمایه یا سود مالک وارد بشه.

سرنوشت سود و زیان مرتبط با سرمایه

یکی از مهم ترین قسمت های مضاربه، نحوه تقسیم سود و جبران زیان هست که ارتباط مستقیمی با سرمایه داره:

• سود: سهم هر یک از مالک و مضارب باید «جزء مشاع از کل سود» باشه. یعنی چی؟ یعنی مثلاً باید بگیم یک سوم سود برای مضارب، دو سوم برای مالک؛ یا ۶۰ درصد برای مالک و ۴۰ درصد برای مضارب. ماده ۵۴۸ و ۵۴۹ قانون مدنی این رو تاکید می کنه.
• حواس تان باشد: تعیین سود به صورت «مبلغ ثابت» منجر به بطلان عقد مضاربه میشه. مثلاً اگه بگید هر ماه ۲ میلیون تومان سود برای مضارب، بقیه برای مالک، این قرارداد مضاربه باطله! چرا؟ چون هدف از مضاربه، شراکت در ریسک و سودِ حاصل از تجارت هست، نه پرداخت حقوق ثابت.
• زیان: زیانی که به اصل سرمایه وارد میشه (در اثر تجارت و بدون تعدی و تفریط مضارب)، کلاً به عهده مالک هست. مضارب در این حالت، هیچ ضرری از اصل سرمایه متحمل نمیشه، بلکه فقط کارش به هدر میره و از سود محروم میشه. باز هم یادآوری می کنیم، مگر اینکه مضارب کوتاهی یا زیاده روی کرده باشه.

تبدیل ماهیت سرمایه مضاربه در طول قرارداد

خب، سرمایه که نقد بود، اما آیا همیشه نقد می مونه؟

• خرید کالا با سرمایه نقد: بله، همین که مضارب با سرمایه نقد، کالا می خره، اون کالا خودش جزئی از «مال مضاربه» محسوب میشه. اما مهم اینه که این کالا به قصد «تجارت» خریداری شده باشه، نه برای مصرف شخصی یا نگهداری طولانی مدت.
• بررسی ضرورت کسب اجازه از مالک برای تغییر ماهیت اساسی سرمایه: اگه مضارب بخواد ماهیت اساسی سرمایه رو تغییر بده (مثلاً دلارها رو به یورو تبدیل کنه و قصدش هم معامله با ارز باشه، نه فقط نگهداری)، معمولاً باید اجازه مالک رو داشته باشه. این رو هم میشه از اول توی قرارداد شرط کرد.

موارد ابطال یا انفساخ مضاربه مرتبط با سرمایه

دانستن این موارد برای هر دو طرف، هم مالک و هم مضارب، خیلی مهمه تا از همون اول قرارداد رو درست و حسابی ببندن و جلوی مشکلات بعدی رو بگیرن. بعضی چیزا از همون اول مضاربه رو باطل می کنن، بعضی چیزای دیگه هم باعث میشن در طول قرارداد، خود به خود از بین بره یا بهش میگیم منفسخ بشه.

بطلان از ابتدا

بعضی وقت ها، اشکالاتی توی قرارداد وجود داره که از همون لحظه اول باعث میشه مضاربه باطل باشه، یعنی انگار اصلاً قراردادی بسته نشده:

• عدم نقد بودن سرمایه: این رو که حسابی تاکید کردیم! اگه سرمایه پول نقد نباشه و مثلاً ملک یا ماشین باشه، مضاربه از همون اول باطله.
• عدم تعیین جزء مشاع سود: اگه سهم مالک و مضارب از سود به صورت درصدی یا کسری مشخص نشه (مثلاً گفته بشه «یک مبلغ ثابت» یا «تمام سود برای مالک»)، قرارداد مضاربه باطله.
• شرط ضمانت مضارب بر اصل سرمایه: اگه توی قرارداد شرط بشه که مضارب، ضامن اصل سرمایه هست (یعنی اگه سرمایه تلف شد، خودش باید از جیبش جبران کنه، حتی اگه کوتاهی نکرده باشه)، این شرط هم باعث بطلان مضاربه میشه. البته یادتونه که گفتیم اگه شرط بشه که مضارب از «مال خودش» به مقدار خسارت، مجاناً به مالک تملیک کنه، این صحیحه و فرق داره.

انفساخ در طول قرارداد (ماده ۵۵۱ قانون مدنی)

بعضی وقت ها هم قرارداد اولش درسته، ولی در طول اجرا، اتفاقاتی میفته که باعث میشه قرارداد خود به خود باطل بشه. به این می گیم انفساخ. ماده ۵۵۱ قانون مدنی به این موارد اشاره می کنه:

• تلف شدن تمام یا بخشی عمده سرمایه و سود حاصله از آن: اگه سرمایه یا بخش زیادی از اون، همراه با سودی که تا اون موقع به دست اومده، تلف بشه و دیگه امکان ادامه تجارت نباشه، قرارداد منفسخ میشه.
• عدم امکان ادامه تجارتی که منظور طرفین بوده: فرض کنید هدف از مضاربه، تجارت خاصی بوده (مثلاً واردات یک کالای مشخص) و حالا به دلیل تحریم ها یا ممنوعیت های قانونی، دیگه امکان اون تجارت وجود نداره. در این حالت هم مضاربه منفسخ میشه.
• مفلس شدن مالک (ورشکستگی): اگه مالک ورشکست بشه یا به قول حقوقی ها «مفلس» بشه، دیگه نمی تونه به تعهدات مالی اش عمل کنه و قرارداد مضاربه هم منفسخ میشه.

نتیجه گیری

همان طور که دیدید، قرارداد مضاربه با تمام مزایایش برای تامین مالی و توسعه کسب وکار، یک سری ظرافت ها و شروط خیلی مهم داره، به ویژه در مورد «مال مضاربه» یا همان سرمایه. شناخت دقیق شرایط مال مضاربه چیست ، نه تنها به شما کمک می کنه تا یک قرارداد معتبر و درست ببندید، بلکه از درگیر شدن در مشکلات حقوقی و شرعی آتی هم جلوگیری می کنه.

بهترین راهکار برای اینکه همیشه خیالتان راحت باشه، اینه که قبل از هرگونه اقدام، حتماً با یک متخصص حقوقی یا فقهی مشورت کنید. تنظیم یک قرارداد کتبی و دقیق که تمام جزئیات مربوط به سرمایه، سود، زیان و وظایف طرفین رو به وضوح ذکر کرده باشه، مثل یک بیمه عمل می کنه و جلوی خیلی از اختلافات احتمالی رو می گیره. مضاربه می تونه یک ابزار قدرتمند برای رشد اقتصادی و ایجاد فرصت باشه، به شرطی که اصول و قواعدش را تمام و کمال رعایت کنیم.

با رعایت این نکات، هم سرمایه گذاران با خیال راحت پولشان را به جریان می اندازند و هم فعالان تجاری با پشتوانه محکم تری وارد بازار کار می شوند. پس حواس تان باشد که سرمایه مضاربه باید نقد باشد، معلوم و معین باشد و ضمانی برای اصل آن وجود نداشته باشد، مگر از مال شخصی مضارب.