خلاصه کتاب پنج قصه ی گزیده از اسکار وایلد: افسانه های مردم دنیا ( نویسنده اسکار وایلد )

کتاب «پنج قصه ی گزیده از اسکار وایلد: افسانه های مردم دنیا» گنجینه ای از داستان های کوتاه عمیق و اخلاقی است که با زبانی شیرین و دلنشین، مفاهیم بزرگی مثل ایثار، عشق واقعی و دوستی حقیقی رو به ما نشون میده. اگه دنبال قصه هایی هستید که هم سرگرم تون کنن و هم کلی حرف برای گفتن داشته باشن، این مجموعه دقیقا همون چیزیه که لازمه. با این کتاب می تونید به دنیای خیال انگیز و پرمعنای اسکار وایلد سفر کنید و حسابی ازش لذت ببرید.

اسکار وایلد، نویسنده ای که فراتر از زمان خودش فکر می کرد و می نوشت، با همین داستان های به ظاهر ساده اش، پیچیدگی های جامعه و روح انسان رو نشونمون میده. این مجموعه، مثل یه دریچه است به دنیای ارزش ها و ضد ارزش ها، جایی که می تونیم از دید پرنده ها و مجسمه ها، غول ها و موشک ها، به انسانیت نگاه کنیم. تو این مقاله، قراره با هم بریم سراغ تک تک این قصه ها، ببینیم چی میگن، چه درس هایی دارن و اصلاً چرا اینقدر موندگار شدن. پس اگه آماده اید که یه عالمه چیز جدید یاد بگیرید و حسابی توی حال و هوای قصه های قشنگ غرق بشید، بزن بریم!

معرفی کلی کتاب پنج قصه ی گزیده از اسکار وایلد: افسانه های مردم دنیا

خب، بریم سراغ اصل مطلب، یعنی خود کتاب! این کتاب که جزو مجموعه «افسانه های مردم دنیا» از نشر افق هست، یه انتخاب فوق العاده برای اوناییه که دوست دارن با یه ادبیات غنی و در عین حال روان آشنا بشن. نویسنده که استاد مسلم داستان گویی، اسکار وایلده، و مترجمش هم خانم طلیعه خادمیان هستن که با ترجمه ی خوبشون، حسابی به دلنشین تر شدن داستان ها کمک کردن. این کتاب با حجم ۸۸ صفحه، یه انتخاب عالی برای مطالعه ی سریع و مفید به حساب میاد.

اصلاً این مجموعه برای چی خوبه؟ ببینید، این داستان ها در ظاهر شاید فانتزی باشن و از شاهزاده و غول و پرنده بگن، ولی در عمق، پر از پیام های اخلاقی و انسانی هستن. یعنی همون قصه هایی که برای نوجوان ها و حتی بزرگ ترها عالیه تا بتونن کلی فکر کنن و چیزهای جدید یاد بگیرن. ژانر داستان کوتاه، فانتزی و اخلاقی این کتاب باعث شده که همه ی سنین بتونن باهاش ارتباط برقرار کنن و از خوندنش سیر نشن. مثل این می مونه که یه بسته شکلات با طعم های مختلف داری که هر کدومش یه مزه و یه حس خاص بهت میده.

خلاصه و تحلیل جامع پنج داستان اصلی کتاب

رسیدیم به جذاب ترین بخش ماجرا! حالا قراره دونه دونه بریم سراغ این پنج تا داستان فوق العاده و ببینیم اسکار وایلد توی هر کدوم از اونا چه جوری قلبمون رو تسخیر کرده و چه حرف هایی برای گفتن داشته. آماده اید؟ پس بریم که شروع کنیم.

۱. خلاصه و تحلیل داستان شاهزاده خوشبخت (The Happy Prince)

داستان شاهزاده خوشبخت یکی از معروف ترین و تأثیرگذارترین قصه های این مجموعه است. داستان از این قراره که یه مجسمه طلایی و زیبا از شاهزاده ای که اسمش شاهزاده خوشبخت بوده، توی میدون شهر نصب شده. شاهزاده در زمان زنده بودنش هیچ وقت ناراحتی و غصه رو تجربه نکرده بود، چون توی کاخ بلندش زندگی می کرد و از مشکلات مردم بی خبر بود. اما حالا که تبدیل به مجسمه شده و می تونه همه چیز رو از بالا ببینه، متوجه رنج و فقر مردم شهر میشه و دلش به حالشون می سوزه.

یه پرستوی کوچیک که از هم پروازهاش جا مونده و می خواد به مصر بره، شب رو زیر پای مجسمه سپری می کنه. شاهزاده که حالا از جنس سنگ و طلاست و نمی تونه خودش کاری بکنه، از پرستو خواهش می کنه که سنگ های قیمتی چشم هاش، شمشیرش و ورقه های طلایی که بدنش رو پوشونده، جدا کنه و اون ها رو به فقرا و نیازمندان شهر برسونه. پرستو هم که دلش به حال شاهزاده می سوزه، با اینکه هوا سرد میشه و باید به سمت مناطق گرم تر بره، این کار رو قبول می کنه. پرستو بارها و بارها بین مجسمه و فقرا پرواز می کنه و تک تک چیزهای باارزش شاهزاده رو به دست نیازمندها می رسونه.

با هر بار فداکاری، شاهزاده بیشتر و بیشتر زیبایی ظاهریش رو از دست میده و پرستو هم ضعیف تر و ضعیف تر میشه. بالاخره، توی یه شب خیلی سرد، پرستوی کوچولو از فرط سرما و خستگی، زیر پای مجسمه می میره. همون لحظه، یه صدای شکستن از قلب سربی مجسمه شاهزاده بلند میشه، چون قلبش طاقت مرگ دوست وفادارش رو نداره. فردا صبح، مسئولین شهر تصمیم می گیرن مجسمه ی زشت و بی ارزش شاهزاده رو که دیگه نه طلایی داره و نه سنگ قیمتی، بردارن و بندازن توی کوره. فقط قلب سربی اش که آب نمیشه، دور انداخته میشه. اما فرشته های خدا، قلب سربی شاهزاده و جسد پرستوی کوچولو رو به بهشت می برن، چون اون ها با از خودگذشتگی و عشقشون، واقعاً خوشبختی رو معنا کردن.

شخصیت های اصلی:

• شاهزاده (مجسمه): نماد ایثار و از خودگذشتگی. کسی که در ابتدا از درد مردم بی خبر بود ولی با دیدن اون ها، قلبش پر از شفقت شد.
• پرستو: نماد فداکاری، وفاداری و دوستی حقیقی. پرنده ای کوچک که حتی جون خودش رو هم برای کمک به دیگران فدا می کنه.
• مردم فقیر شهر: نماد رنج و سختی های جامعه و کسانی که نیاز به کمک دارن.

مضامین و پیام ها:

• ایثار و از خودگذشتگی: این داستان به ما نشون میده که بالاترین شکل خوشبختی، توی از خودگذشتگی و کمک به دیگران نهفته است.
• همدلی و شفقت: شاهزاده و پرستو نمونه های بارز همدلی و درک رنج دیگران هستن.
• تفاوت زیبایی ظاهری و باطنی: زیبایی واقعی نه توی طلا و جواهر، بلکه توی کارهای خیر و قلب پاکه.
• حقیقت خوشبختی: خوشبختی واقعی زمانی به دست میاد که بتونی درد دیگران رو حس کنی و برای رفعش تلاش کنی، حتی اگه به ضرر خودت باشه.

«به نظر من، زیباترین چیز در دنیا، زیبایی حقیقی است که در دل و روح انسان ها پنهان است، نه در ظاهر و زرق و برق دنیوی.»

۲. خلاصه و تحلیل داستان دوستان وفادار (The Devoted Friend)

داستان دوستان وفادار شاید تلخ ترین داستان این مجموعه باشه، اما درس های خیلی مهمی درباره ی دوستی واقعی و ریاکاری داره. قصه در مورد هانس کوچیکه، یه باغبان ساده و مهربون که توی یه کلبه ی کوچیک زندگی می کنه و باغچه ای پر از گل های زیبا داره. دوست صمیمی هانس، آسیابانیه به اسم هیو که پولداره و همیشه ادعا می کنه بهترین دوست هانسه و اون رو دوست وفادار خودش می دونه. اما این دوستی فقط توی حرفه و توی عمل، آسیابان از سادگی و مهربونی هانس سوءاستفاده می کنه.

توی زمستون که هانس هیچ درآمدی نداره و گل هاش خشک شدن، آسیابان حتی یه بار هم به دیدن هانس نمیره و بهونه میاره که نمی خواد دوستش رو توی سختی ببینه! اما همین که بهار میاد و گل های هانس شکوفا میشن، آسیابان سر و کلش پیدا میشه. اون هر روز میاد خونه ی هانس و کلی گل ازش می گیره و در عوض، وعده های پوچ و توخالی میده؛ مثلاً میگه که قراره یه فرقون کهنه و داغون به هانس بده و با همین وعده ها کلی کار از هانس می کشه. هانس باید زمینش رو بیل بزنه، در باغش رو تعمیر کنه، کارهایی که خود آسیابان هیچ وقت وقت یا علاقه ای برای انجامشون نداره.

یه شب طوفانی، پسر آسیابان مریض میشه و آسیابان از هانس می خواد که بره دکتر رو بیاره. هانس، با اینکه هوا وحشتناک سرده و طوفان میاد، برای اینکه دوستش رو نجات بده، توی تاریکی و بارون میره دنبال دکتر. اما توی راه، از سرما و خستگی می میره. وقتی مردم جسد هانس رو پیدا می کنن، آسیابان توی مراسم خاکسپاری، با حالتی ریاکارانه و دراماتیک، کلی حرف از دوستی و وفاداری می زنه و میگه که چقدر هانس براش دوست خوبی بوده و با مرگش، خودش کلی ضرر کرده چون دیگه کسی نیست که گل هاش رو بهش بده و کارهاش رو انجام بده! این داستان به وضوح نشون میده که دوستی آسیابان با هانس فقط و فقط برای منافع خودش بوده و هیچ بویی از صداقت و وفاداری نبرده.

شخصیت های اصلی:

• هانس کوچک: نماد سادگی، مهربانی و فداکاری بی قید و شرط. قربانی سوءاستفاده ی دوستان دروغین.
• آسیابان: نماد خودخواهی، ریاکاری و فرصت طلبی. کسی که دوستی رو برای منافع خودش تعریف می کنه.

مضامین و پیام ها:

• ماهیت واقعی دوستی: دوستی واقعی توی سختی ها خودشو نشون میده، نه توی حرف و وعده های توخالی.
• خودخواهی و فرصت طلبی: این داستان نقد تند و تیزی به کسانی داره که فقط به فکر منافع خودشون هستن و از سادگی دیگران سوءاستفاده می کنن.
• نقد ریاکاری اجتماعی: آسیابان نمادی از افراد ریاکار در جامعه است که برای حفظ ظاهر و منافع، دست به هر کاری می زنن.

۳. خلاصه و تحلیل داستان حکایت بلبل و گل سرخ (The Nightingale and the Rose)

داستان حکایت بلبل و گل سرخ یه قصه رمانتیک و در عین حال تراژیکه که به زیبایی معنای عشق حقیقی و فداکاری رو به تصویر می کشه. ماجرا از این قراره که یه دانشجوی جوون، دلباخته ی دختر استاد میشه. دختر استاد بهش قول میده که اگه براش یه گل سرخ قرمز بیاره، باهاش به مهمونی میرقصه. دانشجو توی باغش دنبال گل سرخ قرمز می گرده، اما همه گل ها سفید یا زردن. اون حسابی ناامید میشه و فکر می کنه عشقش شکست خورده.

یه بلبل که شاهد این ماجراست و فکر می کنه دانشجو واقعاً عاشق شده و غم اون از غم تمام دنیا بزرگ تره، تصمیم می گیره بهش کمک کنه. بلبل پیش بوته های گل سرخ میره و ازشون گل قرمز می خواد، اما هیچ کدومشون گل قرمز ندارن. یکی از بوته ها بهش میگه که فقط با فداکاری می تونه گل سرخ قرمز داشته باشه: باید قلب خودش رو به تیغ اون بوته بزنه و با خونش، گل سرخ رو رنگ کنه. بلبل، برای اثبات عشق دانشجو، این فداکاری بزرگ رو قبول می کنه.

بلبل تمام شب رو آواز می خونه و با تیغ تیز گل سرخ، قلبش رو خونین می کنه و گل سرخ کم کم از خون بلبل، رنگ قرمز به خودش میگیره و زیباترین گل سرخ جهان میشه. بالاخره، بلبل کوچولو جونش رو فدای این کار می کنه و می میره. صبح روز بعد، دانشجو گل سرخ قرمز و بی نظیر رو پیدا می کنه و خوشحال پیش دختر استاد میره. اما دختر استاد با دیدن گل، میگه که یه نفر دیگه براش جواهر آورده و گل سرخ به دردش نمی خوره! دانشجو هم که از این حرف ها ناامید و عصبانی میشه، گل رو توی خیابون میندازه و برمی گرده سراغ درس و کتابش. اون دیگه هیچوقت به عشق فکر نمیکنه.

شخصیت های اصلی:

• بلبل: نماد عشق حقیقی، فداکاری بی منت و زیبایی خلوص. او تنها کسی است که ارزش عشق را می فهمد.
• دانشجو: نماد عشق سطحی و ناپایدار، کسی که زود ناامید می شود و قادر به درک عمق فداکاری نیست.
• دختر استاد: نماد مادی گرایی و سطحی نگری. کسی که ارزش های مادی را به عشق و فداکاری ترجیح می دهد.

مضامین و پیام ها:

• عشق حقیقی در مقابل عشق سطحی و مادی گرایانه: بلبل نماد عشق عمیق و فداکارانه است، در حالی که دانشجو و دختر استاد نماد عشق های سطحی و وابسته به مادیات.
• ارزش فداکاری: داستان نشون میده که فداکاری ممکنه نادیده گرفته بشه یا قدرش دونسته نشه، اما ارزش خودش رو از دست نمیده.
• تراژدی نادیده گرفته شدن زیبایی و خلوص: زیبایی و خلوص فداکاری بلبل به راحتی نادیده گرفته میشه که یه جور حسرت و ناراحتی رو برای خواننده ایجاد می کنه.
• ماهیت هنر و زیبایی: وایلد با این داستان نشون میده که هنر و زیبایی واقعی همیشه قابل درک نیستن و ممکنه توسط کسانی که عمقش رو نمی فهمن، نادیده گرفته بشن.

۴. خلاصه و تحلیل داستان موشک استثنایی (The Remarkable Rocket)

داستان موشک استثنایی یه قصه کمدی تلخ و گزنده است که به زیبایی خودشیفتگی، تکبر و توهم رو به تصویر می کشه. قصه درباره ی یه موشک آتش بازی خیلی مغروره که قراره توی جشن ازدواج شاهزاده خانم و پسر پادشاه، منفجر بشه و صحنه ی زیبایی رو خلق کنه. این موشک فکر می کنه از بقیه ی آتش بازی ها سرتره و بقیه باید بهش احترام بذارن. اون تمام مدت در حال لاف زنی از عظمت خودش و احساسات عمیقی هست که فکر می کنه داره.

موشک توی طول داستان، حرف های خنده داری درباره ی عظمت و تأثیرگذاری خودش میزنه. اون ادعا می کنه که حتی اشکش هم از بقیه ی موشک ها باارزش تره و قراره با انفجارش، دنیا رو متحول کنه. بقیه ی آتش بازی ها و وسایل جشن هم که اطرافش هستن، با تعجب به حرف هاش گوش میدن و بعضی هاشون هم از دستش خسته میشن. اونا متوجه می شن که موشک خیلی خودشیفته و متکبره و اصلا به حرف های بقیه گوش نمیده.

توی شب جشن، همه موشک ها یکی یکی منفجر میشن و زیبایی خاص خودشون رو دارن، اما موشک استثنایی ما، از بس که خودش رو توهمی و پر از احساسات می دونه، از اشک هاش خیس میشه و نمی تونه منفجر بشه! سرانجام، دو نفر از کارگرها میان و موشک خیس رو برمی دارن و می خوان بندازنش دور. توی راه، موشک رو توی یه باتلاق میندازن و اون با آب تماس پیدا می کنه و توی همون باتلاق می پوسه. یه قورباغه هم که اونجاست، حرف هاش رو مسخره می کنه. در نهایت، موشک توی همون باتلاق تنها و فراموش شده میمونه، در حالی که هرگز نتونست اون لحظه باشکوه که اینقدر ازش لاف می زد رو تجربه کنه.

شخصیت های اصلی:

• موشک: نماد تکبر، خودشیفتگی و توهم عظمت. کسی که از واقعیت دوره و فقط خودش رو می بینه.
• سایر آتش بازی ها و وسایل: نماد افراد عادی و واقع بین که با عملشون ارزش خودشون رو نشون میدن.

مضامین و پیام ها:

• تکبر و غرور بی جا: این داستان یه نقد تند و تیز به کسایی داره که با غرور و خودشیفتگی، خودشون رو از بقیه بالاتر می دونن.
• خودشیفتگی: موشک نماد کامل خودشیفتگیه که فقط به خودش فکر می کنه و به هیچ کس دیگه ای اهمیت نمیده.
• اهمیت عمل در مقابل لاف زنی و توهم: داستان نشون میده که لاف زنی و توهم بدون عمل، هیچ ارزشی نداره و فقط به شکست منجر میشه.
• عواقب نادیده گرفتن واقعیت: موشک به خاطر غرور و نادیده گرفتن واقعیت، فرصت درخشیدن رو از دست میده.

۵. خلاصه و تحلیل داستان غول خودخواه (The Selfish Giant)

داستان غول خودخواه یکی از زیباترین و آموزنده ترین داستان های اسکار وایلده که پیام بخشش، مهربانی و رستگاری رو به زیبایی بیان می کنه. داستان در مورد یه غول بزرگه که یه باغ خیلی قشنگ داره، پر از گل و درخت های میوه. بچه های محله عادت دارن بعد از مدرسه میان توی این باغ بازی کنن و از زیبایی هاش لذت ببرن. یه روز غول برمی گرده و وقتی می بینه بچه ها توی باغش بازی می کنن، حسابی عصبانی میشه. اون یه دیوار بلند دور باغش می کشه و یه تابلو میزنه که «ورود ممنوع!» و بچه ها رو از باغش بیرون می کنه.

از اون روز به بعد، توی باغ غول زمستون میشه و هیچ فصلی جز زمستون به اونجا نمیاد! بهار، تابستون و پاییز به بقیه ی دنیا میان، اما باغ غول همیشه یخ زده و پر از برف میمونه. درخت ها گل نمیدن، پرنده ها آواز نمی خونن و هیچ چیزی سبز نمیشه. غول که تنها و سردش شده، بالاخره متوجه میشه که دلیل این همه سرما و تنهایی، خودخواهیه اونه. اون می فهمه که بهار و زندگی فقط با حضور بچه ها و خنده اون ها به باغش برمی گرده.

یه روز صبح، غول از پنجره بیرون رو نگاه می کنه و میبینه که بچه ها از یه سوراخ توی دیوار وارد باغ شدن و حالا باغ دوباره پر از گل و پرنده و آواز شده! اما یه بچه ی کوچیک هست که از بقیه عقب افتاده و نمیتونه از درخت بالا بره. غول دلش میسوزه و میره به اون بچه کمک می کنه تا از درخت بالا بره. وقتی غول مهربون میشه، قلب یخ زده اش هم آب میشه و بهار به باغش برمی گرده. غول با خوشحالی به بچه ها اجازه میده توی باغ بازی کنن و از اون روز به بعد، باغش دوباره پر از زندگی و شادی میشه.

سال ها میگذره و غول پیر و ناتوان میشه. یه روز صبح، اون میبینه که همون بچه ی کوچیکی که قبلاً بهش کمک کرده بود، دوباره توی باغشه. اما این بار، روی دست ها و پاهای بچه، جای زخم های میخ دیده میشه، درست مثل زخم های مسیح. غول میفهمه که این بچه، خود مسیحه و اومده تا اون رو با خودش به بهشت ببره. غول با آرامش از دنیا میره و جسمش زیر درختی پر از گل های سفید پیدا میشه. این داستان نمادی قوی از رستگاری، عشق الهی و قدرت مهربانیه.

شخصیت های اصلی:

• غول: نماد خودخواهی اولیه و سپس رستگاری و تغییر قلب. او از تنهایی و تلخی به بخشش و مهربانی می رسد.
• کودکان: نماد معصومیت، شادی، زندگی و عامل بازگشت بهار به باغ غول.
• کودک مرموز (نماد مسیح): نماد عشق الهی، بخشش و رستگاری نهایی.

مضامین و پیام ها:

• بخشش و مهربانی: این داستان نشون میده که بخشیدن و مهربان بودن چقدر میتونه توی زندگی آدم و اطرافش تغییر ایجاد کنه.
• عواقب خودخواهی: خودخواهی غول باعث شد که باغش از زندگی خالی بشه و خودش تنها بمونه.
• زیبایی و اهمیت معصومیت کودکان: حضور بچه ها و معصومیتشون، عامل اصلی تغییر و رویش توی باغ و قلب غول بود.
• رستگاری و تغییر قلب: غول نماد کسیه که با درک اشتباهاتش و تغییر مسیر، رستگار میشه.
• ارتباط انسان با طبیعت: داستان نشون میده که طبیعت هم به مهربانی و حضور انسان های مهربان نیاز داره.

مضامین مشترک و چرایی گزینش این داستان ها در یک مجموعه

حالا که داستان ها رو دونه دونه بررسی کردیم، بیاید یه نگاهی بندازیم به این که چرا اسکار وایلد این پنج تا قصه رو توی یه مجموعه خاص کنار هم قرار داده و چه حرف های مشترکی دارن که شاید اولش به چشم نیاد.

اول از همه، میشه گفت که یه مضمون اصلی و پررنگ توی همه ی این داستان ها، نقد مادی گرایی و سطحی نگریه. توی شاهزاده خوشبخت، طلا و جواهر مجسمه هیچ ارزشی نداره وقتی قراره برای مردم استفاده نشه. توی بلبل و گل سرخ، دختر استاد، عشق واقعی و فداکاری بلبل رو به خاطر یه جواهر بی ارزش پس میزنه. دوستان وفادار نشون میده که چطور آدما برای منافع مادی، دوستی رو زیر پا میذارن، و موشک استثنایی هم که اصلا نماد آدم های توخالی و پر ادعاست که فقط به ظاهر و حرف های خودشون اهمیت میدن. حتی توی غول خودخواه، غول فکر می کنه با داشتن یه باغ برای خودش و نادیده گرفتن بچه ها، خوشبخته، در حالی که این خودخواهی فقط به سردی و تنهایی منجر میشه.

دومین مضمون مشترک، اهمیت عشق و ایثار واقعی هستش. شاهزاده خوشبخت و پرستو، بلبل، و حتی غول بعد از تغییر قلبش، همگی نمادهایی از عشق و از خودگذشتگی هستن. این داستان ها به ما یادآوری می کنن که قشنگ ترین لحظات زندگی، وقت هایی هستن که برای دیگری فداکاری می کنی، حتی اگه کسی قدرتو ندونه یا نبینه.

سومین نکته ی مشترک، تقابل ظاهر و باطن هست. اسکار وایلد با این قصه ها بهمون نشون میده که نباید گول ظاهر رو خورد. شاهزاده طلایی که در نهایت به سربی بی ارزش تبدیل میشه، بلبلی که با وجود جثه ی کوچیکش، قلبی به وسعت دریا داره، و غولی که از پشت ظاهر خشنش، یه قلب مهربون پنهان شده، همگی این مفهوم رو فریاد میزنن. این داستان ها یه جورایی بازتاب دهنده ی دیدگاه های کلی تر اسکار وایلده که خیلی به زیبایی پرستی اعتقاد داشت، اما نه زیبایی ظاهری و خالی، بلکه زیبایی که از عمق روح و رفتار آدم ها نشأت میگیره.

وایلد دوست داشت با این داستان ها، جامعه رو نقد کنه. نقد به پول پرستی، به ریاکاری، به خودخواهی و به نادیده گرفتن ارزش های انسانی. اون این کار رو با زبانی ساده و داستانی، ولی پر از نماد و عمق انجام داده که همین باعث شده داستان هاش برای هر سن و نسلی جذاب و پرمعنا باشن. این پنج قصه مثل پنجره هایی هستن که ازشون میشه به روح بشر نگاه کرد و درس های بزرگی ازش گرفت.

نگاهی به اسکار وایلد؛ نویسنده ای فراتر از زمان خود

حالا که با داستان ها آشنا شدیم، بد نیست یه نگاهی هم به خود اسکار وایلد، این نابغه ی ایرلندی، بندازیم. نویسنده ای که زندگی اش پر از فراز و نشیب بود، اما آثارش همچنان زنده و تأثیرگذارن.

زندگی نامه مختصر

اسکار فینگل اُ. فِلاهرتی ویلز وایلد، توی سال ۱۸۵۴ در دوبلین، ایرلند به دنیا اومد. پدرش چشم پزشک مخصوص ملکه بود و مادرش هم یه شاعر و مترجم مشهور. اسکار توی دانشگاه های معتبری مثل ترینیتی کالج دوبلین و مگدلن کالج آکسفورد تحصیل کرد و از همون جوونی هوش و استعداد بی نظیرش رو نشون داد. اون توی سال ۱۸۸۴ با کنستانس لوید ازدواج کرد و دو تا پسر داشت. همین تولد بچه هاش هم انگیزه ای شد تا مجموعه داستان شاهزاده خوشبخت رو بنویسه.

وایلد اوایل توی روزنامه نگاری فعالیت می کرد و توی لندن به شهرت رسید. اون با ظاهر خاص و حرف های تند و تیزش، حسابی توی محافل ادبی و اجتماعی اسم درآورد. دوران اوج اون با انتشار تنها رمانش، تصویر دوریان گری توی سال ۱۸۹۰ شروع شد. اما متأسفانه، زندگی او توی سال های آخر با چالش های حقوقی و اتهامات فراوان روبرو شد که منجر به زندانی شدنش و از دست دادن تمام دارایی و شهرتش شد. اون توی فقر و بیماری، توی سال ۱۹۰۰ و فقط در سن ۴۶ سالگی در پاریس درگذشت. واقعاً حیف!

سبک نگارش و فلسفه ادبی

اسکار وایلد یکی از پیشگامان جنبش زیبایی پرستی (Aestheticism) بود. این یعنی چی؟ یعنی اون معتقد بود که هنر باید فقط برای هنر باشه، بدون هیچ هدف اخلاقی یا اجتماعی خاصی. ولی خب، خودش توی عمل این رو نقض می کرد! چون داستان هاش پر از پیام های اخلاقی و نقد اجتماعی بودن. اون به زیبایی زبان، طنز تلخ و استفاده از نمادها توی آثارش خیلی اهمیت می داد. وایلد با طنزش، به ریاکاری های جامعه و سطحی نگری های دوران ویکتوریا حمله می کرد.

اون توی داستان هاش آدم ها رو به چالش می کشید که زیبایی واقعی چیه و خوشبختی از کجا میاد. مثلاً توی تصویر دوریان گری، زیبایی ظاهری دوریان رو به فساد روحیش وصل می کنه. توی داستان های این مجموعه ی پنج قصه هم، همین طوره؛ زیبایی یه مجسمه، فداکاری یه بلبل، یا حتی تغییر قلب یه غول، همه شون به مفهوم عمیق تری از زیبایی اشاره دارن که توی ذات انسانه، نه توی ظواهر. اون می گفت: «برای بیش تر ما زندگی واقعی، آن زندگی ای است که نداریم.» و این یعنی همیشه دنبال چیزی هستیم که نیست.

معرفی سایر آثار برجسته

اگه از داستان های وایلد خوشتون اومد و دوست دارید بیشتر با آثارش آشنا بشید، چند تا از کارهای معروف دیگه اش رو بهتون معرفی می کنم:

• تصویر دوریان گری (The Picture of Dorian Gray): تنها رمان وایلد که یه شاهکاره. داستان یه مرد جوون که آرزو می کنه نقاشی اش پیر بشه و خودش همیشه جوون بمونه. این کتاب یه جورایی فلسفیه و به مفهوم زیبایی، اخلاق و فساد روح می پردازه.
• اهمیت ارنست بودن (The Importance of Being Earnest): یه نمایشنامه کمدی و شاهکار طنز وایلد. پر از دیالوگ های هوشمندانه و کنایه آمیز که جامعه ی طبقاتی ویکتوریا رو مسخره می کنه.
• سالومه (Salome): یه نمایشنامه تراژیک و جنجالی که به زبان فرانسوی نوشته شده. این نمایش بر اساس داستان سالومه و یحیی تعمیددهنده است و پر از نمادگرایی و فضایی تاریک و شهوانیه.

این آثار هم مثل داستان های کوتاه وایلد، نشون دهنده ی نبوغ و نگاه تیزبین اون به جامعه و انسانیت هستن.

اقتباس های سینمایی و هنری از آثار اسکار وایلد (و داستان های این مجموعه)

همون طور که خودتون هم می دونید، وقتی یه داستان یا کتاب حسابی جذاب و پرمغز باشه، معمولاً پای فیلمسازها و هنرمندها هم بهش باز میشه! اسکار وایلد هم از اون نویسنده هایی بود که آثارش پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به فیلم و انیمیشن داشتن و دارن. خیلی از قصه هاش، از جمله همین پنج داستان منتخب، الهام بخش کارهای هنری مختلفی شدن و نشون دادن که چقدر حرفاش موندگارن.

یکی از معروف ترین اقتباس ها از داستان های همین مجموعه، انیمیشن کوتاه غول خودخواه هست. توی سال ۱۹۷۱، یه انیمیشن کوتاه بر اساس همین داستان توسط پیتر سندر ساخته شد که اتفاقاً حسابی مورد توجه منتقدها قرار گرفت و حتی نامزد جایزه ی اسکار هم شد. این خودش نشون میده که چقدر پیام این داستان قوی و جهانیه و توی دل هر بیننده ای میشینه.

بعد از اون، توی سال ۱۹۷۴، یه انیمیشن دیگه هم ساخته شد که از داستان شاهزاده خوشبخت الهام گرفته بود. این انیمیشن رو مایکل میلس ساخت و تونست بخش دیگه ای از این مجموعه رو به پرده سینماها ببره. حتی توی سال ۲۰۱۵ هم یه انیمیشن با اقتباس از داستان حکایت بلبل و گل سرخ ساخته شد که توی جشنواره نویسندگان ملبورن هم به نمایش دراومد. این اقتباس ها فقط بخشی از دنیای گسترده ای هستن که از آثار وایلد الهام گرفتن.

گذشته از این داستان های خاص، خیلی از آثار دیگه وایلد هم به فیلم و سریال و نمایش تبدیل شدن. مثلاً رمان تصویر دوریان گری چندین بار به فیلم و سریال تبدیل شده و نمایشنامه های معروفش مثل اهمیت ارنست بودن هم همیشه روی صحنه ی تئاتر اجرا میشن. این ها همه نشون دهنده ی اینه که حرف های اسکار وایلد، با گذشت سال ها، هنوز هم تازه و جذابن و برای هنرمندان و مخاطبان، الهام بخش باقی موندن. آثار اون یه جورایی جاودانه شدن و به قول معروف، «هرگز کهنه نمیشن».

جمع بندی: پیامی از دل افسانه های وایلد

خب، رسیدیم به آخر خط این سفر شیرین به دنیای اسکار وایلد و افسانه های مردم دنیا. امیدوارم از این گشت وگذار لذت برده باشید و مثل من، از عمق پیام های این داستان ها شگفت زده شده باشید. مجموعه «پنج قصه ی گزیده از اسکار وایلد: افسانه های مردم دنیا» نه فقط یه کتاب داستان برای بچه ها، بلکه یه گنجینه ی واقعی از درس های زندگیه که برای هر سن و سالی حرف برای گفتن داره.

از خودگذشتگی شاهزاده و پرستو، فداکاری بلبل برای عشقی که قدرش دونسته نشد، تلخی دوستی های ریاکارانه در داستان هانس و آسیابان، اوج تکبر و سقوط موشک خودشیفته، و در نهایت، رستگاری غول خودخواه که دلش با بچه ها نرم شد؛ همه ی این ها مثل آینه ای هستن که جامعه و انسانیت رو بهمون نشون میدن. اسکار وایلد با زبانی ساده و جادویی، ما رو به فکر فرو میبره که زیبایی واقعی چیه، خوشبختی چطور به دست میاد، و دوستی و عشق حقیقی یعنی چی.

این داستان ها، با وجود گذشت سالیان زیاد از نوشته شدنشون، هنوز هم تازگی دارن و پیام هاشون جهانی و موندگارن. اون ها به ما یاد میدن که مهربانی، بخشش و همدلی چقدر مهمن و چطور خودخواهی و مادی گرایی میتونه زندگی آدم رو سرد و خالی کنه. اگه تا الان این کتاب رو نخوندید، بهتون پیشنهاد می کنم حتماً سراغش برید. خوندن این قصه ها، نه فقط لذت بخش و سرگرم کننده است، بلکه قلب و ذهن آدم رو هم روشن می کنه. قول میدم که پشیمون نمیشید و کلی چیز جدید ازش یاد می گیرید.