دسته بندی میلگردها : اصول عملکرد اجزا و کاربردهای صنعتی

میلگرد یا آرماتور از عناصر اصلی در ساختمان سازی و پروژه های صنعتی بزرگ است که برای استحکام و تحمل بارهای کششی و فشاری استفاده می شود. درک درست از انواع و دسته بندی میلگردها برای انتخاب بهترین نوع آن در پروژه های مختلف ضروری است. در این مقاله با دسته بندی میلگردها اجزا و کاربردهای آن ها در صنایع مختلف آشنا خواهیم شد.

انواع میلگرد و دسته بندی آن ها

میلگردها بر اساس معیارهای مختلفی مانند مواد سازنده نوع پوشش شکل و سطح مقطع و کاربرد به دسته های متنوعی تقسیم می شوند. این دسته بندی ها کمک می کند تا میلگرد مناسب برای پروژه انتخاب شود و کیفیت و ایمنی سازه افزایش یابد.

میلگرد فولادی ساده و آجدار

1. میلگرد ساده : میلگردهایی با سطح صاف و بدون آج هستند که به دلیل انعطاف پذیری بالا برای کارهای تقویتی موقت یا در جاهایی که نیاز به تغییر شکل سریع است کاربرد دارند.
2. میلگرد آجدار : این نوع میلگرد دارای برجستگی های طولی و عرضی (آج) است که اصطکاک بیشتری با بتن ایجاد می کند و باعث افزایش استحکام سازه می شود. این نوع میلگرد به طور گسترده در ساختمان سازی و سازه های بتنی استفاده می شود.

میلگردهای روکش دار

1. میلگرد گالوانیزه : با پوشش روی برای مقاومت در برابر خوردگی استفاده می شود. معمولاً در محیط های مرطوب و سازه های دریایی کاربرد دارد.
2. میلگرد اپوکسی پوش : با پوشش اپوکسی مقاوم شده است تا زنگ زدگی و خوردگی آن در محیط های اسیدی و قلیایی کاهش یابد. این میلگرد در ساخت پل ها و سازه های زیرزمینی بسیار استفاده می شود.

میلگرد کامپوزیت (FRP)

این نوع میلگرد از الیاف پلیمری تقویت شده ساخته شده و بسیار سبک و مقاوم در برابر خوردگی است. به طور گسترده ای در سازه های ساحلی و تصفیه خانه ها استفاده می شود. مزیت آن وزن سبک و مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی است.

میلگرد فولاد ضدزنگ

این میلگرد به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی در محیط های بسیار خورنده مانند صنایع پتروشیمی و نفت استفاده می شود. البته این نوع میلگرد به دلیل قیمت بالاتر معمولاً در پروژه های خاص به کار می رود.

میلگرد کششی و فشاری

میلگردهای کششی برای تحمل نیروی کشش طراحی شده اند درحالی که میلگردهای فشاری برای مقاومت در برابر نیروی فشاری مناسب هستند. در پل ها و ساختمان های بلند از ترکیب این میلگردها استفاده می شود تا تنش های مختلف سازه به خوبی تحمل شود.

اصول عملکرد و اجزای میلگرد

میلگردها به عنوان بخشی از سازه های بتنی برای تقویت بتن به کار می روند چرا که بتن در مقابل فشار مقاوم است اما در مقابل کشش ضعیف عمل می کند. میلگرد به طور معمول درون بتن قرار گرفته و با تحمل نیروی کششی باعث افزایش استحکام سازه می شود.

اجزای تشکیل دهنده میلگردهای آجدار

1. آج طولی و عرضی : این آج ها به افزایش اصطکاک میلگرد با بتن کمک کرده و باعث می شوند بتن و میلگرد به یکپارچگی بیشتری برسند.
2. فولاد کربنی یا آلیاژی : میلگردهای فولادی معمولاً از فولاد کربنی تولید می شوند ولی در برخی پروژه ها از فولادهای آلیاژی برای افزایش دوام و مقاومت استفاده می شود.

کاربردهای صنعتی میلگرد

میلگرد به دلیل ویژگی های مکانیکی خاص خود در صنایع مختلفی استفاده می شود. برخی از کاربردهای اصلی صنعتی آن عبارت اند از :

صنایع ساختمان سازی و عمران

در این صنعت میلگرد عمدتاً برای ساخت فونداسیون ستون ها پل ها و تیرهای بتنی به کار می رود. میلگرد آجدار و اپوکسی در سازه های بتنی و مناطق با رطوبت بالا کاربرد بیشتری دارند.

صنایع پتروشیمی و نفت

در پروژه های پتروشیمی و صنایع نفت و گاز که معمولاً با مواد خورنده سر و کار دارند میلگرد فولاد ضدزنگ به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی بسیار محبوب است.

صنایع دریایی

در پروژه های ساحلی و بنادر استفاده از میلگرد FRP به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و سبکی یک انتخاب ایده آل محسوب می شود.

سازه های زیرزمینی و تونل ها

میلگرد اپوکسی پوش به دلیل مقاومتی که در برابر رطوبت و مواد شیمیایی دارد در ساخت تونل ها و سازه های زیرزمینی کاربرد فراوانی دارد.

نکات فنی مهم در انتخاب میلگرد

• ضریب حرارتی : در سازه هایی که در معرض دماهای بسیار بالا یا پایین هستند انتخاب میلگردی با ضریب حرارتی مناسب ضروری است.
• پوشش ضدخوردگی : برای محیط های مرطوب و اسیدی پوشش مناسب مثل اپوکسی یا گالوانیزه عمر میلگرد را افزایش می دهد.
• مقاومت کششی : برای پروژه هایی که به استحکام بالا نیاز دارند استفاده از میلگردهایی با مقاومت کششی بالاتر توصیه می شود.

استانداردهای بین المللی در تولید میلگرد

میلگردها بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می شوند. برخی از مهم ترین این استانداردها عبارت اند از :

1. ASTM A۶۱۵ : این استاندارد برای میلگردهای فولاد کربنی در ساختمان سازی استفاده می شود.
2. BS ۴۴۴۹ : در استاندارد بریتانیا برای میلگردهای آجدار و گالوانیزه استفاده می شود.
3. ISO ۶۹۳۵ : استاندارد بین المللی برای تولید میلگردهای فولادی و بررسی مقاومت آنها در برابر کشش.

تجربه شخصی از خرید و استفاده از میلگرد

به عنوان کسی که در پروژه های مختلفی فعالیت داشته ام خرید میلگرد با کیفیت و استانداردهای بالا را از نکات حیاتی موفقیت پروژه می دانم. در پروژه ای که برای ساخت سازه ای بتنی در محیطی با رطوبت بالا کار می کردیم از میلگردهای اپوکسی استفاده کردیم. این نوع میلگرد علاوه بر کاهش خطر زنگ زدگی باعث افزایش دوام سازه در طولانی مدت شد.

منبع:

https://jahaneghtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86-25/174212-%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3-%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7

پرسش و پاسخ

آیا میلگرد FRP جایگزین خوبی برای میلگرد فولادی است؟ بله اما بستگی به نوع پروژه و نیازهای آن دارد. میلگرد FRP در برابر خوردگی مقاوم است و برای محیط های مرطوب مناسب است اما معمولاً مقاومت کششی آن کمتر از میلگرد فولادی است.

چرا میلگرد آجدار در سازه های بتنی استفاده می شود؟ آج ها باعث افزایش اصطکاک بین میلگرد و بتن می شوند و سازه را در برابر تنش های کششی مقاوم تر می کنند.

آیا می توان از میلگرد گالوانیزه در تمام پروژه ها استفاده کرد؟ بله اما به دلیل هزینه بالا معمولاً فقط در پروژه هایی که نیاز به مقاومت در برابر رطوبت دارند استفاده می شود.

با آشنایی دقیق با انواع میلگرد و کاربردهای آن می توانید بهترین نوع را بر اساس نیاز پروژه انتخاب کرده و عمر و دوام سازه را بهبود ببخشید.