فرق گلیسیرین خوراکی و غیر خوراکی در چیست

 خلاصه مطلب را بخوانید

گلیسیرین یا گلیسرول یک ماده شیمیایی بی‌رنگ و بی‌بو با طعم شیرین است که به دو شکل خوراکی و غیرخوراکی موجود است. گلیسیرین خوراکی با خلوص بالا (حداقل ۹۹.۵ درصد) از چربی‌های گیاهی مانند روغن نخل و نارگیل استخراج می‌شود و در صنایع غذایی و دارویی به‌عنوان شیرین‌کننده مرطوب‌کننده و نگهدارنده به کار می‌رود. این نوع گلیسیرین در تهیه محصولات غذایی رژیمی نوشیدنی‌ها داروها و برخی محصولات آرایشی و بهداشتی به دلیل ایمنی بالا و خلوص کافی استفاده می‌شود.

در مقابل گلیسیرین غیرخوراکی به دلیل داشتن آلاینده‌ها و خلوص پایین برای مصرف انسانی مناسب نیست و عمدتاً در صنایع شیمیایی و تولید مواد شوینده صابون پلاستیک و مواد روان‌کننده کاربرد دارد. این نوع گلیسیرین معمولاً از چربی‌های حیوانی یا نفت خام به دست می‌آید و به دلیل قیمت پایین‌تر برای کاربردهای صنعتی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

برای مصارف خانگی مانند تهیه محصولات آرایشی دست‌ساز خرید گلیسیرین خوراکی توصیه می‌شود زیرا ایمنی بالاتری دارد و احتمال بروز حساسیت‌های پوستی یا واکنش‌های آلرژیک در آن کمتر است. استانداردهایی مانند USP و BP نیز کیفیت و خلوص گلیسیرین خوراکی را تضمین می‌کنند در حالی که در گلیسیرین غیرخوراکی چنین استانداردهایی معمولاً رعایت نمی‌شوند.

در نتیجه انتخاب بین گلیسیرین خوراکی و غیرخوراکی به کاربرد آن بستگی دارد. برای مصارف غذایی و بهداشتی گلیسیرین خوراکی با خلوص بالا انتخاب بهتری است؛ اما برای مصارف صنعتی گلیسیرین غیرخوراکی به دلیل قیمت پایین‌تر گزینه مناسب‌تری خواهد بود.

تفاوت گلیسیرین خوراکی و غیرخوراکی

گلیسیرین به عنوان یکی از مواد شیمیایی پرکاربرد در دو نوع خوراکی و غیرخوراکی تولید می شود. این ماده به دلیل خواص منحصر به فرد خود در صنایع غذایی دارویی و شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال تفاوت های مهمی بین گلیسیرین خوراکی و غیرخوراکی وجود دارد که در این مقاله به آن ها پرداخته خواهد شد.

گلیسیرین چیست؟

گلیسیرین یا گلیسرول یک الکل سه هیدروکسیل است که به صورت طبیعی در چربی ها و روغن ها یافت می شود. این ماده به عنوان یک مایع بی رنگ بی بو و دارای طعم شیرین شناخته می شود. گلیسیرین در بسیاری از صنایع به عنوان یک عامل مرطوب کننده و نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد.

اصول عملکرد گلیسیرین

گلیسیرین به دلیل ساختار شیمیایی اش قابلیت جذب آب از محیط را دارد به همین دلیل به عنوان یک مرطوب کننده قوی شناخته می شود. این ویژگی آن را به ماده ای ایده آل برای محصولات مراقبت از پوست و مواد غذایی تبدیل کرده است.

تفاوت های اصلی بین گلیسیرین خوراکی و غیرخوراکی

منبع تولید

• گلیسیرین خوراکی : معمولاً از چربی های گیاهی مانند روغن نخل یا روغن نارگیل به دست می آید. این نوع گلیسیرین به دقت تصفیه می شود تا مناسب مصرف انسانی باشد.
• گلیسیرین غیرخوراکی : از چربی های حیوانی یا نفت خام تولید می شود و به دلیل فرآوری های مختلف برای مصرف خوراکی ایمن نیست.

خلوص

• گلیسیرین خوراکی : این نوع گلیسیرین حداقل ۹۹.۵ درصد خلوص دارد و از نظر شیمیایی بسیار خالص است. به دلیل حساسیت های غذایی و دارویی خلوص آن بسیار مهم است.
• گلیسیرین غیرخوراکی : خلوص کمتری دارد و معمولاً حاوی آلاینده هایی است که برای مصرف انسانی مضر هستند.

کاربردها

کاربردهای صنعتی گلیسیرین خوراکی

صنایع غذایی

گلیسیرین خوراکی به عنوان یک شیرین کننده طبیعی و نگهدارنده رطوبت در محصولات مختلف غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در تولید نوشابه های رژیمی آبنبات ها و محصولات کم چرب کاربرد دارد.

صنایع دارویی

این ماده در تهیه شربت ها کرم ها و قرص های دارویی به کار می رود. گلیسیرین به دلیل خواص مرطوب کنندگی اش در فرمولاسیون داروهای موضعی و محصولات مراقبتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربردهای صنعتی گلیسیرین غیرخوراکی

تولید مواد شوینده

گلیسیرین غیرخوراکی در ساخت صابون ها و مواد شوینده به کار می رود. این ماده به بهبود کیفیت کف و نرمی پوست پس از استفاده از شوینده ها کمک می کند.

صنایع شیمیایی

گلیسیرین غیرخوراکی به عنوان یک ماده پایه در تولید پلاستیک ها رزین ها و دیگر محصولات شیمیایی استفاده می شود. این ماده به عنوان یک عامل نرم کننده و پایدارکننده در تولید این محصولات نقش دارد.

تجربه شخصی در خرید و استفاده از گلیسیرین

در تجربه خرید گلیسیرین برای استفاده شخصی تفاوت قیمت و خلوص دو نوع خوراکی و غیرخوراکی کاملاً محسوس است. برای استفاده های خانگی مانند تهیه محصولات آرایشی دست ساز توصیه می شود که از گلیسیرین خوراکی استفاده کنید چرا که ایمنی بیشتری دارد و احتمال آلرژی یا آسیب های پوستی کمتر است.

استانداردهای بین المللی

در تولید گلیسیرین خوراکی استانداردهایی مانند USP (فارماکوپه ایالات متحده) و BP (فارماکوپه بریتانیا) به شدت رعایت می شود. این استانداردها تضمین می کنند که گلیسیرین خوراکی دارای خلوص بالا و بدون مواد آلاینده است.

مثال های کاربردی در صنایع مختلف

• صنایع غذایی : در تولید بستنی گلیسیرین به جلوگیری از تشکیل کریستال های یخ کمک می کند.
• صنایع دارویی : در ساخت کپسول های نرم دارویی به عنوان یک ماده نگهدارنده استفاده می شود.
• صنایع شیمیایی : در تولید نیتروگلیسیرین که به عنوان ماده اصلی در مواد منفجره کاربرد دارد از گلیسیرین غیرخوراکی استفاده می شود.

نکات فنی مهم

• پایداری حرارتی : گلیسیرین در دماهای بالا پایدار است و تجزیه نمی شود بنابراین در فرآیندهای حرارتی می توان از آن استفاده کرد.
• قابلیت حل شدن : این ماده به راحتی در آب و الکل حل می شود اما در روغن ها قابلیت حل شدن ندارد.

نتیجه گیری

در نهایت انتخاب نوع گلیسیرین به کاربرد مورد نظر بستگی دارد. گلیسیرین خوراکی به دلیل خلوص بالا و ایمنی مناسب برای مصارف غذایی و دارویی توصیه می شود در حالی که گلیسیرین غیرخوراکی به دلیل ارزان تر بودن و کاربردهای صنعتی گسترده در صنایع مختلف از جمله تولید پلاستیک و شوینده ها کاربرد دارد.

پرسش و پاسخ

۱. آیا می توان از گلیسیرین غیرخوراکی در تهیه محصولات آرایشی استفاده کرد؟
خیر گلیسیرین غیرخوراکی به دلیل حاوی بودن آلاینده ها و مواد شیمیایی ناایمن نباید در محصولات آرایشی استفاده شود.

۲. آیا گلیسیرین خوراکی در محصولات کم کالری استفاده می شود؟
بله گلیسیرین خوراکی به دلیل داشتن شیرینی طبیعی و کم بودن کالری در تولید محصولات غذایی کم چرب و نوشابه های رژیمی استفاده می شود.

۳. آیا گلیسیرین قابل تجزیه است؟
بله گلیسیرین یک ماده زیست تخریب پذیر است و می تواند به راحتی توسط محیط زیست تجزیه شود بنابراین یک ماده دوستدار محیط زیست به شمار می رود.