درباره قلعه بابک

قلعه بابک، نگین تاریخی ارسباران، دژی استوار بر فراز کوهی بلند در نزدیکی کلیبر آذربایجان شرقی است که سال ها پناهگاه بابک خرمدین و یارانش در نبرد با خلافت عباسی بود. این قلعه که به دژ بابک، قلعه جمهور و قلعه بذ هم معروف است، یکی از جذاب ترین مقاصد برای تاریخ دوستان و طبیعت گردان به شمار می رود.

راستش را بخواهید، همین که اسم قلعه بابک می آید، ناخودآگاه آدم یاد دلاوری ها و داستان های تاریخی می افتد. انگار یک سفر در زمان است که ما را پرت می کند به قرن ها پیش، وقتی بابک خرمدین و یارانش اینجا سنگر گرفته بودند و در برابر ظلم ایستادگی می کردند. این قلعه نه فقط یک بنای سنگی قدیمی، بلکه نمادی از مقاومت و استواری ملت ماست. آماده اید با هم دل به این سفر تاریخی و پرماجرا بزنیم و رازهای این دژ باشکوه را کشف کنیم؟ پس با من همراه باشید.

قلعه بابک کجاست؟ نقشه ای برای یک سفر ماجراجویانه

اگر بخواهید به قلب تاریخ بزنید و از نزدیک قلعه بابک را ببینید، باید راهی شمال غربی ایران شوید، دقیقاً استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر. این قلعه مثل یک عقاب تیزبین، روی قله کوهی بلند در دل جنگل های سرسبز ارسباران جا خوش کرده است. ارتفاعش بین ۲۳۰۰ تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریاست و دور و برش را دره هایی عمیق با ژرفای ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر گرفته اند. تصور کنید چه جای دنج و امنی برای پناه گرفتن بوده، هیچ کس به این راحتی ها نمی توانسته به آن نزدیک شود.

فاصله قلعه تا شهر کلیبر تقریباً ۳ کیلومتر است، یعنی اگر به کلیبر برسید، بخش سخت راه را رفته اید. از تبریز تا قلعه بابک هم حدود ۲۰۰ کیلومتر راه است و از اهر، ۷۵ کیلومتر. پس برنامه ریزی سفرتان را بر این اساس تنظیم کنید.

مسیرهای دسترسی به قلعه بابک: کدام راه را انتخاب کنیم؟

برای رسیدن به این دژ اسطوره ای، چند مسیر پیش رو دارید که هر کدام سختی ها و زیبایی های خاص خودشان را دارند. انتخاب با شماست که کدام مسیر برایتان مناسب تر است.

1. گذرگاه دژ دره سی (مسیر دشوار): این مسیر در جنوب قلعه قرار دارد و واقعاً دشوار و چالش برانگیز است. بیشتر مناسب کوهنوردان حرفه ای و کسانی است که به دنبال یک تجربه خاص و طاقت فرسا هستند. اگر تجهیزات کامل کوهنوردی ندارید و آمادگی بدنی بالایی ندارید، بهتر است سمت این مسیر نروید.
2. گذرگاه هتل بابک / ۱۰۰۰ پله (پرطرفدارترین مسیر): این یکی پرطرفدارترین راه برای رسیدن به قلعه است. مسیر از نزدیکی هتل بابک و روستای شجاع آباد شروع می شود و شامل پیاده روی و پله نوردی نسبتاً طولانی است که حدود ۲ تا ۳ ساعت زمان می برد. در ابتدای این مسیر، یک کمپ به نام قلعه سی وجود دارد که امکانات اولیه مثل آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و یک مغازه کوچک را ارائه می دهد. اگر می خواهید تجربه صعود را داشته باشید و خیلی هم حرفه ای نیستید، این مسیر انتخاب خوبی است.
3. گذرگاه ییلاق (کوتاه ترین مسیر پیاده روی): اگر حوصله پیاده روی زیاد ندارید و ماشین آفرود هم دارید، این مسیر می تواند نجات بخش باشد. باید حدود ۶ کیلومتر بعد از هتل بابک، وارد یک جاده فرعی در سمت راست شوید و حدود ۲۰ دقیقه با خودرو آفرود رانندگی کنید. از آنجا تا قلعه فقط حدود ۱.۵ کیلومتر پیاده روی دارید که حدود یک ساعت زمان می برد. خوبی این مسیر این است که در فصل تابستان می توانید عشایر منطقه و سبک زندگی زیبای آن ها را از نزدیک ببینید.

حواستان باشد که قبل از انتخاب مسیر، حتماً آمادگی جسمانی خودتان و همراهانتان را بسنجید. آب و هوای منطقه هم که همیشه مهم است؛ پس قبل از حرکت، پیش بینی آب و هوا را چک کنید.

تاریخچه قلعه بابک: یادگار مقاومت یک ملت

قلعه بابک، که با نام های دژ بابک، قلعه جمهور و قلعه بذ هم شناخته می شود، ریشه هایش در دل تاریخ ایران عمیق است. شواهد معماری و یافته های باستان شناسی نشان می دهد که قدمت این دژ به دوران ساسانی یا حتی اشکانی برمی گردد. شباهت های ساختاری آن با مجموعه تخت سلیمان که مربوط به دوره ساسانی است، این فرضیه را تقویت می کند. اما شهرت اصلی قلعه به خاطر نقش پررنگی است که در قیام بابک خرمدین، سردار شجاع و میهن پرست ایرانی، ایفا کرده است.

این قلعه برای حدود ۲۰ سال، یعنی از سال ۲۰۲ تا ۲۲۲ هجری قمری، به پناهگاه و مرکز فرماندهی بابک و یاران وفادارش تبدیل شد. آن ها از همین دژ نفوذناپذیر، ضربات سنگینی به نیروهای خلافت عباسی وارد می کردند و مبارزه ای بی وقفه علیه ظلم و ستم آن ها به راه انداختند. بابک و خرمدینان، جنبشی را رهبری می کردند که هدفش احیای هویت ایرانی و پایان دادن به تسلط خلفای عباسی بر ایران بود. این دژ، نمادی از ایستادگی در برابر متجاوزان شد و نام بابک را برای همیشه در کنار مقاومت و شجاعت حک کرد.

قلعه بابک، نه فقط یک اثر باستانی، بلکه نمادی زنده از اراده فولادین مردم ایران در طول تاریخ برای حفظ هویت و آزادی شان است. اینجا هر سنگی داستانی از مقاومت و پایداری را زمزمه می کند.

وجه تسمیه و روایت های تاریخی

اسم این قلعه تا سال ها با نام های قیزقلعه سی (قلعه دختر) و قلعه جمهور شناخته می شد. روایت جالبی وجود دارد که می گوید در سال ۱۳۳۰ خورشیدی، میرمحمود بنی هاشم به همراه استادش، شروین باوند (از اساتید دانشگاه تبریز)، در حین کوهنوردی به این قلعه می رسند. شروین باوند بعد از بررسی ها، اعلام می کند که این همان قلعه بابک خرمدین است و از آن پس، نام قلعه بابک رواج پیدا می کند.

در متون تاریخی اسلامی هم از این قلعه با نام بذ (Bazz) یاد شده است. تاریخ نویسان بزرگی مثل ابن خردادبه، طبری، مقدسی، ابن ندیم، یاقوت و مسعودی، هر کدام به نوعی به موقعیت جغرافیایی بذ اشاره کرده اند. مثلاً ابن خردادبه، بذ را یک رستاق (ناحیه روستایی) در آذربایجان می داند و شهر بذ را مدینة بابک (شهر بابک) نامیده است. این پراکندگی اطلاعات در متون تاریخی گاهی باعث سردرگمی محققان شده، اما بیشتر آن ها بذ را در سرزمینی نزدیک اردبیل و در منطقه قره باغ کنونی آذربایجان می دانند.

کسروی، تاریخ نگار نامی، معتقد است که شهر بذ در جنوب رود ارس، در قره داغ کنونی و شمال شهر اهر واقع بوده است. این نظریه بعدها با یافته های باستان شناسی تایید شد و مشخص شد که قلعه جمهور (یا دژ بذ) در ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات غربی شاخه ای از رود بزرگ قره سو، در ۳ کیلومتری جنوب غربی کلیبر قرار دارد.

نبرد نهایی و سقوط دژ

مقاومت ۲۰ ساله بابک و یارانش در نهایت با خیانت به پایان رسید. در تاریخ ۹ رمضان ۲۲۲ هجری قمری (مصادف با ۱۵ اوت ۸۳۷ میلادی)، نیروهای افشین، سردار عباسی، موفق شدند قلعه بابک را فتح و ویران کنند. اما حتی این اتفاق هم نتوانست نام و یاد بابک و مقاومت او را از صفحات تاریخ محو کند.

یافته های باستان شناسی در قلعه بابک هم جالب توجه هستند. در حفاری ها، سفالینه های نقش دار و لعاب خورده ای پیدا شده اند که نشان می دهند قلعه تا اوایل قرن هفتم هجری هم محل سکونت بوده است. همچنین شماری سکه مسی هم در آنجا کشف شده که بعضی از آن ها به دلیل فرسودگی قابل خواندن نیستند، اما برخی دیگر مربوط به دوره اتابکان آذربایجان (قرون ششم و هفتم هجری) هستند. این یافته ها به ما کمک می کنند تا کمی از سبک زندگی و تاریخچه ی قلعه در دوران های مختلف سر دربیاوریم.

معماری بی نظیر: رازهای دژی نفوذناپذیر

قلعه بابک واقعاً یک شاهکار معماری و مهندسی است. طوری ساخته شده که آدم حیرت می کند که چطور در آن زمان، با این امکانات کم، توانسته اند چنین دژ نفوذناپذیری بسازند. موقعیت استراتژیکش روی قله کوه، با دره های عمیق دور و برش، خودش بهترین دفاع بوده و فقط یک راه تنگ و دشوار برای رسیدن به آن وجود دارد.

مسیر ورودی و دالان مرموز

قبل از اینکه به دروازه اصلی قلعه برسید، باید از یک گذرگاه عبور کنید که مثل یک دالان تنگ است. این گذرگاه حدود ۲۰۰ متر طول دارد و آنقدر باریک است که فقط یک نفر می تواند به سختی از آن رد شود. تصور کنید دشمنی با لشکر بزرگ می خواهد از اینجا عبور کند، واقعاً غیرممکن است! همین گذرگاه، نگهبانان قلعه را که در برج های دو سوی دروازه مستقر بودند، هوشیار می کرد و آن ها از بالای برج ها دید کاملی به اطراف داشتند.

برج ها و باروهای نگهبانی: چشم های قلعه

دو برج دیده بانی در دو طرف دروازه اصلی قرار دارند. یکی از این برج ها مخروطی شکل و دیگری مدور و استوانه ای است. این برج ها با سنگ های تراشیده و ملات ساروج ساخته شده اند و استحکام فوق العاده ای دارند. وظیفه اصلی شان هم این بوده که چشم و گوش قلعه باشند و هر تحرکی را از دور زیر نظر بگیرند. باروهای قلعه هم که از جنس سنگ خارا هستند، تمام درز و شکاف های کوهستان را پوشانده اند و ورود به قلعه را از هر راهی جز دروازه اصلی، ناممکن کرده اند. به همین دلیل، نزدیک کردن ابزار جنگی سنگین مثل منجنیق و آتش افکن به این دژ، تقریباً غیرممکن بود.

بخش های داخلی قلعه: زندگی در دژ

بعد از اینکه از ورودی اصلی گذشتید، وارد بنای قلعه می شوید که در دو یا سه طبقه ساخته شده است. بخش اصلی قلعه شامل یک تالار مرکزی است که هفت اتاق در اطراف آن قرار گرفته اند. این اتاق ها همگی به تالار میانی راه دارند.

در قسمت شرقی قلعه، تاسیسات دیگری مثل اتاق ها و آب انبارها را می بینید. آب انبارها واقعاً بخش مهم و حیاتی قلعه بودند، مخصوصاً در دوران محاصره. سقف این آب انبارها با طاق های جناغی و گهواره ای ساخته شده و محوطه داخلی شان با نوعی ساروج کاملاً نفوذناپذیر شده است. این تدبیر باعث می شد که آب برف و باران در زمستان جمع شود و در تابستان یا زمان محاصره، ساکنان قلعه از آن استفاده کنند و مشکل آب نداشته باشند.

در بخش شمال غربی قلعه، بقایای پلکان هایی سرتاسری دیده می شود که زمانی راهی برای صعود به بخش های بالاتر بنا بوده اند، اما حالا ویران شده اند. با این حال، هنوز هم بخش هایی از آن ها از دل خاک بیرون زده و می توان از آن ها برای رسیدن به قسمت های بالاتر استفاده کرد.

مصالح اصلی به کار رفته در ساخت قلعه، سنگ، آجر، ملات ساروج و چوب هستند. همه این ها نشان دهنده نبوغ و هوش معمارانی است که این دژ دفاعی و تقریباً غیرقابل نفوذ را طراحی و ساخته اند. واقعاً تحسین برانگیز است که چطور با حداقل امکانات، چنین بنای مستحکمی را در چنین موقعیت دشواری بنا کرده اند.

افسانه ها و واقعیت ها پیرامون بابک خرمدین

درباره بابک خرمدین و قیامش، افسانه ها و داستان های زیادی دهان به دهان چرخیده است. بعضی از این داستان ها واقعاً عجیب و غریب به نظر می رسند و آدم را به فکر فرو می برند که چقدر می توان به آن ها اعتماد کرد. مثلاً داستان هایی درباره کودکی بابک یا تعداد سرسام آور افرادی که در قیامش کشته شدند.

بسیاری از این افسانه ها ریشه در غرض ورزی و کینه توزی تاریخ نویسان خلافت عباسی دارند. خب، طبیعی هم هست! بابک خرمدین سال ها با خلافت آن ها می جنگید و شکست های سنگینی به آن ها وارد می کرد. پس این تاریخ نویسان، برای اینکه چهره این مبارز ایرانی را در نظر مردم خدشه دار کنند و قیام او را بی اهمیت جلوه دهند، دست به دامن داستان سرایی و اغراق شدند. آن ها هر تلاشی کردند تا بابک را بدنام و منفور نشان دهند.

واقعیت این است که نهضت بابک خرمدین، در میان عامه مردم و به خصوص دهقانان، طرفداران زیادی داشت. آن ها از ظلم و ستم خلفای عباسی به ستوه آمده بودند و بابک را ناجی خود می دانستند. البته بین بعضی از بزرگان و خواص، شاید علاقه ای به بابک نبوده، چرا که او قصد احیای عقاید مزدکی را داشت که با تفکرات غالب آن زمان سازگار نبود. اما این هرگز از وجهه میهن پرستی و مقاومت او کم نمی کند.

مثلاً یکی از افسانه های رایج می گوید که بابک در طول ۲۰ سال قیامش، پانصد هزار نفر از رؤسا را به قتل رسانده و هزار هزار مسلمان به دست او و یارانش کشته شده اند. یا داستان دیگری هست که می گوید یکی از جلادان بابک پس از دستگیری اعتراف کرده که ۳۶ هزار مسلمان را کشته است. این ارقام واقعاً اغراق آمیز و دور از واقعیت به نظر می رسند و بیشتر جنبه تبلیغاتی و تخریبی دارند. مهم این است که بابک نمادی از ایستادگی در برابر ستم بود و همین ارزش واقعی اوست.

بهترین زمان بازدید از قلعه بابک و تجهیزات لازم

حالا که با قلعه و تاریخچه اش آشنا شدید، حتماً دلتان می خواهد خودتان را برای یک سفر آماده کنید. اما قبل از اینکه راه بیفتید، باید بدانید که بهترین زمان برای بازدید چه وقتی است و چه چیزهایی باید با خودتان ببرید.

بهترین زمان برای یک سفر به یادماندنی

قلعه بابک در یک منطقه کوهستانی و سرد قرار دارد. زمستان های این منطقه واقعاً طاقت فرسا و پر از برف است، مسیرها صعب العبور می شوند و سرمای هوا می تواند حسابی اذیت کننده باشد. پس فکر سفر زمستانی به اینجا را از سرتان بیرون کنید، مگر اینکه کوهنورد حرفه ای باشید و عاشق چالش های یخی!

بهترین زمان بازدید از قلعه بابک، فصل بهار (مخصوصاً از فروردین تا اوایل خرداد) و اوایل پاییز (شهریور تا مهر) است. در این زمان ها، هوای منطقه مطبوع و دلپذیر است، طبیعت سرسبز و دلربا می شود و مسیرهای دسترسی هم راحت تر هستند. تصور کنید در هوای خنک بهاری یا پاییزی، از میان درختان سرسبز بالا می روید و نسیم خنک صورتتان را نوازش می دهد. واقعاً لذت بخش است!

تابستان ها هم می شود رفت، اما اگر هوا خیلی گرم باشد، به دلیل سختی مسیر پیاده روی، احتمال گرمازدگی وجود دارد. پس اگر در تابستان می روید، حتماً صبح زود حرکت کنید تا قبل از ظهر به قلعه برسید و در ساعات گرم روز در مسیر نباشید.

چه چیزهایی با خود ببریم؟

همانطور که گفتم، رسیدن به قلعه بابک کمی سخت است و نیاز به آمادگی دارد. پس حتماً این وسایل را با خودتان ببرید:

• کفش مناسب: مهم ترین وسیله! یک جفت کفش ورزشی راحت یا کفش کوهنوردی مناسب با کفی آج دار که در مسیرهای خاکی و سنگی لیز نخورد.
• لباس راحت و سبک: متناسب با فصل، لباس هایی بپوشید که در آن راحت باشید و در حین پیاده روی دست و پایتان را نگیرد.
• آب کافی: حتماً به اندازه کافی آب همراه داشته باشید. مسیر صعود نسبتاً طولانی است و به آب نیاز پیدا خواهید کرد.
• خوراکی: کمی خوراکی سبک و انرژی زا مثل خرما، کشمش، شکلات یا میوه خشک برای تجدید قوا همراهتان باشد.
• کلاه و عینک آفتابی: در روزهای آفتابی، برای محافظت از سر و چشم ها در برابر نور خورشید.
• کرم ضد آفتاب: اگر پوست حساسی دارید، حتماً از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
• کیف کمک های اولیه کوچک: شامل چسب زخم، ضدعفونی کننده و داروهای شخصی.
• چادر و لباس گرم (برای شب مانی): اگر قصد دارید شب را در کمپ ابتدای مسیر بمانید، حتماً چادر مناسب و کیسه خواب و لباس گرم همراه داشته باشید، چون شب های منطقه حتی در تابستان هم خنک است.

امکانات رفاهی و نکات مهم بازدید

خیلی ها فکر می کنند چون قلعه در یک منطقه کوهستانی و دورافتاده است، هیچ امکاناتی ندارد. اما خوشبختانه اینطور نیست. در ابتدای مسیر پیاده روی به سمت قلعه، یعنی در کمپ قلعه سی که نزدیک به هتل بابک است، امکانات رفاهی اولیه برای راحتی بازدیدکنندگان فراهم شده است.

• آب آشامیدنی: برای پر کردن قمقمه هایتان و رفع تشنگی.
• محل کمپ: اگر خواستید شب را آنجا بمانید، فضایی برای برپایی چادر وجود دارد.
• مغازه کوچک: برای خرید خوراکی ها و نوشیدنی های ضروری.
• سرویس بهداشتی: امکانات اولیه بهداشتی.

این امکانات هرچند ابتدایی هستند، اما برای یک توقف کوتاه قبل یا بعد از صعود، بسیار مفیدند.

نکات مهم برای یک بازدید دلنشین

برای اینکه سفرتان به قلعه بابک حسابی به دلتان بنشیند و خاطره ساز شود، چند نکته را فراموش نکنید:

• آمادگی جسمانی: حتماً قبل از سفر کمی پیاده روی و تمرین کنید تا برای صعود آماده باشید.
• اطلاع از وضعیت آب و هوا: قبل از حرکت، پیش بینی هوا را چک کنید و لباس و تجهیزات مناسب با آن را بردارید.
• حفظ محیط زیست: زباله های خود را جمع آوری کنید و به هیچ عنوان در طبیعت رها نکنید. این منطقه یکی از زیباترین بخش های ارسباران است، پس در حفظ آن کوشا باشید.
• احترام به بافت تاریخی: به هیچ عنوان به دیوارهای قلعه آسیب نزنید، یادگاری ننویسید و از برداشتن سنگ یا هر شیء دیگری خودداری کنید. این قلعه میراث ملی ماست.
• احتیاط در مسیر: مسیرها ممکن است لغزنده یا ناهموار باشند، پس با احتیاط قدم بردارید.

یک گردشگر کانادایی که به کلیبر سفر کرده بود، این شهر را اینطور توصیف می کند: شهری دورافتاده و خواب آلود در میان کوه های سربه فلک کشیده ای که قله هایشان در زیر مه غلیظ از دیده پنهان شده اند… مکانی عالی؛ به طراوت و سرسبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران. این توصیف دقیقاً زیبایی های طبیعی منطقه اطراف قلعه را نشان می دهد که بخشی از جنگل های دست نخورده ارسباران هستند و با زیبایی های تاریخی دژ بابک تلفیق شده اند.

چرا قلعه بابک را باید دید؟ جمع بندی یک ماجراجویی

بعد از این همه گفتیم و شنیدیم درباره قلعه بابک، شاید از خودتان بپرسید، چرا باید حتماً به این قلعه رفت؟ جوابش ساده است: قلعه بابک یک پکیج کامل از تاریخ، معماری و طبیعت است که کمتر جایی می توانید شبیه آن را پیدا کنید. اینجا فقط یک بازدید ساده نیست، یک تجربه عمیق و به یادماندنی است.

وقتی به بالای قلعه می رسید و تمام سختی های مسیر را فراموش می کنید، منظره ای بی نظیر زیر پایتان گسترده می شود. دره های عمیق، جنگل های سرسبز و هوای پاکی که روحتان را تازه می کند. آن بالا، حس عجیبی دارید، انگار صدای مبارزه بابک و یارانش را می شنوید، حس غرور و افتخار در وجودتان زنده می شود. اینجاست که می فهمید چرا بابک ۲۰ سال تمام در این دژ مقاومت کرد. این قلعه نماد مقاومت، آزادی و هویت ایرانی است.

پس اگر اهل ماجراجویی هستید، به تاریخ علاقه دارید، یا فقط می خواهید چند روزی از شلوغی شهر دور شوید و در طبیعت بکر نفس بکشید، سفر به قلعه بابک را از دست ندهید. مطمئن باشید تجربه ای خواهد بود که تا مدت ها در خاطرتان می ماند. این یک سفر ساده نیست، سفری است به اعماق هویت و مقاومت ملی ایران.

سوالات متداول

قلعه بابک در کدام استان و شهر قرار دارد؟

قلعه بابک در استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر قرار گرفته است.

چه کسی قلعه بابک را ساخته است؟

قدمت قلعه بابک به دوران ساسانی یا اشکانی برمی گردد، اما سازنده دقیق آن مشخص نیست. این قلعه در دوران بابک خرمدین بازسازی و به عنوان مرکز فرماندهی او مورد استفاده قرار گرفت.

آیا مسیر دسترسی به قلعه بابک سخت است؟

بله، مسیر دسترسی به قلعه بابک نسبتاً سخت و کوهستانی است و نیاز به پیاده روی دارد. سه مسیر اصلی برای دسترسی وجود دارد که هر کدام درجه سختی متفاوتی دارند.

بهترین فصل برای بازدید از قلعه بابک چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید از قلعه بابک فصل بهار (فروردین تا اوایل خرداد) و اوایل پاییز (شهریور تا مهر) است که هوا مطبوع و طبیعت سرسبز است.

آیا امکان اقامت در نزدیکی قلعه بابک وجود دارد؟

در ابتدای مسیر پیاده روی به سمت قلعه، کمپ قلعه سی وجود دارد که امکانات اولیه شامل آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و محل برپایی چادر را فراهم می کند. هتل بابک نیز در نزدیکی روستای شجاع آباد قرار دارد.

خلاصه کنیم، قلعه بابک برای ما ایرانی ها فراتر از یک بنای تاریخی ساده است، نمادی از ایستادگی و هویت ماست. سفری به این منطقه، فقط دیدن یک جای باستانی نیست، بلکه تجربه ای عمیق از قدرت، پایداری و زیبایی طبیعت است. پس هر زمان فرصت کردید، برای یک ماجراجویی به یادماندنی، راهی این دژ باشکوه شوید.