خلاصه کتاب میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی: هشت جستار درباره ی سینما ( نویسنده موری پومرانس )

کتاب «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» اثر موری پومرانس، یک جور سفر اکتشافی عمیق به دنیای سینمای میکل آنجلو آنتونیونی است، فیلمسازی که مرزهای سینما رو جابه جا کرد. این کتاب به کمک هشت جستار تحلیلی، رازهای پشت سبک و جهان بینی آنتونیونی رو براتون آشکار می کنه. قراره با این کتاب، نگاهتون به سینما عوض بشه.

اگر اهل سینمای ناب و پرمغز باشید، حتماً اسم میکل آنجلو آنتونیونی به گوشتون خورده. ایشون یکی از اون کارگردان های مؤلف و مدرنیست تاریخ سینماست که کارهای هنری اش همیشه بحث برانگیز و عمیق بوده. حالا فرض کنید یک نفر مثل موری پومرانس، که خودش کلی کتاب و مقاله توی حوزه نقد و نظریه سینما داره، بیاد و هشت تا جستار بی نظیر درباره سینمای آنتونیونی بنویسه. نتیجه میشه کتابی که امروز می خوایم خلاصه اش رو با هم بررسی کنیم: «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» که توسط حسام الدین موسوی ریزی ترجمه شده و انتشارات گیلگمش اون رو منتشر کرده.

هدف اصلی ما اینجا اینه که یک جور نقشه راه بهتون بدیم، یک راهنما برای درک عمیق تر این کتاب و البته سینمای آنتونیونی. می خوایم ببینیم پومرانس چطوری تونسته این فیلمساز بزرگ ایتالیایی رو زیر ذره بین ببره و چه تحلیل های نابی از دل کارهای اون بیرون کشیده. پس آماده باشید برای یک غواصی حسابی در دریای سینمای آنتونیونی، از منظر نگاه تیزبین پومرانس.

رمزگشایی از عنوان: «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» و معنای رنگ ها

همین اول کار، بیایید به اسم خود کتاب نگاه کنیم: میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی. این اسم شاید در نگاه اول کمی عجیب به نظر بیاد، ولی موری پومرانس با یک هوشمندی خاصی این عنوان رو انتخاب کرده. اصلاً خود همین عنوان یک جور مقدمه است برای ورود به دنیای نمادین آنتونیونی.

چرا قرمز و چرا آبی؟ نمادگرایی رنگ ها در آثار آنتونیونی

آنتونیونی توی فیلم هاش توجه خیلی ویژه ای به رنگ ها داشته، مخصوصاً همین دو رنگ آبی و قرمز. این دو رنگ، فقط یک انتخاب تصادفی برای زیبایی بصری نبودند، بلکه شالوده های بنیادین بصری و روایتگر احساسات و درونیات شخصیت ها در سینمای اون بودند.

• آبی: رنگ تنهایی و مالیخولیا

اگه فیلم های آنتونیونی رو دیده باشید، حتماً متوجه استفاده خاصش از رنگ آبی شدید. برای آنتونیونی، آبی قرار نبود رنگ آرامش و صلح باشه، بلکه بیشتر نماد تنهایی انسان، گسست بین آدم ها و یک حس عمیق مالیخولیا و عدم آرامش رو نشون می داد. این آبی، اون آبی دلنشین آسمون و دریا نبود؛ بیشتر یک آبی سرد، غریب و گاهی هم تلخ بود که حس بیگانگی رو توی مخاطب تقویت می کرد. فضاهای شهری، لباس شخصیت ها، و حتی نورپردازی ها بارها این حس آبی رنگِ تنهایی رو فریاد می زدند.

• قرمز: نماد شور، میل و خون زندگی

در مقابل این آبی سرد، رنگ قرمز قرار می گرفت. قرمز برای آنتونیونی نماد خون، میل، شور زندگی و گاهی هم خشم بود. این قرمز معمولاً توی تضاد یا تعامل با اون فضاهای آبی قرار می گرفت و یک جور انرژی یا میل درونی رو نشون می داد که شخصیت ها تلاش می کردند بهش برسن یا ازش فرار کنن. در واقع، این دو رنگ مثل دو قطب متضاد عمل می کردند که کشمکش های درونی و بیرونی کاراکترها رو به تصویر می کشیدند.

پومرانس توی جستارهاش حسابی روی همین نکته مانور میده. اون نشون میده که چطوری آنتونیونی با همین انتخاب های رنگی، دغدغه های خودش رو درباره «تصویر» و «ایماژ» در سینما بیان می کرده. رنگ ها در سینمای اون فقط برای چشم نوازی نیستند، بلکه مثل کلمات، داستان ها و احساسات رو روایت می کنند.

آنتونیونی با استفاده هوشمندانه از رنگ های آبی و قرمز، به جای دیالوگ، احساسات گسست، تنهایی و میل درونی انسان مدرن را به تصویر می کشید. او معتقد بود که «تصویر» و «ایماژ» قدرت بیان گری عمیق تری دارند.

سیر تکامل سینمایی آنتونیونی: از نئورئالیسم تا معمار سینما

داستان سینمای آنتونیونی، مثل یک سفر پر پیچ و خم می مونه که از یک نقطه شروع میشه و به یک جای کاملاً متفاوت می رسه. بیایید با هم ببینیم این مسیر چطور شکل گرفت.

سال های ابتدایی و غوغای نئورئالیسم

میکل آنجلو آنتونیونی، کارش رو توی سینما با ساختن فیلم هایی شروع کرد که به سبک نئورئالیسم ایتالیا نزدیک بودند. این فیلم ها، که بیشتر توی دوره بعد از جنگ جهانی دوم ساخته شدن، تمرکز اصلیشون روی مشکلات اجتماعی و اقتصادی مردم ایتالیا بود. راستش رو بخواهید، فیلم های این دوره از کارهای آنتونیونی، خیلی ساده تر و عامه پسندتر بودند. مثلاً توی فیلم هایی مثل «در میان زنان» یا «فریاد»، یک لحن کمیک و طنزآمیز وجود داشت که بعداً از کارهای شاخص آنتونیونی کاملاً حذف شد. مونتاژ و برش نماها توی این فیلم ها هم خیلی سریع تر بود، یعنی ریتم داستان گویی تندتری داشتیم و آنتونیونی زیاد از برش های مونتاژی استفاده می کرد.

انقلاب سبک در دهه ۶۰: تولد یک معمار سینما

اما داستان اونجایی هیجان انگیز میشه که آنتونیونی با ورود به دهه ۶۰، سبک خودش رو متحول کرد. نقطه عطف این تغییر، فیلم «ماجرا» (L’Avventura) در سال ۱۹۶۰ بود. این فیلم، اولین بخش از سه گانه معروف آنتونیونی بود (که با «شب» و «کسوف» ادامه پیدا کرد) و اینجا بود که آنتونیونی وارد جهان بینی و سبک جدیدی از فیلمسازی شد.

اگه بخواهیم خودمانی بگوییم، آنتونیونی یک شبه به «معمار سینما» تبدیل شد! دیگه خبری از اون مونتاژهای سریع و لحن کمیک نبود. حالا با فیلمسازی سروکار داشتیم که عاشق دیرند نماها و برداشت های بلند بود. دوربین توی دست آنتونیونی دیگه فقط یک ابزار ضبط نبود، بلکه مثل یک «کاوش گر» عمل می کرد. دوربینی که با دقت و وسواس زیاد، تمام حرکات ریز و درشت بازیگران رو دنبال می کرد و از همه مهم تر، رابطه بین بازیگر و معماری محیط رو توی قاب به نمایش می گذاشت. معماری دیگه فقط یک پس زمینه نبود، بلکه خودش یک شخصیت فعال در داستان محسوب می شد.

ماجرای جنجالی فیلم «ماجرا» در جشنواره کن

فیلم «ماجرا» یک داستان خیلی جالب داره. آنتونیونی این فیلم رو به جشنواره کن سال ۱۹۶۰ برد، اما این فیلم اونقدر جلوتر از زمان خودش بود که وقتی توی سالن های لومیر نمایش داده شد، مخاطبان شروع کردن به اعتراض و فحاشی! می گن اونقدر عصبانی بودن که آنتونیونی به همراه بازیگر زن فیلمش، مونیکا ویتی، مجبور شدن از سالن سینما فرار کنن. واقعاً شوکه کننده بود.

اما تقدیر چیز دیگه ای رقم زد. با اینکه فیلم «ماجرا» توی همون نمایش اول نتونست دل مخاطبان رو به دست بیاره، ولی فقط دو سال بعد، توی نظرسنجی معتبر نشریه «سایت اندساوند» از منتقدان سینمایی، به رتبه دوم بهترین فیلم تاریخ سینما رسید! این نشون میده که گاهی اوقات، برای درک یک اثر هنری بزرگ، باید کمی زمان بگذره و نگاه ها عمیق تر بشه. آنتونیونی با «ماجرا» نه فقط یک فیلم، بلکه یک موج جدید توی سینما ایجاد کرد و جایگاه خودش رو به عنوان یکی از مهم ترین فیلمسازان مؤلف تاریخ سینما محکم کرد.

مضامین بنیادین در سینمای آنتونیونی: گسست، هویت و معماری

سینمای آنتونیونی فقط درباره داستان های عاشقانه یا ماجراجویی های هیجان انگیز نیست. در واقع، فیلم های او یک جور بازتاب عمیق از دغدغه های فکری و فلسفی متفکران مدرنیست توی دوران خودش بود. اون به موضوعاتی پرداخت که خیلی از آدم ها بعد از جنگ جهانی دوم و با ورود به دوران مدرن، حسابی باهاش درگیر بودن.

دغدغه های انسان مدرن در جهان آنتونیونی

بیایید به چند تا از این درونمایه های اصلی که توی اکثر فیلم های آنتونیونی پررنگ هستند، نگاهی بندازیم:

1. گسست و بیگانگی انسان ها: بعد از ویرانی های جنگ جهانی دوم و تغییرات سریع اجتماعی، آدم ها یک حس بیگانگی عمیق رو تجربه می کردند. آنتونیونی توی فیلم هاش، این گسست و فاصله رو بین زن و مرد، بین آدم ها و حتی بین فرد و خودش نشون می داد. شخصیت ها اغلب کنار هم بودند، ولی انگار هزاران فرسنگ از هم دور بودند.
2. از دست رفتن معنا و پوچی وجودی: توی دنیایی که ارزش های قدیمی کمرنگ شده بود و ارزش های جدید هنوز به درستی جا نیفتاده بود، خیلی ها حس پوچی و بی معنایی رو تجربه می کردند. آنتونیونی این حس رو توی فیلم هاش نشون می داد؛ شخصیت ها اغلب به دنبال یک معنی یا هدف گمشده هستند که هرگز پیداش نمی کنند.
3. بحران هویت و فردیت: با شهرنشینی و صنعتی شدن، هویت فردی هم دچار چالش شده بود. آدم ها توی شهرهای بزرگ احساس گمشدگی می کردند و هویتشون زیر سایه محیط های غول پیکر گم می شد. فیلم های آنتونیونی اغلب به این بحران هویت می پردازند و نشون میدن چطور محیط می تونه روی حس فردیت آدم ها تاثیر بذاره.

معماری به عنوان شخصیت اصلی: شهر، خانه، و انعکاس درون

یکی از شاخص ترین ویژگی های سینمای آنتونیونی، نقش پررنگ معماری و محیط توی فیلم هاشه. برای آنتونیونی، ساختمان ها، خیابان ها، فضاهای شهری و حتی طبیعت، فقط یک پس زمینه برای داستان نیستند. اونا خودشون یک جور شخصیت فعال هستند، یک جور آینه که درونیات و حال و هوای شخصیت ها رو بازتاب میدن.

فرض کنید یک شخصیت غمگین توی یک آپارتمان خالی و بزرگ ایستاده. اون آپارتمان خالی و سرد، فقط یک مکان نیست؛ خودش داره تنهایی و پوچی اون شخصیت رو فریاد می زنه. آنتونیونی از این معماری برای بزرگ نمایی حس گسست و بیگانگی استفاده می کرد. فضاها، اغلب مدرن و گاهی هم بی روح و بی قواره اند، که حس بیگانگی رو برای شخصیت ها و حتی بیننده تقویت می کنه.

سفری کوتاه در دنیای فیلم های کلیدی آنتونیونی (بر اساس تحلیل پومرانس)

پومرانس توی کتابش، به دقت و وسواس زیادی به تک تک فیلم های آنتونیونی میپردازه و لایه های پنهانشون رو آشکار می کنه. بیایید نگاهی به چند تا از این فیلم های مهم بندازیم:

۱. سه گانه بیگانگی و فقدان: «ماجرا»، «شب» و «کسوف»

• «ماجرا» (L’Avventura – ۱۹۶۰): همونطور که گفتیم، این فیلم نقطه عطف کارنامه آنتونیونیه. داستان گم شدن آنا، دختری که در یک سفر تفریحی روی یک جزیره ناپدید میشه و دوستانش که به جای پیدا کردنش، درگیر روابط عاطفی و بیگانگی خودشون میشن. این فیلم عمق گسست در روابط انسانی و پوچی زندگی طبقه مرفه رو به بهترین شکل نشون میده. آنتونیونی اینجا نشون میده که چطور جستجوی یک فرد گم شده، به جستجوی معنایی گمشده در زندگی تبدیل میشه.
• «شب» (La Notte – ۱۹۶۱): این فیلم هم یکی دیگه از شاهکارهای آنتونیونیه که به رابطه زناشویی در حال فروپاشی می پردازه. جیوانا (با بازی مونیکا ویتی) و جووانی (با بازی مارچلو ماسترویانی) یک زوج روشنفکر هستند که در طول یک شب طولانی، با بیگانگی عمیق خودشون روبرو میشن. فیلم پر از نماهای بلند و صحنه هاییه که سکوت حرف اول رو میزنه و فضاهای شهری میلان، خودشون به یک نماد از این تنهایی و گسست تبدیل میشن.
• «کسوف» (L’Eclisse – ۱۹۶۲): آخرین قسمت از این سه گانه، با تمرکز بر عشق های نافرجام و روابط زودگذر در رم مدرن. ویتوریا (مونیکا ویتی) و پیرو (آلن دلون) درگیر یک رابطه پر فراز و نشیب میشن، اما نهایتاً اون بیگانگی ذاتی که در وجودشون هست، نمی ذاره به هم برسن. آنتونیونی اینجا نشون میده چطور حتی در شلوغ ترین نقاط شهر، آدم ها می تونن عمیقاً تنها باشن. پایان فیلم با اون نماهای طولانی از یک چهارراه خالی، فراموش نشدنیه.

۲. «صحرای سرخ» (Il deserto rosso – ۱۹۶۴): تاثیر محیط صنعتی بر روح انسان

این فیلم اولین اثر رنگی آنتونیونیه و از همینجا میشه دید که چطوری آنتونیونی از رنگ ها استفاده می کنه تا احساسات رو بیان کنه. جولیا (مونیکا ویتی) زنیه که بعد از یک تصادف روحی، با دنیای صنعتی اطرافش درگیره. رنگ ها توی این فیلم، مخصوصاً اون قرمزهای خفه کننده و آبی های مه آلود، نقش اصلی رو توی نشون دادن وضعیت روحی جولیا و تاثیر محیط صنعتی بر روان انسان ایفا می کنن. محیط کارخانه، دود، بخار، و اون فضاهای بی روح، همه و همه نشون دهنده بیگانگی انسان با طبیعت و خودش هست.

۳. «آگراندیسمان» (Blowup – ۱۹۶۶): بازی با واقعیت و توهم

این فیلم که توی لندن دهه ۶۰ و دوران هیپی ها اتفاق میفته، داستان یک عکاس مد به اسم توماس رو روایت می کنه که تصادفاً توی عکس هاش یک صحنه قتل رو کشف می کنه. آنتونیونی اینجا با مفاهیمی مثل واقعیت و توهم، دیدن و درک کردن و ماهیت هنر بازی می کنه. فیلم یک جور معمای بصریه که هرچی بیشتر بهش نزدیک میشی، بیشتر از واقعیت دور میشی. این فیلم، خیلی از منتقدین رو حسابی به فکر فرو برد.

۴. «نقطه زابریسکی» (Zabriskie Point – ۱۹۷۰): نقد جامعه مصرف گرا و فضای آمریکایی

آنتونیونی در این فیلم به سراغ آمریکا میره و فضای جامعه مصرف گرا و نقد سرمایه داری رو نشون میده. داستان یک دانشجوی رادیکال و یک زن جوان که توی صحرای موهاوی با هم آشنا میشن و یک جور اعتراض به نظام موجود رو نشون میدن. پایان نمادین فیلم با اون انفجارهای خیره کننده، یک جور بیانیه هنری ضد مصرف گرایی و از هم پاشیدن نظامه.

۵. «مسافر» (The Passenger – ۱۹۷۵): بحران هویت و فرار از خویشتن

داستان یک خبرنگار به اسم دیوید لاک (جک نیکلسون) که توی آفریقا هویت یک مرد مرده رو به خودش میگیره تا از زندگی خودش فرار کنه. این فیلم یک جستجوی عمیق درباره بحران هویت، فرار از خود و جستجوی معنا است. آنتونیونی اینجا هم با نماهای بلند و معماری خاص، حس بیگانگی و گمشدگی رو به بهترین شکل نشون میده.

۶. «رشته خطرناک چیزها» (The Dangerous Thread of Things – ۲۰۰۴): رویکرد آنتونیونی به روایت و ظاهر اشیا

همونطور که توی بخش های معرفی کتاب هم دیدیم، پومرانس به این فیلم هم اشاره میکنه. داستان این فیلم شاید توی نگاه اول خیلی ساده باشه: کریستوفر و کلوئه که توی یک برج متروکه کنار یک خور زندگی می کنن، با هم دعوا می کنن و رابطهشون به هم می خوره. کریستوفر سراغ زن دیگه ای میره. آنتونیونی اینجا نشون میده که چطور حوادث معمولی، یک جور «رشته خطرناک» رو ایجاد می کنن که آدم ها رو به هم وصل می کنه یا از هم دور می کنه.

آنتونیونی اصولاً هنرمندی بصری است و به زنجیر کردن واقعیت های هیجانی یا سیاسی- جغرافیایی علاقه ی چندانی ندارد. برای او فقط ظاهر چیزها مهم است، در حقیقت، ظاهری بیهوده یا تهذیب شده.

این نقل قول از خود کتاب نشون میده که برای آنتونیونی، ظاهر و چیدمان اشیا، مهم تر از روایت خطی و منطقی داستان ها بود. اون به دنبال کشف معنا در دل همین ظواهر و میزانسن ها بود.

۷. «آن سوی ابرها» (Beyond the Clouds – ۱۹۹۵) و «شناسایی یک زن» (Identification of a Woman – ۱۹۸۲)

پومرانس به این دو فیلم هم میپردازه و اون ها رو در ادامه مسیر هنری آنتونیونی بررسی می کنه. «آن سوی ابرها» که با همکاری ویم وندرس ساخته شد، به داستان های عاشقانه در شهرهای مختلف اروپا می پردازه و «شناسایی یک زن» هم دوباره به سراغ مفاهیم روابط انسانی و هویت میره. هر دو فیلم با سبک منحصر به فرد آنتونیونی، به لایه های پنهان وجود انسان و روابطش می پردازن.

در واقع، از دید پومرانس، آنتونیونی یک جور باستان شناس بود که لایه های زیرین جامعه مدرن و روح انسان رو حفاری می کرد و با معماری، سکوت، رنگ ها و دیرند نماها، حقایقی تلخ و عمیق رو به ما نشون می داد.

روش شناسی موری پومرانس: هشت جستار تحلیلی و تمرکز بر میزانسن

موری پومرانس توی این کتاب فقط یک خلاصه یا مرور ساده از فیلم های آنتونیونی ارائه نمیده. روش کار اون خیلی عمیق تر و دقیق تره. پومرانس با هشت تا جستار جداگانه، که هر کدوم مثل یک مقاله پژوهشی قوی عمل می کنن، به سراغ دغدغه های آنتونیونی میره و از زوایای مختلف، کارهای این فیلمساز رو تحلیل می کنه.

تمرکز بر میزانسن: ابزاری برای تفکر

یکی از مهم ترین نکاتی که پومرانس روش تاکید داره، اهمیت میزانسن توی سینمای آنتونیونیه. اگه بخوایم میزانسن رو ساده بگیم، میشه همون چیدمان همه چیز توی قاب دوربین: بازیگرها چطور حرکت می کنن، دکور صحنه چیه، نور از کجا میاد، لباس ها چطورن، و کلاً هر چیزی که توی صحنه می بینیم. پومرانس معتقده که آنتونیونی از میزانسن نه فقط برای زیبایی بصری، بلکه به عنوان یک ابزار «تفکر و تعمق در باب انسان» استفاده می کرده.

یعنی چی؟ یعنی آنتونیونی با اینکه چطور آدم ها رو توی یک فضا قرار میده، چقدر ازشون فاصله میگیره، چطور نور رو روی صورتشون میندازه و چطور اشیا رو دور و برشون میچینه، یک جور بیانیه فکری صادر می کنه. اون نمی خواد به زور یک پیام رو به مخاطب برسونه، بلکه یک فضا رو ایجاد می کنه تا مخاطب خودش شروع به فکر کردن و تعمق کنه. این همون چیزیه که سینمای آنتونیونی رو تا این حد عمیق و لایه لایه می کنه.

برتری تحلیل های پومرانس: یک نگاه تازه

پومرانس خودش از منتقدین و پژوهشگرهای صاحب نام سینماست و قبلاً هم کلی کتاب های مونوگراف درباره فیلم ها و فیلمسازهایی مثل هیچکاک و جری لوئیس نوشته. همین تجربه و تخصص باعث میشه تحلیل های اون از آنتونیونی، یک جور نگاه نو و منحصر به فرد داشته باشه. اون فقط به جنبه های شناخته شده سینمای آنتونیونی نمی پردازه، بلکه لایه های جدیدی رو کشف می کنه و زوایای دیدی رو ارائه میده که شاید کمتر کسی بهشون توجه کرده باشه.

مثلاً وقتی پومرانس درباره نقش معماری یا نمادگرایی رنگ ها حرف می زنه، فقط یک تکرار ساده از نقدهای قبلی نیست. اون با استدلال های محکم و مثال های دقیق از فیلم ها، نشون میده که چطوری این عناصر، پازل جهان بینی آنتونیونی رو کامل می کنن. اون حتی به جزئیاتی مثل «دیرند نماها» و «دوربین کاوش گر» هم می پردازه و نشون میده که آنتونیونی چطور از این تکنیک ها برای کشف درونیات شخصیت ها و رابطه اونها با محیط استفاده می کرد.

مرور اجمالی ساختار جستارها: هشت دریچه به جهان آنتونیونی

کتاب «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» از هشت فصل یا همون هشت جستار تشکیل شده. هر کدوم از این فصول، مثل یک دریچه عمل می کنن که خواننده رو به یکی از ابعاد سینمای آنتونیونی می برن. این ساختار، به خواننده کمک می کنه تا به صورت مرحله به مرحله، به عمق جهان آنتونیونی وارد بشه:

• مقدمه مترجم و دیباچه: یک شروع خوب برای آشنایی با کتاب و اهمیتش.
• آن سوی ابرها: بررسی یکی از فیلم های متاخر و خاص آنتونیونی.
• شناسایی یک زن: نگاهی به روابط انسانی و جستجوی هویت.
• صحرای سرخ: تحلیل عمیق تر از رنگ، محیط صنعتی و روان انسان.
• رشته خطرناک چیزها: واکاوی رویکرد آنتونیونی به روایت و ظاهر اشیا.
• معمای اوبروالد: بررسی جنبه های مرموز و فکری در آثار آنتونیونی.
• نقطه زابریسکی: نقد جامعه، مصرف گرایی و شورش.
• مسافر: تحلیل بحران هویت و فرار از خویشتن.
• آگراندیسمان: بازی با واقعیت، توهم و ماهیت عکاسی.

این تنوع موضوعی توی جستارها، نشون میده که پومرانس با یک نگاه جامع و همه جانبه به سراغ آنتونیونی رفته و سعی کرده هیچ جنبه ای از سینمای اون رو نادیده نگیره. هر جستار، یک تکه از این پازل بزرگ رو برمیداره و به دقت بررسی می کنه و در نهایت، یک تصویر کامل و پرجزئیات از آنتونیونی رو به ما میده.

نتیجه گیری: چرا باید «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» را خواند؟

تا اینجا با هم یک سفر هیجان انگیز به دنیای سینمای میکل آنجلو آنتونیونی، از دریچه نگاه موری پومرانس داشتیم. دیدیم که چطوری آنتونیونی، با جسارت تمام، مرزهای سینما رو جابه جا کرد و با سبک و جهان بینی منحصر به فرد خودش، به یکی از مهم ترین فیلمسازان مؤلف تاریخ سینما تبدیل شد. از اون آبی های مالیخولیایی گرفته تا قرمزهای پرشور، از معماری های بی روح تا روابط انسانی گسسته، همه و همه توی فیلم هاش یک داستان عمیق تر رو روایت می کردند.

کتاب «میکل آنجلو سرخ، آنتونیونی آبی» یک اثر معمولی برای دوست داران سینما نیست. این کتاب یک منبع ضروری و دست اوله برای هر کسی که می خواد سینمای آنتونیونی رو نه فقط تماشا کنه، بلکه واقعاً بفهمه و درکش کنه. موری پومرانس با تحلیل های دقیق و جستارهای عمیقش، یک دریچه جدید به روی این فیلمساز بزرگ باز می کنه و به شما کمک می کنه تا لایه های پنهان فیلم هاش رو کشف کنید.

پس اگه شما هم مثل ما عاشق سینما هستید، اگه دانشجوی سینمایید، یا فقط دلتون میخواد عمیق تر به دنیای فیلم ها نگاه کنید، مطالعه این کتاب رو بهتون پیشنهاد می کنیم. باور کنید یک خلاصه هر چقدر هم که کامل باشه، نمیتونه اون عمق و ظرافت تحلیل های پومرانس رو بهتون نشون بده. خوندن این هشت جستار، مثل اینه که توی یک کلاس درس فوق العاده با یکی از بهترین استادهای سینما نشستید و دارید ازش یاد می گیرید. پس حتماً نسخه ی کامل این کتاب رو که توسط حسام الدین موسوی ریزی ترجمه شده و انتشارات گیلگمش اون رو به بازار آورده، پیدا کنید و از خوندنش لذت ببرید. یک تجربه بی نظیر برای هر سینمادوست واقعی!

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر

اگه با خوندن این مطلب حس کردید که دلتون میخواد بیشتر وارد دنیای سینما و نظریه فیلم بشید، چند تا کتاب و فیلم رو بهتون پیشنهاد می کنم:

کتاب های نظریه فیلم و سینمای مدرن

• کتاب «مقدمه ای بر نظریه فیلم» (Introduction to Film Theory): برای شروع عالیه.
• کتاب «سینمای مدرنیست» (Modernist Cinema): برای درک جریان هایی که آنتونیونی هم بخشی از اون بود.
• کتاب «یک فیلم، یک جهان: آن ها زندگی می کنند» (They Live): برای بررسی فیلم های خاص و تحلیل های عمیق.
• کتاب «کینو – آگورا: میزانسن» (Kino-Agora: Mise-en-Scène): برای آشنایی بیشتر با مفهوم میزانسن در سینما.

فیلم های مهم از میکل آنجلو آنتونیونی برای تماشا

اگه هنوز فیلمی از آنتونیونی ندیدید، یا می خواید دوباره و با نگاهی عمیق تر تماشاشون کنید، این ها رو حتماً توی لیستتون داشته باشید:

1. ماجرا (L’Avventura – ۱۹۶۰): نقطه عطف سینمای آنتونیونی.
2. شب (La Notte – ۱۹۶۱): مطالعه ای بر گسست روابط.
3. کسوف (L’Eclisse – ۱۹۶۲): اوج بیگانگی در شهر مدرن.
4. صحرای سرخ (Il deserto rosso – ۱۹۶۴): اولین فیلم رنگی و تاثیر محیط بر روان.
5. آگراندیسمان (Blowup – ۱۹۶۶): بازی با واقعیت و توهم.
6. مسافر (The Passenger – ۱۹۷۵): بحران هویت و فرار از خود.