8 اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری انکو، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها، کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 8 اردیبهشت برابر 27 آوریل را ورق می زنیم.

***

عمل جراحی برداشتن آپاندیس

27 آوریل 1887 میلادی برابر با 8 اردیبهشت 1266 خورشیدی، در ایالات متحده، جرج توماس مورتون، پزشک آمریکا در بیمارستان پنسیلوانیا در یک جوان 26 ساله نصاب کاغذدیواری التهاب آپاندیس را به درستی تشخیص داد و روی او جراجی برداشتن آپاندیس را اجرا کرد. این جراحی که در نوع خودش اولین بار بود جان بیمار را نجات داد و این جوان تا زمان ترخیص زنده گزارش شد. مورتون در سال 1890 این مورد را در گزارشی باعنوان التهاب آپاندیس کرمی شکل با دیگران به اشتراک گذاشت.

عنصر 105

27 آوریل 1970 میلادی برابر با 8 اردیبهشت 1349 خورشیدی، آلبرت گیورسو از آزمایشگاه تابش لارنس در برکلی گزارش سنتز عنصر 105، با همجوشی هسته های کالیفرنیوم و نیتروژن را در نشست انجمن فیزیک آمریکا در واشنگتن دی سی اعلام کرد. جرم اتمی این عنصر مصنوعی 268 و نیمه عمرش حدود 1.6 ثانیه بود و در برابر ادعای آزمایشی روسیه در سال 1968، که تیم ایالات متحده آن را ثابت نشده می دانست عدله بهتری داشت. دانشمندان آمریکایی نام هانیوم در بزرگداشت اتو هان، دانشمند آلمانی کاشف شکافت هسته ای را پیشنهاد کردند اما درنهایت، اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردی تصمیم گرفت که نام آن را دوبنیوم برگرفته از شهر دوبنا در روسیه بگذارد و این گونه، ادعای قبلی کشف تیم دانشمندان روس به سرپرستی گیورگی فلروف را در موسسه مشترک تحقیقات هسته ای روسیه در شهر دوبنا در سال 1968که آمریکیوم را با نیون بمباران کرده بودند به رسمیت شناخت.

فردیناند ماژلان

27 آوریل 1521 میلادی برابر با 8 اردیبهشت 900 خورشیدی، فردیناند ماژلان، دریانورد و اکتشاف گر پرتغالی که در خدمت دولت اسپانیا بود درگذشت. او اولین نفری بود که از جهت غرب اروپا به آسیا رفت و در اقیانوس آرام کشتی راند. ماژلان همچنین نخستین کسی بود که با هدف دور زدن کره زمین هدایت یک ناوگان اکتشافی را به عهده گرفت. ماژلان و ملوانانش اولین مردم اروپایی بودند که گذرگاه میان دو اقیانوس اطلس و آرام (تنگه ماژلان) را کشف و از آن عبور کردند. گذرگاهی که امروزه با نام تنگه ماژلان شناخته می شود. در آمریکای جنوبی «شتر بی کوهان» دیدند که احتمالا همان لاما، گواناکو، شترچه یا آلپاکا بوده است. براساس نوشته هایشان نوعی «غاز» سیاه یافتند که به جای پَر کندن باید پوست آن کنده شود که درواقع آنچه دیده بودند پنگوین بود. دو مورد از نزدیک ترین کهکشان ها به ما یعنی ابر ماژلانی بزرگ و ابر ماژلانی کوچک را که فقط از نیم کره جنوبی رویت می شوند رصد کردند و دریافتند کسانی که از سمت غرب دور کره زمین می گردند یک روز از تقویم واقعی عقب می مانند. ژول ورن بعدها از این کشف ماژلان و گروهش در نوشتن رمان دور دنیا در 80 روز بهره برد.

کارل پیرسون

27 آوریل 1936 میلادی برابر با 8 اردیبهشت 1315 خورشیدی، کارل پیرسون، ریاضیدان انگلیسی که یکی از بنیانگذاران علم آمار مدرن بود به دنیا آمد. سخنرانی های او به عنوان استاد هندسه در سال 1892 به نگارش «گرامر علم»، پرخواننده ترین کتاب او و کتاب کلاسیک در فلسفه علم تبدیل شد. روش هایی که او توسعه داد برای هر کاربرد جدی آمار ضروری است. از سال 1893 تا 1912 او مجموعه ای متشکل از 18مقاله را با عنوان مشارکت های ریاضی در نظریه تکامل نوشت که حاوی بسیاری از ارزشمندترین آثار او، ازجمله آزمون کای دو اهمیت آماری بود. بیشتر کارهای او درحوزه روش های تحلیل داده های آماری با ریاضیات ازجمله روش تحلیل مولفه های اصلی بود که تحلیل مجموعه داده های بزرگ با تعداد زیادی بعد یا ویژگی و افزایش تفسیرپذیری داده ها را با حفظ حداکثر مقدار اطلاعات و تجسم داده های چند بعدی میسر می کند.