خلاصه کتاب آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی ( نویسنده رسول حمایت طلب، منصور سیاح )

کتاب «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی» نوشته دکتر رسول حمایت طلب و دکتر منصور سیاح، یه راهنمای جامع و کاربردیه که بهتون کمک می کنه مباحث آماری رو برای پژوهش هاتون حسابی بفهمید و ازشون استفاده کنید. این کتاب زبان آماری رو برای رشته های ورزشی، زیستی و تربیتی ساده کرده و به شما نشون می ده چطور می تونید از داده ها برای تصمیم گیری های بهتر علمی بهره ببرید. در واقع، این کتاب همون پلیه که شما رو از دنیای نظری آمار به دنیای عملی و پژوهشی می رسونه.

راستش رو بخواید، وقتی وارد دنیای پژوهش و مطالعه تو رشته های مثل علوم ورزشی، زیستی یا تربیتی می شیم، خیلی زود می فهمیم که آمار فقط یه درس خشک و خسته کننده نیست؛ اتفاقاً برعکس، یه ابزار فوق العاده کاربردی و ضروریه. فرض کنید می خواهید ببینید یه برنامه تمرینی جدید چقدر روی عملکرد ورزشکارا اثر داره، یا یه داروی جدید چطور می تونه روی سلامت موجودات زنده تاثیر بذاره، یا حتی یه روش تدریس جدید چه نقشی تو یادگیری بچه ها ایفا می کنه. تو همه این موارد، پای آمار وسط میاد و به ما کمک می کنه تا با اطمینان بیشتری راجع به نتایجمون حرف بزنیم.

دکتر رسول حمایت طلب و دکتر منصور سیاح، دو تا از اساتید و پژوهشگرای برجسته تو این زمینه ها هستن که با قلم ساده و روانشون، اومدن و یه کتاب کامل و جامع به اسم «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی» رو نوشتن. این کتاب نه فقط تئوری ها رو توضیح می ده، بلکه حسابی روی کاربردهای عملی تمرکز کرده تا شمایی که تو این رشته ها درس می خونید یا پژوهش می کنید، بتونید ازش بهترین استفاده رو ببرید.

چرا مطالعه این کتاب (و خلاصه ی آن) ضروری است؟

شاید بپرسید خب، آمار رو که تو دانشگاه هم درس می دن، چرا باید این کتاب یا خلاصه اش رو بخونم؟ جوابش ساده ست: این کتاب مثل یه معلم خصوصی می مونه که مفاهیم پیچیده رو با زبانی که شما می فهمید، توضیح می ده و حسابی روی مثال های کاربردی تو حوزه تخصصی خودتون مانور می ده. نقش آمار در علوم ورزشی، زیستی و تربیتی حیاتیه. اگه تو پژوهش هاتون از آمار درست استفاده نکنید، ممکنه نتایجی که به دست میارید اعتبار کافی نداشته باشن و کسی به حرفتون اعتماد نکنه.

این کتاب بهتون یاد می ده چطور داده هاتون رو جمع آوری کنید، چطور تحلیلشون کنید و مهم تر از همه، چطور از این تحلیل ها برای حل مشکلات واقعی یا بهبود شرایط تو حوزه کاریتون استفاده کنید. مثلاً یه مربی ورزشی با کمک این کتاب یاد می گیره که چطور عملکرد ورزشکاراش رو دقیقاً بسنجه و ببینه کدوم روش تمرینی واقعاً جواب می ده. یا یه معلم می فهمه که چه رویکرد آموزشی بیشترین تأثیر رو روی پیشرفت تحصیلی دانش آموزاش داره. خلاصه بگم، این کتاب یه نقشه راه برای تحلیل آماری در پژوهش ورزشی، زیستی و تربیتیه که به درد هر کسی می خوره که می خواد حرفش مستند و علمی باشه.

ساختار کلی کتاب: از مبانی تا کاربردهای پیشرفته آماری

کتاب «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی» یه ساختار خیلی منظم و حساب شده ای داره. نویسنده ها، کتاب رو به سه بخش اصلی تقسیم کردن: آمار توصیفی، آمار استنباطی و روش های آماری ناپارامتریک. هر کدوم از این بخش ها، مثل یه پله عمل می کنن که شما رو از مفاهیم پایه به سمت تحلیل های پیشرفته تر هدایت می کنن. تو بخش اول، یعنی آمار توصیفی، یاد می گیرید که چطور داده هاتون رو منظم کنید، نمایش بدید و خلاصه کنید تا یه دید کلی ازشون پیدا کنید. این قسمت مثل یه جور آماده سازی برای کارهای بزرگ تره.

بعدش می رسیم به بخش دوم که قلب ماجراست: آمار استنباطی. اینجا دیگه یاد می گیرید که چطور از داده های نمونه کوچیکتون، نتیجه گیری های بزرگ تر و کلی تری راجع به جامعه اصلی بگیرید. یعنی چطور می تونید نتایج تحقیق روی چند تا ورزشکار رو به همه ورزشکاران اون گروه تعمیم بدید. و در نهایت، بخش سوم به سراغ آزمون های ناپارامتریک می ره. این بخش وقتی به دردتون می خوره که داده هاتون ویژگی های خاصی مثل توزیع نرمال ندارن و نمی تونید از آزمون های پارامتریک استفاده کنید. این سه بخش در کنار هم، یه جعبه ابزار کامل آماری رو در اختیارتون می ذارن.

بخش اول: مبانی و آمار توصیفی – درک داده ها (خلاصه فصل به فصل)

این بخش، سنگ بنای درک آماره. اگه این مبانی رو خوب یاد بگیرید، بقیه ی راه براتون حسابی آسون تر می شه.

فصل اول: اهمیت آمار در سنجش و اندازه گیری و پژوهش

این فصل رو می تونیم دروازه ورود به دنیای آمار بدونیم. اینجا نویسنده ها اول از همه بهتون می گن آمار اصلاً چی هست و چرا انقدر تو تحقیق های علمی مهمه. یعنی می فهمید که آمار فقط جمع کردن عدد و رقم نیست، بلکه یه زبونه که بهتون کمک می کنه با داده ها حرف بزنید و ازشون معنی بگیرید. یادتونه وقتی می خواید یه تحقیق کنید، باید متغیرها رو تعریف کنید؟ تو این فصل یاد می گیرید متغیر مستقل و وابسته چی هستن، متغیرهای کیفی و کمی چه فرقی با هم دارن و سطوح اندازه گیری (مثل اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبی) رو با مثال های خیلی ملموس از علوم ورزشی، زیستی و تربیتی توضیح می دن. مثلاً، نوع رشته ورزشی یه متغیر اسمیه، ولی قد ورزشکار یه متغیر کمیه که تو سطح نسبی اندازه گیری می شه.

فصل دوم: آمار توصیفی و شاخص های آماری

فرض کنید یه عالمه داده جمع کردید، مثلاً نمرات دانش آموزا یا نتایج تست های ورزشی. حالا چطور این همه عدد و رقم رو منظم کنید که قابل فهم باشن؟ اینجاست که آمار توصیفی به کمکتون میاد. این فصل بهتون یاد می ده چطور داده ها رو تو جداول فراوانی مرتب کنید یا با نمودارهای مختلف مثل نمودار میله ای، دایره ای یا هیستوگرام، بصریشون کنید. بعدش می رسیم به شاخص های آماری که حسابی پرکاربردن. شاخص های گرایش مرکزی مثل میانگین (average)، میانه (median) و مد (mode) رو یاد می گیرید. مثلاً میانگین قد یه تیم بسکتبال چقدره؟ یا نمره میانه کلاس چند شده؟ همچنین، شاخص های پراکندگی مثل دامنه، واریانس، انحراف معیار و ضریب تغییرات رو بهتون معرفی می کنه که نشون می دن داده ها چقدر از هم دور یا نزدیک هستن. مثلاً اگه انحراف معیار نمرات یه کلاس بالا باشه، یعنی نمره ها حسابی پخش ان و فقط چند نفر نمره خوب گرفتن.

فصل سوم: توزیع نرمال و اهمیت آن

شاید اسم توزیع نرمال یا همون منحنی زنگوله ای رو شنیده باشید. این فصل بهتون می گه توزیع نرمال چیه، چه ویژگی هایی داره و چرا انقدر تو آمار مهمه. خیلی از پدیده های طبیعی و اجتماعی، مثل قد آدما یا نمرات هوش، از توزیع نرمال پیروی می کنن. اگه داده های شما نرمال باشن، می تونید از یه عالمه آزمون آماری قدرتمند استفاده کنید. اینجا به آزمون های نرمالیتی هم یه اشاره کوچیک می شه تا بدونید چطور می شه تشخیص داد داده هاتون نرمال هستن یا نه.

فصل چهارم: جامعه و نمونه آماری

تو پژوهش، معمولاً نمی تونید روی همه افراد جامعه مورد نظرتون تحقیق کنید. مثلاً نمی تونید روی همه دانش آموزان ایران مطالعه کنید! اینجاست که مفهوم جامعه و نمونه پیش میاد. این فصل بهتون می گه جامعه چیه، نمونه چیه و چرا باید نمونه گیری کنید. بعدش روش های مختلف نمونه گیری رو توضیح می ده؛ از نمونه گیری تصادفی ساده گرفته تا طبقه ای، خوشه ای و سیستماتیک. مزایا و معایب هر روش هم گفته می شه تا بدونید کی باید از کدوم روش استفاده کنید. این بخش حسابی تو طراحی پروپوزال و پایان نامه به دردتون می خوره.

فصل پنجم: احتمالات و محاسبه رویدادها

قبل از اینکه وارد دنیای آمار استنباطی بشیم، باید یه کم با احتمالات آشنا باشیم. این فصل مفاهیم پایه ای احتمال رو توضیح می ده، مثلاً احتمال اینکه یه بازیکن پنالتی گل کنه چقدره؟ یا احتمال اینکه یه فرد به یه بیماری خاص مبتلا بشه؟ قوانین احتمال، رویدادهای مستقل و وابسته رو هم اینجا یاد می گیرید که همشون تو درک آزمون های آماری بعدی حسابی کمکتون می کنن.

بخش دوم: آمار استنباطی – تعمیم نتایج (خلاصه فصل به فصل)

این بخش جاییه که یاد می گیرید چطور از داده های نمونه تون، به کل جامعه نتیجه گیری کنید و فرضیه هاتون رو آزمون کنید.

فصل ششم: مقایسه میانگین ها (آزمون های T)

اگه بخواهید میانگین دو گروه رو با هم مقایسه کنید، مثلاً ببینید آیا میانگین قد دانش آموزان دو مدرسه با هم فرق داره یا نه، آزمون T به کمکتون میاد. تو این فصل، اول مفهوم فرضیه صفر (که میگه هیچ فرقی بین گروه ها نیست) و فرضیه تحقیق (که میگه فرق هست) رو یاد می گیرید. بعدش با آزمون T برای نمونه های مستقل (مثل مقایسه دو گروه کاملاً جدا از هم) و آزمون T برای نمونه های وابسته (مثل مقایسه وضعیت یه گروه قبل و بعد از یه مداخله) آشنا می شید. مثال های عملی از علوم ورزشی و تربیتی هم حسابی تو درک بهتر این آزمون ها بهتون کمک می کنه.

فصل هفتم: تحلیل واریانس یک طرفه یا یک سویه (One-Way ANOVA)

آزمون T برای مقایسه دو گروه بود، حالا اگه بخواهید میانگین های بیش از دو گروه رو با هم مقایسه کنید، چی؟ مثلاً تأثیر سه نوع رژیم غذایی مختلف رو روی وزن ورزشکارا بسنجید؟ اینجا تحلیل واریانس (ANOVA) یک طرفه به کارتون میاد. این فصل بهتون می گه کی باید از این آزمون استفاده کنید و چطور نتایجش رو تفسیر کنید تا بفهمید بین میانگین گروه ها تفاوت معناداری وجود داره یا نه. این آزمون از اون پرکاربرداست و تو خیلی از پژوهش ها به درد می خوره.

فصل هشتم: همبستگی

تا حالا فکر کردید قد یه نفر چقدر با وزنش ربط داره؟ یا میزان تمرین یه ورزشکار چقدر با عملکردش تو مسابقه ارتباط داره؟ این فصل درباره همبستگی حرف می زنه. همبستگی بهتون نشون می ده که آیا بین دو تا متغیر رابطه ای وجود داره یا نه، و اگه وجود داره، این رابطه چقدر قویه و جهت اون چیه (مثبت یا منفی). با ضرایب همبستگی مثل پیرسون (برای داده های نرمال) و اسپیرمن (برای داده های ناپارامتریک) آشنا می شید و یاد می گیرید چطور قدرت و جهت رابطه رو تفسیر کنید.

فصل نهم: تحلیل رگرسیون تک متغیره

همبستگی به ما می گفت آیا رابطه ای هست یا نه، ولی نمی تونست چیزی رو پیش بینی کنه. تحلیل رگرسیون تک متغیره اینجا وارد میدون می شه. هدف رگرسیون اینه که بتونید یه متغیر رو بر اساس متغیر دیگه پیش بینی کنید. مثلاً چقدر می تونید نمره امتحان نهایی رو بر اساس ساعت های مطالعه روزانه پیش بینی کنید؟ تو این فصل با معادله رگرسیون آشنا می شید و یاد می گیرید که ضرایب این معادله رو چطور تفسیر کنید.

فصل دهم: تحلیل رگرسیون چند متغیره

زندگی که فقط از یه متغیر تشکیل نشده! معمولاً یه پدیده تحت تأثیر چندین عامل و متغیره. برای همین، تو خیلی از پژوهش ها لازمه که تأثیر چند تا متغیر رو روی یه متغیر دیگه بررسی کنیم. اینجاست که تحلیل رگرسیون چند متغیره به کار میاد. این فصل بهتون نشون می ده چطور می تونید تأثیر همزمان چند تا متغیر پیش بین رو روی یه متغیر وابسته مدل سازی کنید. این ابزار حسابی تو مدل سازی پدیده های پیچیده بهتون کمک می کنه و به درد پایان نامه ها و مقالات قوی می خوره.

فصل یازدهم: تحلیل واریانس دو طرفه یا عاملی (Two-Way ANOVA)

فرض کنید می خواهید تأثیر یه برنامه تمرینی جدید و همچنین جنسیت (زن یا مرد) رو روی قدرت عضلانی بسنجید. یعنی همزمان می خواید تأثیر دو متغیر مستقل رو بررسی کنید و ببینید آیا اثر تعاملی هم دارن یا نه. تحلیل واریانس دو طرفه دقیقاً برای همین کاره. این فصل بهتون یاد می ده چطور تأثیر همزمان دو یا چند متغیر مستقل و همچنین اثر تعاملیشون رو روی یه متغیر وابسته بررسی کنید. این ابزار خیلی قدرتمنده برای فهمیدن روابط پیچیده تر بین متغیرها.

فصل دوازدهم: تحلیل واریانس اندازه های تکراری-یک سویه (Repeated Measures ANOVA)

گاهی اوقات تو یه پژوهش، یه گروه از افراد رو چندین بار اندازه گیری می کنیم، مثلاً عملکرد یه ورزشکار رو قبل از تمرین، بعد از یک ماه تمرین و بعد از سه ماه تمرین می سنجیم. تو این جور طرح ها، که بهشون طرح های درون گروهی یا اندازه گیری های تکراری میگن، آزمون های معمولی جواب نمی دن. اینجاست که تحلیل واریانس اندازه های تکراری وارد میدون می شه. این فصل بهتون یاد می ده چطور با این آزمون، تغییرات یه متغیر رو تو زمان های مختلف برای یه گروه بررسی کنید.

فصل سیزدهم: تحلیل رگرسیون لجستیک

تا اینجا بیشتر با متغیرهای وابسته کمی کار داشتیم (مثل قد، وزن، نمره). اما اگه متغیر وابسته شما طبقه ای باشه، یعنی فقط چند حالت داشته باشه، چی؟ مثلاً اینکه یه ورزشکار آسیب ببینه یا نه (دو حالتی)، یا اینکه یه دانشجو قبول بشه یا رد بشه. اینجا تحلیل رگرسیون لجستیک به کمکتون میاد. این فصل کاربرد این رگرسیون رو برای متغیرهای وابسته طبقه ای توضیح می ده و مثال هایی از کاربردش تو علوم ورزشی، زیستی و تربیتی ارائه می کنه که حسابی ملموس و کاربردین.

«در دنیای آمار، درک دقیق مفاهیم، همونقدر مهمه که بلد بودن استفاده از ابزارها. این کتاب، جفتش رو بهتون یاد می ده، با یه عالمه مثال از دنیای خودتون.»

بخش سوم: روش های آماری ناپارامتریک – وقتی فرض نرمال بودن وجود ندارد (خلاصه فصل به فصل)

همه داده ها همیشه خوب و خوش اخلاق نیستن که از توزیع نرمال پیروی کنن! گاهی اوقات داده ها کج و کوله هستن یا از نوع اسمی و ترتیبی ان. اینجا به آزمون های ناپارامتریک نیاز داریم.

فصل چهاردهم: آزمون مربع کای یا کای اسکویر (Chi-Square Test)

یکی از پرکاربردترین آزمون های ناپارامتریک، آزمون مربع کای یا همون کای اسکویر (Chi-Square Test) هست. اگه داده هاتون از نوع اسمی یا ترتیبی باشن و بخواهید ببینید آیا بین دو تا متغیر رابطه ای وجود داره یا نه (آزمون استقلال)، یا اینکه آیا توزیع فراوانی مشاهده شده با توزیع مورد انتظار تفاوت معناداری داره (آزمون نیکویی برازش)، این آزمون حسابی به دردتون می خوره. مثلاً ببینید آیا بین جنسیت و انتخاب رشته ورزشی خاصی رابطه ای هست یا نه.

فصل پانزدهم: آزمون داده های رتبه ای

این فصل یه جور مرور کلی روی آزمون های ناپارامتریک معادل آزمون های پارامتریکه که برای داده های رتبه ای یا وقتی توزیع نرمال ندارید، به کار میان. اینجا با آزمون هایی مثل آزمون U مان-ویتنی (معادل T مستقل)، آزمون ویلکاکسون (معادل T وابسته)، و آزمون کروسکال-والیس (معادل One-Way ANOVA) آشنا می شید. این آزمون ها بهتون اجازه می دن حتی با داده هایی که اونقدرها هم خوب نیستن، تحلیل های آماری معتبر انجام بدید.

فصل شانزدهم: آزمون کروسکال والیس (Kruskal-Wallis Test)

گفتیم که آزمون کروسکال-والیس معادل ناپارامتریک One-Way ANOVA هست. یعنی اگه بخواهید میانگین های بیش از دو گروه رو مقایسه کنید ولی داده هاتون نرمال نباشن، کروسکال-والیس نجاتتون می ده. این فصل به صورت تخصصی روی این آزمون و کاربردهاش تمرکز می کنه و بهتون یاد می ده چطور نتایج رو تفسیر کنید.

فصل هفدهم: آزمون فریدمن (Friedman Test)

و در نهایت، فصل هفدهم به آزمون فریدمن می پردازه که معادل ناپارامتریک Repeated Measures ANOVA هست. اگه تو یه طرح پژوهشی، یه گروه رو چندین بار اندازه گیری کردید و داده هاتون نرمال نیستن، فریدمن به کمکتون میاد. این آزمون بهتون اجازه می ده تغییرات یه متغیر رو تو زمان های مختلف یا تحت شرایط مختلف، برای یه گروه، با داده های ناپارامتریک تحلیل کنید.

ویژگی های برجسته و منحصر به فرد کتاب «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی»

حالا که یه خلاصه از فصل ها رو خوندید، بیاید ببینیم چی این کتاب رو از بقیه متمایز می کنه و چرا باید برید سراغش.

• تمرکز کاربردی: شاید مهم ترین ویژگی این کتاب، تأکید بی چون وچرای اون روی کاربردهای عملی آماره. نویسنده ها الکی تئوری بافی نمی کنن، بلکه هر مفهوم آماری رو با مثال های بومی و مرتبط با علوم ورزشی، زیستی و تربیتی توضیح می دن. یعنی دقیقاً می فهمید که این فرمول یا آزمون به چه دردی می خوره و چطور می تونید تو تحقیق خودتون ازش استفاده کنید. این همون چیزیه که خیلی از دانشجوها دنبالشن.
• زبان ساده و قابل فهم: آمار خودش به اندازه کافی پیچیده ست. ولی این کتاب سعی کرده تا اونجا که می شه، مفاهیم رو با زبانی روان، ساده و بدون اصطلاحات قلمبه سلمبه توضیح بده. این ویژگی باعث می شه حتی اگه با آمار زیاد آشنایی ندارید، از خوندن کتاب خسته نشید و مباحث رو راحت درک کنید.
• جامعیت مباحث: همونطور که تو خلاصه فصل ها دیدید، این کتاب یه طیف وسیع از مباحث آماری رو پوشش می ده؛ از مقدماتی ترین چیزها تو مبانی آمار گرفته تا پیشرفته ترین آزمون ها. یعنی چه دانشجوی ترم اول باشید چه در حال نوشتن رساله دکترا، این کتاب چیزی برای گفتن داره.
• ارتباط با نرم افزارهای آماری: با اینکه کتاب به صورت مستقیم آموزش نرم افزار خاصی رو نمی ده (مثلاً نرم افزار آماری در ورزش (SPSS) رو فصل به فصل توضیح نمی ده)، اما مباحث رو جوری بیان کرده که اگه با نرم افزارهای آماری کار کنید، خیلی راحت تر می تونید مفهوم هر آزمون رو درک کرده و ازش تو محیط نرم افزار استفاده کنید. یعنی یه جورایی بستر لازم برای یادگیری کاربرد نرم افزارها رو فراهم می کنه.

برای چه کسانی مطالعه این خلاصه و کتاب کامل پیشنهاد می شود؟

اگه شما یکی از این افراد هستید، پس این کتاب (یا حداقل خلاصه اش) حسابی به دردتون می خوره:

• دانشجویان علوم ورزشی، زیستی و تربیتی: چه کارشناسی باشید، چه ارشد یا دکترا، این کتاب یه منبع بی نظیر برای فهمیدن کاربرد آمار در تربیت بدنی، زیست شناسی و آموزش و پرورش، آماده شدن برای امتحانات، نوشتن پروپوزال، پایان نامه و مقالات علمیه.
• پژوهشگران و اساتید: اگه تو این حوزه ها پژوهش می کنید یا تدریس می کنید، این کتاب می تونه یه منبع مرجع عالی برای مرور مباحث آماری یا حتی معرفی به دانشجوها باشه.
• مربیان ورزشی و متخصصان: اگه یه مربی هستید و می خواهید عملکرد ورزشکاراتون رو علمی تر بسنجید و برنامه ریزی کنید، یا اگه تو حوزه سلامت و تغذیه کار می کنید و می خواهید داده ها رو بهتر درک کنید، این کتاب بهتون دیدگاه عملی می ده.
• هر کسی که به آمار کاربردی علاقه منده: حتی اگه تو این رشته ها هم تحصیل نمی کنید، ولی به اهمیت آمار در پژوهش های دانشگاهی و کاربردهای عملی اون تو زندگی واقعی علاقه مندید، می تونید از این کتاب بهره ببرید.
• کسایی که می خوان کتاب اصلی رو بخرن: با خوندن این خلاصه، می تونید حسابی از سرفصل ها و محتوای کتاب سر در بیارید و مطمئن بشید که آیا این همون کتابیه که دنبالش هستید یا نه.

نتیجه گیری

خلاصه که کتاب «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی» نوشته دکتر رسول حمایت طلب و دکتر منصور سیاح، یه گنجینه واقعیه برای هر کسی که می خواد تو این رشته ها حرفی برای گفتن داشته باشه. درک و به کارگیری مبانی آمار برای دانشجویان علوم انسانی و رشته های مرتبط، دیگه یه انتخاب نیست، یه ضرورته. این کتاب بهتون کمک می کنه تا نه تنها مفاهیم آماری رو بفهمید، بلکه بتونید با اطمینان کامل، داده هاتون رو تحلیل کنید و نتایج پژوهش هاتون رو به درستی تفسیر کنید.

اگه دنبال یه منبعی هستید که آمار رو با زبونی خودمونی و پر از مثال های عملی بهتون یاد بده، این کتاب همون چیزیه که نیاز دارید. یه بار دیگه تأکید می کنم، برای اینکه حسابی تو کار پژوهش هاتون موفق بشید و حرفتون مستند باشه، آشنایی با آمار توصیفی و استنباطی و البته آزمون مربع کای و بقیه آزمون های کاربردی، حیاتیه. پس دست به کار بشید و این کتاب رو تو لیست مطالعه تون قرار بدید.

برای درک عمیق تر و تسلط کامل بر مباحث آماری، پیشنهاد می کنم حتماً نسخه کامل کتاب «آمار در علوم ورزشی، علوم زیستی و علوم تربیتی» رو تهیه کنید و با دقت مطالعه کنید. مطمئن باشید که سرمایه گذاری روی یادگیری این مباحث، حسابی به نفعتون تموم می شه و تو مسیر حرفه ای و پژوهشیتون، راهگشا خواهد بود.