اعتراض به قرار تامین خواسته در شورای حل اختلاف

آیا قرار تامین خواسته شورای حل اختلاف برای شما صادر شده و می خواهید به آن اعتراض کنید؟ بله، حق اعتراض دارید و این کار باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ، در همان شورای صادرکننده قرار انجام شود، نه اینکه تجدیدنظرخواهی کنید.

گاهی اوقات در گیر و دار مشکلات حقوقی، با واژه ها و اصطلاحاتی روبرو می شویم که سر درآوردن از آن ها حسابی گیج کننده است. یکی از همین اصطلاحات، «قرار تامین خواسته» است؛ بخصوص وقتی که پای «شورای حل اختلاف» هم به میان می آید. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که نامه ای از شورای حل اختلاف به دستتان رسیده و در آن از توقیف بخشی از اموال یا حسابتان صحبت شده. خب، طبیعی است که در چنین شرایطی اولین چیزی که به ذهنتان می رسد، این باشد که چطور می توانم به این موضوع اعتراض کنم و آیا اصلاً راهی برایش هست یا نه.

اینجا می خواهیم قدم به قدم، به زبان ساده و خودمانی، همه چیز را درباره اعتراض به قرار تامین خواسته در شورای حل اختلاف برایتان بگوییم. از اینکه این قرار اصلاً چی هست و چرا صادر می شود، تا اینکه چطور می توانید به آن اعتراض کنید، چه مدارکی لازم دارید و چه نکاتی را باید رعایت کنید. هدف این است که وقتی از اینجا بیرون رفتید، مثل یک کارشناس کوچک حقوقی، کاملاً آماده باشید تا از حق و حقوقتان دفاع کنید و بدانید دقیقاً چه کاری باید انجام دهید.

قرار تامین خواسته در شورای حل اختلاف چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم به موضوع اعتراض بپردازیم، بهتر است اول بفهمیم اصلاً «قرار تامین خواسته» چیست و چرا صادر می شود. بگذارید اینطور توضیح بدهم؛ فرض کنید شما از کسی پولی طلب دارید یا ملکی را از او می خواهید. نگران هستید که تا وقتی پرونده شما در دادگاه یا شورای حل اختلاف به نتیجه برسد، طرف مقابل اموالش را جابجا کند یا بفروشد و دست شما به جایی بند نباشد. اینجا وارد عمل می شود.

تعریف ساده قرار تامین خواسته

«قرار تامین خواسته» در واقع یک دستور قضایی است که قبل از صدور حکم نهایی، برای حفظ و نگهداری از «خواسته» (یعنی همان چیزی که شما می خواهید، مثل پول، ملک یا هر چیز دیگر) صادر می شود. هدف اصلی اش این است که حقوق کسی که ادعایی دارد (خواهان)، محفوظ بماند و طرف مقابل (خوانده) نتواند در این مدت، اموالش را پنهان یا منتقل کند و حق خواهان از بین برود. در این حالت، ممکن است حساب بانکی، ماشین، یا حتی ملک شما توقیف شود تا زمانی که تکلیف پرونده مشخص شود.

این قرار یک جور «احتیاط» است. یعنی دادگاه یا شورا می گوید: خب، فعلاً این مال رو توقیف می کنیم که اگر خواهان حق داشت، بتونه به حقش برسه و اگه حق نداشت، مالش آزاد بشه. البته یادتان باشد که این توقیف دائمی نیست و تا صدور حکم نهایی ادامه دارد. مثل این می ماند که در یک مسابقه، برای اینکه کسی تقلب نکند، یک سری قوانین موقت وضع می کنند.

صلاحیت شورای حل اختلاف در صدور قرار تامین خواسته

حالا شاید بپرسید که آیا شورای حل اختلاف هم می تواند چنین قراری صادر کند؟ بله، شوراها هم در محدوده صلاحیت خودشان، می توانند قرار تامین خواسته صادر کنند. اما این صلاحیت محدودیت هایی دارد:

• محدوده نصابی: شورای حل اختلاف فقط می تواند به پرونده هایی رسیدگی کند که ارزش مالی آن ها از سقف مشخصی بیشتر نباشد. این سقف هر سال توسط رئیس قوه قضائیه اعلام می شود. پس اگر خواسته شما مبلغ بالایی باشد، اصلاً پرونده تان به شورا نمی رود.
• محدوده موضوعی: بعضی از دعاوی حقوقی، اصلاً در صلاحیت شورا نیستند، حتی اگر مبلغشان کم باشد. مثلاً پرونده های مربوط به اصل نکاح و طلاق، یا دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول (مثل ملک) که در آن سند رسمی مطرح است، در صلاحیت دادگاه است.

شرایط قانونی صدور این قرار در شوراها هم بر اساس مواد ۱۰۸ و ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی است. یعنی خواهان باید دلایل محکمی داشته باشد که خواسته او در معرض از بین رفتن است یا اینکه مستند به سند رسمی باشد، یا حتی خسارت احتمالی را به صندوق دادگستری واریز کند تا شورا بتواند چنین قراری را صادر کند.

مبنای قانونی و چگونگی اعتراض به قرار تامین خواسته شورا

خب، حالا که فهمیدیم قرار تامین خواسته چیست، بریم سراغ قسمت اصلی: چطور به آن اعتراض کنیم؟ اینجا قانون حرف های مهمی برای گفتن دارد که باید با دقت به آن ها گوش کنیم.

ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی: اساس حق اعتراض

مهم ترین ماده قانونی که به ما حق اعتراض می دهد، ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی است. این ماده به صراحت می گوید: «قرار تامین به طرف دعوا ابلاغ می شود، نامبرده حق دارد ظرف ده روز به این قرار اعتراض نماید. دادگاه در اولین جلسه به اعتراض رسیدگی نموده و نسبت به آن تعیین تکلیف می نماید.»

این یعنی شما به محض اینکه این قرار به دستتان رسید، ۱۰ روز فرصت دارید تا به آن اعتراض کنید. دقت کنید که این فرصت از زمانی شروع می شود که ابلاغ به دست شما برسد، نه زمانی که قرار صادر شده. این اعتراض هم در همان مرجعی که قرار را صادر کرده (یعنی همین شورای حل اختلاف) بررسی می شود.

«مهم ترین نکته این است که مهلت ۱۰ روزه برای اعتراض به قرار تامین خواسته، از تاریخ ابلاغ واقعی قرار به شما محاسبه می شود، پس زمان را از دست ندهید!»

آیا قرار تامین خواسته شورای حل اختلاف قابل تجدیدنظر است؟

این یکی از سوالات پرتکرار و خیلی مهم است که باید حواستان به آن باشد. پاسخ صریح و بدون ابهام این است: خیر، قرار تامین خواسته صادره از شورای حل اختلاف، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه بالاتر نیست.

فرق «اعتراض» و «تجدیدنظر» اینجاست: اعتراض به معنی این است که شما از همان مرجعی که تصمیمی گرفته، می خواهید در تصمیمش تجدیدنظر کند. اما تجدیدنظرخواهی یعنی شما درخواست می دهید که یک دادگاه یا مرجع بالاتر، پرونده را دوباره بررسی کند. در مورد قرار تامین خواسته، قانون گذار فقط اجازه «اعتراض» در همان مرجع صادرکننده را داده است و نه تجدیدنظرخواهی.

این موضوع آنقدر مهم بوده که قوه قضائیه هم با صدور «نظریه مشورتی» این موضوع را روشن کرده است. طبق نظریه شماره ۲۷۶/۹۵/۷ مورخ ۱۵/۲/۱۳۹۵، کلمه «آراء» که در ماده ۲۷ قانون شوراهای حل اختلاف آمده و می گوید کلیه آراء صادره قابل تجدیدنظر هستند، شامل قرار تامین خواسته نمی شود. قرار تامین خواسته یک «قرار موقتی» است و فقط می شود به آن در همان مرجع اعتراض کرد. پس گول این را نخورید که بخواهید برای تجدیدنظر به دادگاه بالاتر بروید، چون راه به جایی نخواهید برد.

تفاوت های کلیدی بین اعتراض و تجدیدنظر:

• مرجع رسیدگی: در اعتراض، همان مرجع صادرکننده رسیدگی می کند؛ در تجدیدنظر، مرجع بالاتر.
• ماهیت: اعتراض بیشتر برای قرارهای موقتی و فوری است؛ تجدیدنظر برای احکام نهایی یا بعضی قرارهای خاص.
• مهلت: مهلت ها متفاوت است (مثلاً برای تجدیدنظر عموماً ۲۰ روز است).
• هزینه: برای اعتراض به قرار تامین خواسته هزینه دادرسی جداگانه نیاز نیست، اما تجدیدنظرخواهی هزینه دادرسی دارد.

مهلت اعتراض: ۱۰ روز طلایی

همانطور که گفتیم، شما فقط ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ فرصت دارید تا اعتراض خود را ثبت کنید. این مهلت بسیار مهم است و اگر آن را از دست بدهید، ممکن است حق اعتراضتان از بین برود. محاسبه این ۱۰ روز هم از روز بعد از ابلاغ شروع می شود. یعنی اگر امروز قرار به دستتان رسید، از فردا روز اول محاسبه می شود.

مثلاً اگر قرار روز شنبه به شما ابلاغ شود، یکشنبه می شود روز اول و چهارشنبه هفته بعد (۱۰ روز بعد) آخرین مهلت شما برای ثبت اعتراض است.

عواقب عدم رعایت مهلت: اگر در این ۱۰ روز اعتراض نکنید، قرار تامین خواسته قطعی می شود و شما دیگر راهی برای اعتراض به آن از طریق ماده ۱۱۶ نخواهید داشت. البته در موارد استثنایی و با دلایل بسیار موجه (مثل بیماری شدید و بستری شدن)، ممکن است بتوانید ثابت کنید که عذر موجه داشته اید و از دادگاه بخواهید به اعتراض شما رسیدگی کند، اما این موارد خیلی خاص هستند و بهتر است روی آن حساب نکنید. پس، تا ابلاغ به دستتان رسید، سریعاً دست به کار شوید.

راهنمای گام به گام اعتراض به قرار تامین خواسته در شورا

حالا که با کلیات آشنا شدیم، بیایید ببینیم برای اعتراض عملی، قدم به قدم چه کارهایی باید انجام دهیم. این مراحل یک نقشه راه برای شماست.

۱. جمع آوری اطلاعات و مستندات: گنجینه دفاع شما

اولین و شاید مهم ترین قدم، جمع آوری اطلاعات و مدارک لازم است. شما نمی توانید با دست خالی به میدان بروید و انتظار پیروزی داشته باشید. این کارها را باید انجام دهید:

• بررسی دقیق قرار صادره: قرار تامین خواسته ای که به دستتان رسیده را با دقت بخوانید. ببینید چه چیزی توقیف شده؟ مبلغ خواسته چقدر است؟ دلایل خواهان برای درخواست تامین خواسته چیست؟ به چه ماده قانونی استناد کرده اند؟ هر چه بیشتر از محتوای قرار مطلع باشید، بهتر می توانید دفاع کنید.
• جمع آوری مدارک لازم برای اثبات ادعاها: حالا وقت آن است که دلیل و مدرک جور کنید. اگر فکر می کنید خواهان اشتباه می کند یا توقیف اموال شما بی دلیل است، باید آن را ثابت کنید. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • سند مالکیت اموال توقیف شده (اگر توقیف اشتباه بوده یا مثلاً مال شما نیست).
  • قراردادهایی که نشان می دهد شما بدهکار نیستید یا خواسته خواهان معتبر نیست.
  • فیش های واریز وجه (اگر ادعای خواهان مربوط به طلب پولی است که شما پرداخت کرده اید).
  • شهادت شهود (اگر در شرایط خاصی بتوانند به نفع شما شهادت دهند).
  • مدارکی که نشان دهد اموال توقیف شده جزو «مستثنیات دین» است (مثلاً وسایل ضروری زندگی، حقوق ماهیانه تا یک سقف مشخص، ابزار کار).

۲. تنظیم لایحه اعتراض: حرف های شما روی کاغذ

لایحه اعتراض در واقع همان نامه ای است که شما برای شورا می نویسید و در آن دلایل خود را برای اعتراض توضیح می دهید. این لایحه باید قوی و محکم باشد.

نکات مهم در نگارش لایحه اعتراض:

• شفافیت و وضوح: حرفتان را رک و پوست کنده بزنید. از حاشیه پردازی دوری کنید. خواندن یک متن طولانی و گیج کننده، شورا را خسته می کند.
• مستندسازی: هر ادعایی می کنید، مدرکش را هم پیوست کنید و در لایحه به آن اشاره کنید. مثلاً بنویسید: همانطور که در کپی فیش واریزی پیوست (پیوست شماره ۱) مشاهده می فرمایید…
• رعایت ادب حقوقی: حتی اگر از رفتار طرف مقابل ناراحتید، لحن لایحه باید مودبانه و رسمی باشد.

ساختار پیشنهادی لایحه:

1. عنوان: بالای نامه بنویسید: لایحه اعتراض به قرار تامین خواسته
2. خطاب به مرجع: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] شورای حل اختلاف [نام شهر]
3. مشخصات طرفین: نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس و شماره پرونده.
4. شرح اعتراض: در این قسمت به زبان ساده و مرحله به مرحله توضیح دهید که چرا به قرار اعتراض دارید و دلایل شما چیست.
5. دلایل حقوقی و قانونی: به مواد قانونی که فکر می کنید نقض شده اند (مثلاً مستثنیات دین) اشاره کنید.
6. خواسته: در پایان، از شورا چه می خواهید؟ (مثلاً لغو قرار تامین خواسته و آزادسازی اموال).

۳. مرجع رسیدگی به اعتراض: همان شورا

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، مرجع رسیدگی به اعتراض شما، همان شورای حل اختلافی است که قرار تامین خواسته را صادر کرده است. این یک نکته حیاتی است. پس شما نباید به دادگاه عمومی یا جای دیگری بروید.

نحوه ثبت اعتراض: لایحه اعتراض خود را که آماده کردید، به دفتر همان شورای حل اختلاف مراجعه کنید و آن را ثبت نمایید. یک کپی از لایحه را با مهر رسید شد یا ثبت شد برای خودتان نگه دارید. این کپی سند شماست.

۴. هزینه دادرسی اعتراض: بدون هزینه!

یک خبر خوب! برای اعتراض به قرار تامین خواسته شورای حل اختلاف، نیازی به پرداخت هزینه دادرسی جداگانه نیست. این اعتراض بخشی از همان پرونده اصلی محسوب می شود و به همین دلیل، شما بار مالی اضافی نخواهید داشت. پس از این بابت خیالتان راحت باشد.

۵. روند رسیدگی به اعتراض: در جلسه اول

حالا که اعتراضتان را ثبت کردید، باید منتظر بمانید تا شورا به آن رسیدگی کند. معمولاً این اتفاق در «اولین جلسه رسیدگی به اصل دعوا» می افتد. یعنی شورا صبر می کند تا نوبت رسیدگی به پرونده اصلی برسد و در همان جلسه، هم به دعوای اصلی رسیدگی می کند و هم به اعتراض شما نسبت به قرار تامین خواسته.

• حضور خواهان و خوانده: در این جلسه هم خواهان (کسی که درخواست تامین خواسته را داده) و هم شما (خوانده و معترض) باید حضور داشته باشید تا هر دو طرف بتوانید دلایل خود را ارائه دهید.
• اختیارات شورا: شورای حل اختلاف بعد از بررسی دلایل هر دو طرف، یکی از این سه تصمیم را می گیرد:
  1. تایید قرار: اگر دلایل شما را موجه نداند، قرار تامین خواسته را تایید می کند.
  2. الغاء (لغو) قرار: اگر دلایل شما را قانع کننده بداند، قرار را لغو می کند و اموال توقیف شده شما آزاد می شود.
  3. تعدیل قرار: ممکن است شورا تصمیم بگیرد که مقدار یا نوع تامین را تغییر دهد، مثلاً به جای توقیف یک ماشین، معادل آن پول نقد یا یک سند به عنوان تامین قرار بگیرد.

دلایل موجه برای اعتراض به قرار تامین خواسته شورا

اعتراض شما باید بر پایه دلایل محکمی باشد. بی دلیل اعتراض کردن فقط وقت و انرژی شما را می گیرد. در اینجا به برخی از دلایلی که می تواند اعتراض شما را موجه کند، اشاره می کنیم:

عدم رعایت شرایط شکلی صدور قرار

گاهی اوقات قرار تامین خواسته صادر شده، ایراداتی در ظاهر و شکل دارد که همین ایرادات می تواند دلیل اعتراض شما باشد:

• عدم ابلاغ صحیح قرار: اگر قرار به درستی به شما ابلاغ نشده باشد (مثلاً به آدرس اشتباه فرستاده شده یا شما اصلاً از آن مطلع نشده اید)، می توانید به این موضوع اعتراض کنید.
• گذشت مهلت قانونی برای تقدیم دادخواست اصلی پس از صدور قرار: طبق ماده ۱۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر خواهان پس از صدور قرار تامین خواسته، ظرف ۱۰ روز دادخواست اصلی دعوا را به دادگاه یا شورا ندهد، قرار تامین خواسته به درخواست خوانده لغو می شود. این یک فرصت خوب برای شماست که اگر این اتفاق افتاده، به آن اشاره کنید.

عدم رعایت شرایط ماهوی صدور قرار

اینجا بیشتر به اصل ماجرا و محتوای قرار مربوط می شود:

• نبود دلایل کافی برای اثبات وجود خواسته یا فوریت آن: خواهان باید ثابت کند که خواسته او واقعیت دارد و مثلاً پولی که ادعا می کند، واقعاً وجود دارد. همچنین باید فوریت توقیف را ثابت کند، یعنی نشان دهد که اگر اموال توقیف نشود، خواسته در معرض تضییع یا از بین رفتن است. اگر خواهان نتوانسته این ها را ثابت کند، می توانید اعتراض کنید.
• عدم استناد به سند رسمی: در بعضی موارد، برای صدور قرار تامین خواسته، خواهان باید حتماً سند رسمی داشته باشد. اگر سندش عادی است و باید رسمی باشد، این می تواند دلیل اعتراض شما باشد.
• عدم ایداع خسارت احتمالی توسط خواهان (ماده ۱۰۸ بند د آ.د.م): گاهی اوقات برای صدور قرار تامین خواسته، خواهان باید مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی (برای جبران ضررهای احتمالی که توقیف اموال شما ممکن است به بار آورد) به صندوق دادگستری واریز کند. اگر این مبلغ پرداخت نشده باشد، می توانید اعتراض کنید.
• عدم صلاحیت شورا در رسیدگی به اصل دعوا یا صدور قرار: اگر فکر می کنید پرونده اصلاً در صلاحیت شورای حل اختلاف نیست (مثلاً مبلغ خواسته بالاتر از سقف مجاز شورا است یا موضوع پرونده در صلاحیت دادگاه است)، می توانید به این دلیل اعتراض کنید.
• اشتباه در میزان یا نوع خواسته توقیف شده: ممکن است در قرار، مبلغ اشتباهی قید شده باشد یا نوع مالی که توقیف شده، اشتباه باشد (مثلاً شما فقط مالک بخشی از آن هستید).
• مغایرت قرار با مستثنیات دین (ماده ۱۲۹ آ.د.م و قانون اجرای احکام مدنی): این یکی از مهم ترین دلایل اعتراض است. قانون، یک سری از اموال را جزو «مستثنیات دین» می داند، یعنی این اموال تحت هیچ شرایطی قابل توقیف نیستند چون برای ادامه زندگی بدهکار ضروری اند. مثلاً خانه مسکونی مورد نیاز برای سکونت، اثاثیه ضروری منزل، ابزار و وسایل کار، مبلغی از حقوق که برای گذران زندگی لازم است و غیره. اگر شورای حل اختلاف مالی از شما را توقیف کرده که جزو مستثنیات دین است، قطعاً اعتراض شما پذیرفته خواهد شد.

آثار و نتایج اعتراض موفق یا ناموفق

خب، بعد از اینکه اعتراضتان را ثبت کردید و شورا به آن رسیدگی کرد، چه اتفاقی می افتد؟

در صورت پذیرش اعتراض و الغای قرار

اگر شورای حل اختلاف دلایل شما را قبول کند و قرار تامین خواسته را لغو (الغاء) کند، این اتفاقات می افتد:

• لغو توقیف اموال و آزادسازی آن ها: مهم ترین نتیجه این است که اموالی که توقیف شده بودند، آزاد می شوند. مثلاً اگر حساب بانکی تان مسدود شده بود، رفع مسدودی می شود.
• امکان مطالبه خسارت توسط خوانده (ماده ۱۲۰ آ.د.م): در صورتی که قرار تامین خواسته اجرا شده باشد و شما به خاطر آن ضرر و زیانی دیده اید (مثلاً به خاطر مسدود شدن حسابتان، یک معامله را از دست داده اید)، می توانید از خواهان مطالبه خسارت کنید. البته این مطالبه خسارت مراحل خاص خودش را دارد و معمولاً بعد از صدور حکم نهایی علیه خواهان (یعنی وقتی مشخص شود او در دعوای اصلی بر حق نبوده)، می توانید تا ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، خسارت خود را از دادگاه صادرکننده قرار مطالبه کنید.

در صورت رد اعتراض و تایید قرار

اگر شورا دلایل شما را نپذیرد و قرار تامین خواسته را تایید کند، خب طبیعتاً وضعیت فعلی ادامه پیدا می کند:

• ادامه اعتبار قرار تامین خواسته: قرار تامین خواسته همچنان معتبر باقی می ماند و توقیف اموال شما تا زمان صدور حکم قطعی در پرونده اصلی ادامه خواهد داشت.

تبدیل تامین

یک نکته دیگر: گاهی اوقات شما نمی خواهید کلاً قرار لغو شود، بلکه می خواهید نوع یا میزان تامین را تغییر دهید. مثلاً به جای اینکه ماشینتان توقیف شود، حاضرید معادل آن مبلغی را به صورت وجه نقد به حساب شورا واریز کنید یا سند ملک دیگری را به عنوان تامین قرار دهید. در این صورت می توانید «درخواست تبدیل تامین» بدهید. این درخواست به همان مرجعی داده می شود که قرار تامین خواسته را صادر کرده و شورا مکلف است ظرف دو روز به آن رسیدگی کند.

سوالات متداول

آیا برای اعتراض به قرار تامین خواسته در شورای حل اختلاف نیاز به وکیل دارم؟

راستش را بخواهید، نیازی اجباری به وکیل ندارید. یعنی قانون شما را مجبور نمی کند که حتماً با وکیل اقدام کنید. اما پرونده های حقوقی، حتی در شورای حل اختلاف، می توانند پیچیدگی های خودشان را داشته باشند. یک وکیل متخصص می تواند با دانش و تجربه اش، بهترین راه دفاع را به شما نشان دهد، لایحه اعتراضتان را قوی تر بنویسد و از بروز اشتباهاتی که ممکن است به ضررتان تمام شود، جلوگیری کند. پس، اگر حس می کنید پرونده تان کمی پیچیده است یا دلایل اعتراضتان نیاز به تحلیل حقوقی دارد، حتماً با یک وکیل مشورت کنید.

اگر در مهلت ۱۰ روزه اعتراض نکنم چه می شود؟

اگر مهلت ۱۰ روزه را از دست بدهید و اعتراض نکنید، متاسفانه قرار تامین خواسته قطعی می شود. یعنی دیگر نمی توانید از طریق اعتراض ماده ۱۱۶ به آن ایراد بگیرید. در این صورت، توقیف اموال شما تا زمان صدور حکم نهایی در پرونده اصلی ادامه پیدا خواهد کرد. به همین دلیل، تاکید می کنیم که به محض ابلاغ قرار، زمان را از دست ندهید و سریعاً اقدام کنید.

آیا می توانم در حین رسیدگی به اصل دعوا نیز اعتراض کنم؟

اعتراض به قرار تامین خواسته باید ظرف ۱۰ روز از ابلاغ انجام شود و در اولین جلسه رسیدگی به اصل دعوا بررسی می شود. اگر این مهلت را از دست داده باشید، دیگر به عنوان اعتراض به خود قرار نمی توانید اقدام کنید. اما، اگر در حین رسیدگی به اصل دعوا، شرایطی پیش بیاید که موجبات لغو قرار تامین را فراهم کند (مثلاً خواهان دعوایش را پس بگیرد یا حکم به نفع شما صادر شود)، در آن صورت قرار به خودی خود لغو می شود. همچنین، شما می توانید در هر مرحله از دادرسی، اگر دلایل جدیدی دارید که نشان می دهد قرار تامین خواسته اشتباه بوده یا شرایطش از بین رفته، با ارائه دلایل جدید درخواست لغو یا تبدیل آن را بدهید.

آیا قرار تامین خواسته مانع از صلح و سازش در شورا می شود؟

خیر، وجود قرار تامین خواسته به هیچ وجه مانع از صلح و سازش طرفین در شورای حل اختلاف نمی شود. اتفاقاً شوراها به ذات برای ترویج صلح و سازش تشکیل شده اند. اگر طرفین به توافق برسند و صلح نامه تنظیم کنند، آنگاه بر اساس توافق طرفین، قرار تامین خواسته نیز لغو خواهد شد و اموال توقیف شده آزاد می شوند. این یک راه حل عالی برای پایان دادن به درگیری هاست.

آیا قرار تامین خواسته صادره از دادگاه با شورای حل اختلاف تفاوتی دارد؟

از نظر ماهیت و هدف، قرار تامین خواسته چه از دادگاه صادر شود و چه از شورای حل اختلاف، یکی است. یعنی هر دو برای حفظ حقوق خواهان و جلوگیری از تضییع خواسته صادر می شوند. اما تفاوت ها بیشتر در صلاحیت این دو مرجع است. دادگاه ها صلاحیت رسیدگی به پرونده های با هر مبلغ و هر موضوعی را دارند (البته با توجه به نوع دادگاه). اما شورای حل اختلاف همانطور که گفتیم، فقط در پرونده های با نصاب مالی و موضوعی مشخص می تواند قرار تامین خواسته صادر کند. رویه اعتراض به هر دو هم طبق ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی است.

در صورت توقیف اشتباه اموال چه باید کرد؟

اگر احساس می کنید اموالتان به اشتباه توقیف شده (مثلاً مال شما نیست، یا جزو مستثنیات دین است، یا ارزشش خیلی بیشتر از خواسته است)، باید سریعاً اعتراض خود را با دلایل محکم به شورای حل اختلاف تقدیم کنید. در قسمت «دلایل موجه برای اعتراض» مفصل به این موضوع پرداختیم. جمع آوری مدارک لازم برای اثبات ادعای شما (مثلاً سند مالکیت، فیش حقوقی، و غیره) در این شرایط حیاتی است.

نتیجه گیری

خب، به پایان راهنمایمان رسیدیم. دیدید که اعتراض به قرار تامین خواسته در شورای حل اختلاف، اگرچه در ابتدا ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد، اما با آگاهی و اقدام به موقع، کاملاً قابل پیگیری است. یادمان نرود که این قرار، یک ابزار قانونی برای حفظ حقوق خواهان است، اما شما هم به عنوان خوانده، حقوقی دارید که باید از آن ها دفاع کنید.

مهم ترین چیزهایی که باید به خاطر بسپارید این ها هستند:

• مهلت ۱۰ روزه را به هیچ عنوان از دست ندهید.
• اعتراض باید در همان شورای صادرکننده قرار ثبت شود، نه مرجع بالاتر (قابل تجدیدنظر نیست).
• لایحه اعتراضتان را با دقت و مستند بنویسید.
• اگر اموال توقیف شده جزو مستثنیات دین است، حتماً به آن اشاره کنید.

در نهایت، اگر پرونده تان ابعاد پیچیده ای دارد یا احساس می کنید نیاز به کمک بیشتری دارید، شک نکنید و حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. او می تواند بهترین راهنما و حامی شما در این مسیر باشد تا از حق و حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنید.