آیا می توان روند آلزایمر را معکوس کرد؟/ فقط 5 درصد ابتلاها موروثی است

آلزایمر بیماری است که سالانه تعداد زیادی از افراد را در سطح جهان مبتلا می کند، با این حال به گفته متخصصان می توان با داشتن یک سبک زندگی سالم از پیشرفت آن تا حدودی جلوگیری کرد.

به گزارش انکو، در 10 سال گذشته زوال عقل و آلزایمر مهمترین عامل مرگ و میر افراد در انگلیس بوده اند و 11.4 درصد از مرگ و میرها در سال 2022 میلادی را به خود اختصاص دادند.

اگرچه داروهای جدید می توانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند، اما شواهد بیشتری نشان می دهد که داشتن یک سبک زندگی سالم می تواند روند این بیماری را معکوس کند.

بیماری آلزایمر را می توان به دو زیر گروه خانوادگی و پراکنده تقسیم کرد. تنها پنج درصد از موارد ابتلا به آلزایمر خانوادگی و ارثی و 95 درصد از ابتلاها پراکنده هستند که به دلیل عوامل خطرزای محیطی، سبک زندگی و ژنتیکی است. در نتیجه موثرترین تاکتیک برای مقابله با آلزایمر، پیشگیری و داشتن یک سبک زندگی سالم است. همین امر نیز متخصصان را به مطالعه عوامل خطر مرتبط با آلزایمر سوق داده است.

دو بیمار مبتلا به آلزایمر با نام های «سیسی زرب» و «سایمون نیکولز»، ادعا می کنند که با تغییرات ساده در سبک زندگی، این بیماری کشنده را شکست داده اند.

زرب پس از شرکت در یک کارآزمایی بالینی در ایالات متحده، معکوس شدن علایم این بیماری را تجربه کرد. این کارآزمایی اثرات تغییرات شدید سبک زندگی را بر اختلال شناختی خفیف یا زوال عقل زودرس ناشی از بیماری آلزایمر بررسی می کند. داده های این مطالعه هنوز منتشر نشده است.

تغییرات در سبک زندگی شامل تغییر رژیم غذایی، ورزش منظم، جلسات حمایت گروهی، یوگا و مدیتیشن است. زرب گفت که اکنون احساس بسیار بهتری از قبل از شرکت در آزمایش پنج سال پیش، زمانی که تشخیص داده شد به این بیماری مبتلا است، دارد.

پیشرفت های قابل توجه

سایمون نیکولز 55 ساله نیز یکی دیگر از افراد مبتلا به آلزایمر است که در مستند CNN حضور دارد. نیکولز حامل دو نسخه از یک نوع ژن به نام ApoE4 است که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.

با این حال، نیکولز پس از اتخاذ تغییراتی در شیوه زندگی خود، بهبودهای قابل توجهی را در علایم خود مشاهده کرد.

حدود 25 درصد از جمعیت حداقل یک نسخه از گونه ژن ApoE4 (به نام آلل) و پنج درصد حامل دو نسخه هستند. حمل یک آلل ApoE4 با افزایش سه تا چهار برابری خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است. حمل دو نسخه نیز خطر را تا 12 برابر افزایش می دهد و آن را به بزرگترین عامل خطر ژنتیکی برای آلزایمر تبدیل می کند.

این آمار، موفقیت نیکولز در معکوس کردن علایم آلزایمر را به سادگی از طریق انتخاب سبک زندگی سالم تایید می کند. نشانگرهای زیستی او برای آلزایمر در عرض 14 ماه ناپدید شد که به طور قابل توجهی موثرتر از بسیاری از درمان های آلزایمر است.

نیکولز فعالیت بدنی و تغییرات رژیم غذایی را تجربه کرد. در ابتدا برای او «تیرزپاتاید» تجویز شد، دارویی که برای سرکوب اشتها از طریق تنظیم سطح قند خون طراحی شده است. او همچنین تمرینات منظمی را شامل تمرینات قدرتی سه بار در هفته، پیاده روی روزانه 10 هزار قدم و دویدن یا دوچرخه سواری هر روز صبح انجام داد.

بیماری قلبی عروقی یک عامل خطر اصلی و پیش بینی کننده احتمالی آلزایمر است. ارتباط قلب و مغز برای تامین انرژی و اکسیژن سلول های مغز از طریق جریان خون مغزی بسیار مهم است. بنابراین، سلامت ضعیف قلب می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد زیرا سلول های مغز انرژی کمتری برای عملکرد دریافت می کنند.

این وضعیت توضیح می دهد که چرا بهبود سلامت قلب نیکولز و افزایش فعالیت قلبی عروقی باعث بهبود علایم وی شده است.

موثرترین تاکتیک برای مقابله با آلزایمر، پیشگیری و داشتن یک سبک زندگی سالم استاو همچنین تغییرات رژیم غذایی را اعمال کرد – حذف شکر، الکل و غذاهای فرآوری شده – و همچنین رژیم غذایی مدیترانه ای را امتحان کرد.

رژیم غذایی مدیترانه ای سرشار از آنتی اکسیدان است که از سلول های مغز در برابر آسیب محافظت می کند و تحقیقات نشان می دهد که مواد مغذی به دست آمده از رژیم غذایی به حفظ حافظه و مهارت های شناختی کمک می کند.

یک مطالعه گسترده اخیر روی 60 هزار انگلیسی نشان داد که پیروی از رژیم غذایی مدیترانه ای خطر ابتلا به زوال عقل را تا 23 درصد کاهش می دهد.

نیکولز همچنین از بهداشت خواب استفاده کرده تا الگوی خواب نامنظم خود را بهبود بخشد، زیرا برخی از مطالعات نشان می دهند که کمبود خواب با آلزایمر مرتبط است.

تیوری غالب این است که در طول خواب، پروتیین های سمی مانند «آمیلویید» را می توان با سیستم «گلیمفاتیک» دفع کرد. اینها در غیر این صورت تجمع می یابند و باعث زوال عقل می شوند. اگرچه، لازم به ذکر است که مطالعه اخیر روی موش ها این نظریه را زیر سوال می برد.

دانشمندان کالج امپریال لندن اخیرا دریافتند پاکسازی سموم در طول خواب کاهش می یابد که نشان می دهد خواب ممکن است خطر زوال عقل را از طریق مکانیسم های ناشناخته دیگری کاهش دهد.

این تغییرات سبک زندگی تاثیرات قابل توجهی بر زندگی نیکولز داشت. تنها در 9 هفته، او تقریباً 10 کیلوگرم و 80 درصد از چربی بدن خود را از دست داد و سطح قند خون ناشتا را کاهش داد.

نیکولز و زرب احتمالاً علایم آلزایمر خود را «معکوس» کردند. این به این دلیل است که شرایطی مانند چاقی، فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی، کلسترول بالا و بی خوابی همگی از عوامل خطر زوال عقل هستند و می توانند از طریق یک سبک زندگی سالم اصلاح شوند.

با این حال، تفسیر این یافته ها نیاز به مطالعات بیشتری دارد زیرا این شرایط فقط برای دو نفر درست بوده است. بدون ارایه جزییات نتایج ادعا شده، تعیین اینکه آیا این انتخاب های سبک زندگی واقعاً پیشرفت بیماری را معکوس کرده است یا خیر، دشوار است.

به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، تاثیر سبک زندگی بر توانایی شناختی افراد در حال برجسته شدن است و دانشمندان بیشتری در حال بررسی فواید آن هستند. ترکیب ظهور داروهای جدید اصلاح کننده بیماری با تغییرات سخت در شیوه زندگی ممکن است به طور قابل توجهی علایم و پیشرفت آلزایمر را کاهش دهد.

نقش مراقبت کنندگان

برای افرادی که به هر دلیلی چه ژنتیکی و چه سبک زندگی ناسالم، گرفتار این اختلال عصبی پیش رونده می شوند یک نکته قابل تامل و حیاتی در روند مدیریت بیماری وجود دارد و آن، نقش بسیار مهم افرادی است که از این بیماران مراقبت می کنند. باید توجه داشت که خانواده ها و بستگان مبتلایان به زوال عقل و آلزایمر نیز با پیشرفت مرحله به مرحله ی این بیماری، تحت تاثیر قرار می گیرند. افرادی که با این بیماران در تماس هستند، علاوه بر رنج اینکه عزیزانشان هر روزه بخشی از توانایی های خود را از دست می دهند و نیاز به مراقبت دارند، می بایست به این بیماران کمک کنند تا حد امکان کارکرد و توانایی های خودشان را حفظ کنند.

سلامت ضعیف قلب می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد زیرا سلول های مغز انرژی کمتری برای عملکرد دریافت می کنندهزینه های بالای چکاپ های پزشکی و داروهای این بیماری که باید برای مبتلایان به آلزایمر تهیه کرد نیز از دیگر مشکلاتی است که خانواده های این بیماران دارند.

همچنین از آنجایی که ممکن است مراقبت کنندگان به دلیل اینکه این بیماری، توانایی ها و ابعاد مختلف بیمار از جمله قدرت تصمیم گیری، قدرت تکلم، توانایی های شناختی و … را تحت تاثیر قرار می دهد، دچار کلافگی و خستگی شده و برای تعامل با بیمار دچار مشکل شوند، به همین دلیل توصیه می شود که مراقبت کنندگان از مبتلایان به آلزایمر و زوال عقل هم از همان ابتدای تشخیص این بیماری در بیمارشان تا مراحل بسیار پیشرفته آن، نسبت به سلامت روان خود نیز مراقبت های لازم را انجام دهند، زیرا وضعیت روانی و حالات مراقبت کنندگان می تواند بر وضعیت و حالات این بیماران تاثیر بگذارد.

چند توصیه مهم و پیشگیرانه

دکتر «جیسون شپرد»، دانشیار عصب شناس دانشگاه «یوتا» و «تالیا لرنر»، استادیار علوم اعصاب در دانشگاه «نورت وسترن» در همین رابطه به نشریه «اینسایدر» گفته اند که برای حفظ سلامت مغزشان چندین توصیه بهداشتی کاربردی را انجام می دهند که در ادامه به این توصیه ها خواهیم پرداخت:

1ــ خواب کافی داشته باشید

دکتر شپرد می گوید: ایجاد عادت خواب مفید یعنی شش تا هشت ساعت خواب شبانه یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای سلامت مغز انجام دهید.

خواب به تقویت انعطاف پذیری مغز و توانایی آن برای سازگاری با موقعیت ها و تجربیات جدید کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد سازگاری مغز با چالش های جدید، کارآیی و عملکرد شناختی آن را با افزایش سن، بهبود می بخشد.

2ــ گردش خون قلب را بالا ببرید

این عصب شناس با ورزش روزانه در حفظ سلامت مغزش می کوشد، چرا که ورزش منظم جریان خون در مغز را افزایش می دهد. در واقع قلب قوی از طریق گردش خون کافی به مغز کمک می کند تا عملکرد بهینه خود را حفظ کند.

تحقیقات نشان می دهد افرادی که منظم ورزش می کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند. ورزش همچنین ابتلا به آلزایمر یا زوال قابلیت شناختی مغز را که با افزایش سن افراد بیشتر می شود، به تاخیر می اندازد.

توصیه علمی، 150 دقیقه ورزش طی یک هفته است اما هر مقدار که بتوانید بدن خود را به حرکت درآورید، بهتر از هیچ است.

3ــ با دوستانتان معاشرت کنید

همچنین بنا به توصیه دکتر لرنر، تنهایی به سلامت روان، سلامت عاطفی و سلامت مغز افراد صدمه می زند.

پس ارتباط با دیگران امری حیاتی است. به طور کلی، طول عمر افرادی که ارتباط اجتماعی قوی دارند، بیشتر است. گذران وقت با دیگران برای زندگی عاطفی ما بسیار مفید است. همین موضوع به سلامت مغز نیز کمک شایانی خواهد کرد.

با توجه مطالعات، ارتباطات اجتماعی قوی به کاهش خطر افسردگی و اضطراب منجر می شود و به افراد کمک می کند تا با مسایل دشوار بهتر کنار بیایند.

البته لرنر می افزاید که امکان ارتباط گرفتن با دیگران می تواند یک چالش هم باشد به خصوص با افزایش سن. او توصیه می کند با وجود دوستانی که در سراسر کشور پراکنده شده اند، می توان از رسانه های اجتماعی و اپلیکیشن های پیام رسان برای ارتباط با عزیزان استفاده کرد.

4ــ کارهای جدید را تجربه کنید

قرار گرفتن در معرض افراد، مکان ها و چالش های جدید سرزندگی ذهن را حفظ می کند، انعطاف پذیری مغز را بهبود می بخشد و آن را تقویت می کند.

در این خصوص دکتر شپرد با سفر به مکان های جدید و تجربه فرهنگ های متفاوت این روند را تجربه می کند. همچنین او از پرداختن به سرگرمی هایی متفاوت از شغلش به عنوان محقق و استاد مانند عکاسی و گوش دادن به موسیقی کلاسیک، لذت می برد چرا که تجربه فعالیت های جدید لزوما به این معنا نیست که حتما باید پول خرج کنید.

این کار حتی می تواند درست کردن یک پازل دشوار باشد که پیش تر انجام نداده اید. حتی ورود به اجتماع جدید هم مغز را ترغیب می کند که با افراد مختلف سازگار شود.

5ــ رژیم غذایی سالم و متناسبی داشته باشید

غذاهای فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل رابطه دارند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند غذاهای بسیار فرآوری شده مانند غذاهای نیمه آماده بسته بندی شده یا سیب زمینی سرخ کرده برای سلامت بدن مضرند و خطر ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت، کلسترول یا فشار خون بالا را افزایش می دهند.

بنا به توصیه لرنر، اگر فشار خون بالا دارید، احتمالا در معرض خطر ابتلا به مشکلات مغزی مانند سکته یا زوال عقل قرار دارید. پس بدانید که غذاهای فرآوری شده سلامت مغز شما را تهدید می کنند. برای حفظ سلامت مغز و بدن خود از غذاهای فرآوری شده بپرهیزید و سعی کنید از یک رژیم غذایی کامل شامل انواع میوه ها، سبزیجات، گوشت بدون چربی و غلات کامل استفاده کنید.

لرنر می گوید: مغز شما از بسیاری جهات از بدن شما جدا نیست؛ بنابراین چیزهایی که برای بدن مفیدند، برای مغز هم مفید به شمار می آیند.

این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است.

پایان خبر انکو