نحوه شکایت از قرعه کشی خانگی

اگر در قرعه کشی های خانگی یا صندوق های فامیلی دچار مشکل شدید، نگران نباشید، چون راه های قانونی برای پیگیری حق وحقوقتان وجود دارد. با جمع آوری مستندات کافی، نوشتن یک شکوائیه دقیق و مراجعه به مرجع قضایی صالح مثل شورای حل اختلاف یا دادسرا، می توانید از برگزارکننده قرعه کشی خانگی که به تعهداتش عمل نکرده، شکایت کنید و جلوی پایمال شدن حقتان را بگیرید.

صندوق های قرض الحسنه خانگی یا قرعه کشی هایی که بین فامیل و دوست و آشنا برگزار می شوند، سال هاست که راهی برای کمک مالی یا تفریح دورهمی بوده اند. معمولاً هم با نیت خیر و بر پایه اعتماد بنا می شوند. اما خب، گاهی اوقات این اعتماد آن طور که بایدوشاید جواب نمی دهد و مشکلاتی پیش می آید. شاید پولتان دیر برسد، شاید شفافیتی در روند قرعه کشی نباشد، یا حتی خدای نکرده پای سوءاستفاده ای در میان باشد. اینجاست که سردرگمی شروع می شود که حالا باید چیکار کرد؟ اصلاً می شود شکایت کرد؟ به کجا باید رفت؟

توی این جور موقعیت ها، خیلی ها فکر می کنند چون پای آشنایی و فامیل وسطه، کاری نمی شود کرد. یا شاید فکر می کنند چون یک توافق خانگی بوده، قانون ازش حمایت نمی کند. اما واقعیت این است که حتی در همین جمع های کوچک و دوستانه هم، اگر تعهداتی داده شده و به آن ها عمل نشده باشد، راه های حقوقی برای پیگیری وجود دارد. مهم اینه که شما از حقوق خودت خبر داشته باشی و بدونی چطور باید قدم به قدم پیش بروی تا حق خودت رو بگیری. اینجا می خواهیم با هم قدم به قدم یاد بگیریم چطور از قرعه کشی خانگی شکایت کنیم، چه مدارکی لازم داریم و به کجا باید مراجعه کنیم تا به قول معروف، حقتون رو کف دستتون بذاریم.

قرعه کشی های خانگی از دید قانون: آیا اصلاً رسمیت دارند؟

شاید برایتان سؤال پیش بیاید که اصلاً این قرعه کشی های خودمانی و فامیلی، از نظر قانون چه جایگاهی دارند؟ آیا قانون به آن ها رسمیت می دهد یا همه چیز بر پایه همان اعتماد و رفاقت است؟ برای اینکه بفهمید چطور باید از یک قرعه کشی خانگی شکایت کنید، اول از همه باید وضعیت حقوقی این قرعه کشی ها را از نظر قانون بشناسید.

این قرعه کشی ها چه جایگاهی در قانون دارند؟ (تفاوت با قرعه کشی های تجاری)

ببینید، قرعه کشی های خانگی، فرق اساسی با قرعه کشی های رسمی و تجاری دارند. قرعه کشی هایی که بانک ها، شرکت های بزرگ یا سازمان ها برگزار می کنند، معمولاً تحت نظارت نهادهای قانونی هستند، مجوز دارند و قوانین مشخصی برایشان وجود دارد. اما قرعه کشی های خانگی، اغلب بدون هیچ گونه مجوز رسمی و بر اساس توافقات شفاهی یا نهایتاً یک متن ساده روی کاغذ برگزار می شوند. از نظر قانونی، ماهیت این قرعه کشی ها بیشتر شبیه یک «توافق» یا «عقد شرکت» است تا یک قرعه کشی رسمی. یعنی چندین نفر با هم توافق می کنند که هر ماه مبلغی را بگذارند وسط و بعد به قید قرعه به یکی از اعضا بدهند. این توافق، خودش می تواند بار حقوقی داشته باشد.

یعنی چی؟ یعنی اگرچه این قرعه کشی ها مثل قرعه کشی های تلویزیونی یا بانکی، نظارت خاصی ندارند، اما وقتی افراد روی یک سری شرایط و تعهدات با هم به توافق می رسند، این توافق از نظر قانون معتبر است. پس اگر کسی به این توافقات عمل نکند، می شود از او پیگیری حقوقی کرد. این توافق می تواند شفاهی باشد، اما اگر کتبی باشد، کارتان برای شکایت خیلی راحت تر است. هرچه مدارک بیشتری از توافق اولیه و شرایط قرعه کشی داشته باشید، دستتان پرتر است.

صندوق های قرض الحسنه خانگی: تعهدات حقوقی و ماهیتشان

صندوق های قرض الحسنه خانگی هم همین طورند. این صندوق ها که معمولاً برای کمک به اعضا تشکیل می شوند، در واقع یک نوع «مشارکت» یا «قرض الحسنه گروهی» هستند. اعضا هر ماه مبلغی را واریز می کنند و بعد به نوبت، مبلغ جمع آوری شده را دریافت می کنند. مدیر یا ادمین صندوق، نقش امانت دار پول ها و مسئول مدیریت فرآیند قرعه کشی و پرداخت ها را دارد. اینجا، پای «عقد امانت» به میان می آید. یعنی پولی که شما به ادمین صندوق می دهید، در دست او امانت است و او موظف است این پول را به درستی نگهداری و مدیریت کند و در زمان مقرر به دست برنده برساند. اگر ادمین صندوق از این امانت سوءاستفاده کند، یا پولی را گم کند، یا آن را به نفع خودش بردارد، ممکن است مرتکب جرم «خیانت در امانت» شده باشد که یک جرم کیفری است و مجازات دارد.

پس، اگرچه این صندوق ها مثل بانک ها یا مؤسسات مالی مجوز رسمی ندارند، اما از نظر حقوقی، روابط بین اعضا و مدیر صندوق، تحت حمایت قانون است. تعهداتی که بین شما و ادمین یا برگزارکننده قرعه کشی شکل می گیرد، از نظر قانونی الزام آور است و در صورت بروز مشکل، می توانید آن را پیگیری کنید. این نکته خیلی مهم است که بدانید حتی در محیط های خانوادگی هم، قراردادها و توافقات بار قانونی دارند.

کی قرعه کشی خانگی پرونده حقوقی یا کیفری پیدا می کند؟ (کلاهبرداری، خیانت در امانت)

یک قرعه کشی خانگی ساده، وقتی به یک پرونده حقوقی یا حتی کیفری تبدیل می شود که یکی از طرفین، به تعهداتش عمل نکند یا حتی نیت سوء داشته باشد. اینجا چندتا از تخلفات رایج رو بهتون می گیم:

* عدم شفافیت یا بدقولی در پرداخت: اگر پول شما رو به موقع ندهند، یا لیست واریزی ها و اسامی شرکت کننده ها رو شفاف اعلام نکنند، این می تواند یک تخلف حقوقی باشه. یعنی شما حق دارید پولتان را مطالبه کنید و بابت خسارت تأخیر هم اقدام کنید.
* خیانت در امانت: این یکی جدی تره و جنبه کیفری داره. اگر برگزارکننده یا ادمین صندوق، پول هایی که از شما و بقیه گرفته رو برای خودش برداره، گم کنه یا به هر شکلی غیر از چیزی که توافق شده استفاده کنه، مرتکب جرم خیانت در امانت شده. اینجا دیگه پای دادسرا و مجازات کیفری وسطه.
* کلاهبرداری: اگر از همان اول نیت برگزارکننده این بوده که پول ها رو جمع کنه و فرار کنه یا اصلاً قرعه کشی ای در کار نبوده، این جرم «کلاهبرداری» محسوب میشه که خیلی سنگین تره. اثبات کلاهبرداری سخت تره چون باید نیت مجرمانه از اول ثابت بشه. معمولاً وقتی فرد با فریب و دروغ پول ها رو جمع می کنه و شما رو به چیزی امیدوار می کنه که اصلاً قرار نیست اتفاق بیفته، این جرم کلاهبرداری محسوب میشه.
* سوءاستفاده از وجوه: این هم شبیه خیانت در امانته. یعنی پول شما رو برای کارهای شخصی خودش استفاده کنه یا در جایی سرمایه گذاری کنه که شما توافق نکرده بودید.

اهمیت توافقات اولیه: حرفی یا کتبی؟

مهم ترین چیزی که تو این جور موارد به دردتان می خورد، توافقات اولیه است. شاید با خودتان بگویید آقا، ما فامیلیم، حرف حساب می شه سند. اما تو دنیای حقوقی، حرف سند محکمی نیست. هرچیزی که کتبی و مستند باشه، دست شما رو برای پیگیری بازتر می کنه.

تصور کنید شما و دوستانتان یک صندوق ماهانه راه انداخته اید. اگر یک اساسنامه کوچک، حتی در یک کاغذ دست نویس، که شامل موارد زیر باشه، کارتون خیلی راحت تره:

• اسم همه شرکت کننده ها
• مبلغ واریزی ماهانه
• زمان واریز
• نحوه قرعه کشی (مثلاً با انداختن اسم ها در یک ظرف و برداشتن یکی از آن ها)
• مسئولیت های ادمین یا برگزارکننده
• شرایط پرداخت به برنده
• شرایط حل اختلاف

حتی اگر توافق کتبی هم ندارید، پیامک ها، چت های گروهی در واتساپ یا تلگرام، ایمیل ها و حتی شاهدانی که در جریان توافقات بوده اند، می توانند به عنوان مدرک استفاده شوند. پس هر چیزی که بتواند وجود یک توافق و شرایط آن را ثابت کند، در زمان شکایت، به کمکتان می آید.

قبل از اینکه کار به شکایت رسمی بکشد: تلاش برای حل و فصل مسالمت آمیز

همیشه اولین و بهترین قدم، قبل از اینکه پایتان به دادگاه و دادسرا باز شود، تلاش برای حل وفصل مسالمت آمیز مشکل است. مخصوصاً وقتی پای فامیل و آشنا در میان باشد، این روش می تواند هم کدورت ها را کمتر کند و هم شاید سریع تر به نتیجه برسید.

یه گفتگوی دوستانه و شفاف با برگزارکننده

اولین کاری که باید بکنید، این است که خیلی دوستانه و محترمانه با برگزارکننده قرعه کشی یا ادمین صندوق صحبت کنید. بگویید که چه مشکلی پیش آمده و چه انتظاری دارید. گاهی اوقات، مشکلات ناشی از سوءتفاهم یا فراموشی است و با یک گفتگوی ساده حل می شود. مهم این است که حرف هایتان را واضح و بدون عصبانیت مطرح کنید.

مدارک و صورت حساب ها رو بخواهید (لیست اعضا، واریزی ها، برندگان)

در جریان صحبت هایتان، درخواست کنید که مدارک و صورت حساب ها را به شما نشان دهد. مثلاً:

• لیست کامل اسامی شرکت کننده ها.
• تاریخ و مبالغ واریزی هر نفر.
• تاریخ و نام برندگان قبلی و زمان پرداخت پول به آن ها.
• هرگونه اساسنامه یا توافقنامه کتبی که از اول وجود داشته.

این شفافیت حق شماست. اگر برگزارکننده از ارائه این اطلاعات خودداری کرد یا شفافیت لازم را نداشت، این خودش یک نشانه خطر است و به شما کمک می کند تا تصمیم بعدی تان را بگیرید.

هم صدا شدن با بقیه ناراضی ها

اگر شما تنها کسی نیستید که با مشکل مواجه شده اید و بقیه اعضای قرعه کشی هم ناراضی هستند، سعی کنید با آن ها صحبت کنید و حمایتشان را جلب کنید. وقتی چند نفر با هم یک درخواست را مطرح می کنند، صدایشان بلندتر و تأثیرگذارتر است. حتی می توانید یک نامه مشترک بنویسید یا یک جلسه با حضور همه اعضا و برگزارکننده برگزار کنید. این همبستگی می تواند برگزارکننده را وادار به پاسخگویی کند.

نکات مهم برای مذاکره و مستندسازی (پیامک، ایمیل)

حتی در مراحل دوستانه هم، حواستان به مستندسازی باشد. یعنی چی؟

• پیامک و چت: صحبت ها و درخواست هایتان را (مثلاً درخواست لیست واریزی ها) از طریق پیامک یا چت در گروه های واتساپ یا تلگرام مطرح کنید. این ها می توانند به عنوان مدرک در صورت لزوم استفاده شوند.
• ایمیل: اگر امکانش هست، ایمیل هم گزینه خوبی برای ثبت رسمی تر مکاتبات است.
• خلاصه جلسه: اگر جلسه ای برگزار می کنید، یک نفر خلاصه ای از حرف ها و توافقات را بنویسد و همه حاضرین امضا کنند (اگر این امکان وجود دارد).

این کارها به شما کمک می کند تا اگر خدای نکرده کار به شکایت رسمی کشید، دستتان خالی نباشد و شواهد کافی برای اثبات حرف هایتان داشته باشید.

«یادتان باشد، بهترین راه برای حل هر مشکلی، اول گفتگو و شفافیت است. اما اگر گفتگو به جایی نرسید، مستندسازی از همین ابتدا، مهم ترین سنگر دفاع از حق شماست.»

مراحل گام به گام شکایت از قرعه کشی خانگی

خب، حالا که همه راه های دوستانه رو امتحان کردید و به نتیجه ای نرسیدید، وقتشه که کار رو جدی تر دنبال کنید و از مسیر قانونی پیش بروید. شکایت کردن از قرعه کشی خانگی ممکنه در نگاه اول سخت به نظر برسه، اما با دونستن مراحلش، می تونید قدم به قدم حقتون رو پیگیری کنید.

گام اول: مدارک و شواهد رو جمع کن! (کامل ترین لیست مدارک)

این بخش مهم ترین مرحله است. بدون مدرک، هیچ کاری از پیش نمی رود. هرچه مدارکتان کامل تر و دقیق تر باشد، شانس موفقیتتان بیشتر است. فکر کنید کارآگاه شده اید و باید همه سرنخ ها را پیدا کنید!

مدارکی که به دردتان می خورند:

• رسیدهای واریز وجه: این ها طلایی ترین مدارک شما هستند. رسیدهای بانکی، اسکرین شات از تراکنش های کارت به کارت، پیامک های تأیید واریز، یا هرچیزی که نشون بده شما پول رو واریز کرده اید، با تاریخ و مبلغ دقیق. این ها نشون می ده که شما به تعهد خودتون عمل کردین.
• پیامک ها، چت های گروهی و ایمیل ها: هرگونه مکاتبه ای که در مورد قرعه کشی، قوانینش، زمان برگزاری، اعلام نتایج، یا حتی مشکلاتی که پیش اومده، انجام شده. این ها شامل پیام های واتساپ، تلگرام، ایمیل ها، یا حتی پیامک های عادی میشه. اسکرین شات از این مکالمات خیلی به درد می خوره.
• لیست اسامی شرکت کننده ها و مبالغ واریزی آن ها: اگه چنین لیستی دارید، چه کتبی چه دیجیتال، حتماً نگهداریش کنید. این لیست نشون می ده که یک جمع مشخص و یک توافق مالی وجود داشته.
• فیلم یا عکس از مراحل قرعه کشی: اگه در زمان قرعه کشی، فیلم یا عکسی گرفتید که به وضوح نشون می ده تخلفی صورت گرفته (مثلاً اسم ها کامل نبوده، تقلب شده، یا …)، این مدارک بسیار ارزشمند هستند.
• شهادت سایر اعضا یا شاهدان عینی: اگه چند نفر دیگه هم مثل شما ناراضی هستند، می تونید ازشون بخواهید که شهادت بدهند. یا اگه کسانی در جریان توافقات اولیه یا مشکلات پیش آمده بودند، می تونن به عنوان شاهد، حرف های شما رو تأیید کنند.
• هرگونه توافق نامه کتبی یا قوانین داخلی صندوق: اگه از اول یک کاغذ امضا شده یا حتی یک فایل متنی با قوانین صندوق داشتید، این مدرک هم به کارت می آید.
• اطلاعات کامل برگزارکننده: اسم و فامیل، شماره ملی، شماره تماس، شماره حساب بانکی یا کارت بانکی برگزارکننده یا ادمین صندوق رو باید دقیقاً داشته باشید. این اطلاعات برای ثبت شکایت ضروریه.

گام دوم: شکوائیه رو دقیق و مستند بنویس

بعد از جمع آوری مدارک، حالا نوبت نوشتن شکوائیه است. شکوائیه، همون نامه رسمی شکایت شماست که به مرجع قضایی ارسال میشه. مهم اینه که دقیق و بدون احساسات باشه.

یک شکوائیه خوب معمولاً این بخش ها رو داره:

• مشخصات شاکی و متشاکی علیه: یعنی اسم و فامیل، شماره ملی، آدرس و شماره تماس خودتون (شاکی) و اطلاعات دقیق برگزارکننده (متشاکی علیه).
• موضوع شکایت: باید مشخص کنید دقیقاً بابت چی شکایت می کنید. مثلاً «مطالبه وجه»، «خیانت در امانت» یا «کلاهبرداری».
• شرح دقیق واقعه و مشکل پیش آمده: اینجا باید مثل یک داستان نویس، اما با زبانی رسمی و دقیق، اتفاقات رو توضیح بدین. زمان، مکان، چگونگی اتفاق، مبلغ مورد اختلاف و همه جزئیات مهم رو بنویسید. بدون اغراق و فقط با واقعیت ها.
• دلایل و مستندات ضمیمه: تو این بخش باید بگید که چه مدارکی رو به شکوائیه تون پیوست کردید (مثلاً «پیوست ۱: کپی رسید بانکی»، «پیوست ۲: اسکرین شات از چت واتساپ»).
• درخواست مشخص از مرجع رسیدگی: در آخر، باید واضح بگید از قاضی یا شورای حل اختلاف چی می خواهید. مثلاً «مطالبه مبلغ X تومان» یا «رسیدگی به جرم خیانت در امانت و صدور حکم مجازات».

نکات مهم در نگارش: از زبان رسمی استفاده کنید، از جملات احساسی دوری کنید و همه چیز رو شفاف و دقیق بنویسید تا هیچ ابهامی نمونه. خودتون رو بذارید جای قاضی، اگه شما این متن رو می خوندین، چه چیزایی باید واضح باشه؟

گام سوم: کجا باید شکایت کنی؟ (شناسایی مرجع صالح)

اینکه به کجا شکایت کنید، بستگی به نوع و میزان مشکل شما دارد. هر مرجعی، صلاحیت رسیدگی به پرونده های خاصی رو داره.

شورای حل اختلاف

اینجا برای اختلافات مالی با مبلغ کمتر (معمولاً تا ۵۰ میلیون تومان، البته این سقف ممکنه تغییر کنه، بهتره قبلش استعلام بگیرید) و مشکلات ساده تر، مثل تأخیر در پرداخت پول یا عدم شفافیت در حد کم، مناسب تره. فرایند رسیدگی تو شورا معمولاً ساده تر و سریع تره و سعی می کنن بین طرفین صلح و سازش ایجاد کنند. اگه مشکلتون مالی و مبلغش زیاد نیست و جنبه کیفری نداره، شورا بهترین جاست.

دادسرای عمومی و انقلاب

اگه پای جنبه های کیفری وسط باشه، یعنی احساس می کنید جرمی مثل کلاهبرداری در قرعه کشی خانگی، خیانت در امانت در صندوق خانگی، یا سوءاستفاده از وجوه اتفاق افتاده، باید به دادسرا مراجعه کنید. اینجا دیگه قاضی دادسرا اول تحقیقات مقدماتی رو انجام میده تا ببینه آیا جرمی واقع شده یا نه. اگر جرمی ثابت بشه، پرونده به دادگاه کیفری فرستاده میشه. برای این نوع شکایت، باید بتونید قصد مجرمانه برگزارکننده رو ثابت کنید.

دادگاه حقوقی

اگر مشکل شما فقط مطالبه پول یا جبران خسارت های مالیه و جنبه کیفری (مثل کلاهبرداری) نداره، باید دادخواست حقوقی بدید و به دادگاه حقوقی مراجعه کنید. مثلاً اگه برگزارکننده پول شما رو نگه داشته و پس نمیده، یا بابت تأخیر در پرداخت، خسارت بهتون وارد شده. اینجا دیگه هدف، مجازات برگزارکننده نیست، بلکه گرفتن پول و حق خودتونه. فرایند تقدیم دادخواست حقوقی ممکنه کمی پیچیده تر و زمان برتر از شورای حل اختلاف باشه.

تشخیص مرجع مناسب: اگه شک دارید که مشکلتون حقوقیه یا کیفری، یا نمی دونید مبلغ اختلاف چقدره، بهتره قبلش با یه وکیل مشورت کنید. اما به طور کلی:

• اگه پولتون رو پس نمیده و مبلغش کمه: شورای حل اختلاف
• اگه پولتون رو بالا کشیده یا بهش خیانت کرده: دادسرا
• اگه فقط پولتون رو می خواهید و جرم خاصی ثابت نمیشه: دادگاه حقوقی

گام چهارم: شکایتت رو ثبت کن و پیگیری رو فراموش نکن

حالا که شکوائیه ات رو نوشتی و مرجع مناسب رو پیدا کردی، وقت ثبت شکایته.

• ثبت شکوائیه/دادخواست: باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام کنید. به یکی از این دفاتر مراجعه می کنید، مدارکتون رو ارائه می دید و شکوائیه یا دادخواستتون رو ثبت می کنید. اونجا کارشناس ها راهنمایی تون می کنند.
• پرداخت هزینه های دادرسی: ثبت شکایت رایگان نیست و باید هزینه های دادرسی رو پرداخت کنید. این هزینه ها بسته به نوع شکایت (حقوقی یا کیفری) و مبلغ مورد اختلاف، متفاوته.
• ضرورت پیگیری مداوم پرونده و حضور در جلسات: بعد از ثبت، کار تمام نمیشه. باید کد رهگیری پرونده اتون رو داشته باشید و وضعیت پرونده رو از طریق سامانه ثنا پیگیری کنید. هر وقت که دادگاه یا دادسرا ازتون خواست، باید در جلسات حاضر بشید و از حقتون دفاع کنید. پیگیری مستمر، کلید موفقیته.
• مدت زمان احتمالی رسیدگی: راستش رو بخواهید، نمی شود زمان دقیقی برای رسیدگی به پرونده ها گفت. پرونده های حقوقی ممکنه چند ماه تا چند سال طول بکشند، پرونده های کیفری هم همین طور. این به پیچیدگی پرونده، حجم کاری دادگاه و نحوه همکاری طرفین بستگی داره. پس صبور باشید.

نمونه متن شکایت از قرعه کشی خانگی (با توضیحات کامل)

اینجا دو نمونه شکوائیه براتون آماده کردیم تا بدونید چطور باید شکایت خودتون رو بنویسید. این ها فقط نمونه هستند و باید بر اساس جزئیات پرونده خودتون، اون ها رو تغییر بدید و پر کنید. حواستون باشه که این ها باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت بشن.

نمونه 1: شکایت از صندوق قرض الحسنه خانگی (به دلیل عدم پرداخت سهم/اختلاس)

بسمه تعالی

موضوع: شکایت کیفری/حقوقی علیه برگزارکننده صندوق قرض الحسنه خانگی (خیانت در امانت / مطالبه وجه)

تاریخ: [تاریخ امروز]

ریاست محترم / دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب [شهر محل وقوع جرم یا اقامت متشاکی علیه] / ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شعبه]

با سلام و احترام،

اینجانب [نام کامل شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، ساکن [آدرس کامل شاکی و کد پستی]، به شماره تماس [شماره تماس شاکی]، شکوائیه خود را به شرح ذیل تقدیم می دارم:

مشخصات متشاکی علیه (برگزارکننده/ادمین صندوق):
نام و نام خانوادگی: [نام کامل برگزارکننده]
نام پدر: [نام پدر برگزارکننده]
شماره ملی: [شماره ملی برگزارکننده (اگر می دانید)]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت یا کار برگزارکننده (اگر می دانید)]
شماره تماس: [شماره تماس برگزارکننده]
شماره حساب/کارت بانکی مرتبط با صندوق: [شماره حساب/کارت (اگر می دانید)]

موضوع شکایت:
[مثلاً: خیانت در امانت، مطالبه وجه، کلاهبرداری (بسته به ماهیت مشکل شما)]

شرح واقعه:
اینجانب از تاریخ [تاریخ شروع مشارکت] به عنوان یکی از اعضای صندوق قرض الحسنه خانگی [نام صندوق اگر دارد، مثلاً صندوق فامیلی خانواده X] که توسط آقای/خانم [نام کامل برگزارکننده] مدیریت و برگزار می شد، مشارکت داشته ام. نحوه مشارکت به این صورت بود که هر ماه مبلغ [مبلغ ماهانه به تومان] به شماره حساب/کارت [شماره حساب/کارت برگزارکننده] واریز می کردیم و هر ماه به قید قرعه یک نفر برنده می شد و کل مبلغ جمع آوری شده را دریافت می کرد.

من تمامی اقساط ماهانه خود را تا تاریخ [تاریخ آخرین واریزی] به طور منظم واریز کرده ام (پیوست ۱: رسیدهای واریزی). با این حال، در تاریخ [تاریخ بروز مشکل]، متوجه شدم که [شرح دقیق مشکل، مثلاً:
الف) نوبت من به عنوان برنده قرعه کشی بود، اما ایشان از پرداخت سهم بنده خودداری کردند و هر بار با بهانه های مختلف، پرداخت را به تأخیر انداختند.
ب) ایشان مبلغ [مبلغ مورد ادعا] از وجوه جمع آوری شده را برای مصارف شخصی خود استفاده کرده و به حساب برندگان واریز نکرده اند.
ج) با توجه به عدم شفافیت در مدیریت صندوق و عدم ارائه صورت حساب، گمان می رود ایشان در مدیریت وجوه اختلاس کرده اند و از امانت خیانت کرده اند.
د) … (جزئیات دیگر مشکل خود را دقیقاً بنویسید)].

علیرغم پیگیری های مکرر بنده و سایر اعضا، [نام برگزارکننده] حاضر به پاسخگویی شفاف یا حل مشکل نشده اند (پیوست ۲: اسکرین شات پیامک ها/چت ها). این موضوع باعث تضییع حقوق بنده و سایر اعضای صندوق شده است.

دلایل و مستندات پیوست:
۱. کپی رسیدهای بانکی واریزی بنده به شماره حساب/کارت برگزارکننده.
۲. اسکرین شات مکاتبات انجام شده (پیامک/واتساپ/تلگرام) با برگزارکننده و سایر اعضا.
۳. کپی توافقنامه/اساسنامه صندوق (در صورت وجود).
۴. شهادت شهود (نام و مشخصات شهود را ذکر کنید، در صورت لزوم).
۵. لیست اسامی اعضا و مبالغ واریزی (در صورت وجود).
۶. (هر مدرک دیگری که دارید).

درخواست:
لذا با تقدیم این شکوائیه/دادخواست، از محضر محترم [دادستان/ریاست شورای حل اختلاف] تقاضا دارم ضمن رسیدگی به موضوع و احضار متشاکی علیه، دستورات لازم را جهت [مثلاً:
الف) استرداد مبلغ مورد ادعا به بنده و جبران خسارات وارده.
ب) تعقیب کیفری متشاکی علیه به اتهام خیانت در امانت و صدور حکم مقتضی.
ج) … (درخواست مشخص خود را بنویسید)]
صادر فرمایید.

با تشکر و احترام،
[نام کامل و امضاء شاکی]

—

نمونه 2: شکایت از برگزارکننده قرعه کشی جایزه خانگی (به دلیل عدم شفافیت/عدم اهدای جایزه)

بسمه تعالی

موضوع: شکایت حقوقی/کیفری علیه برگزارکننده قرعه کشی جایزه خانگی (عدم ایفای تعهد / کلاهبرداری)

تاریخ: [تاریخ امروز]

ریاست محترم / دادستان محترم دادسرای عمومی و انقلاب [شهر محل وقوع جرم یا اقامت متشاکی علیه] / ریاست محترم شورای حل اختلاف [نام شعبه]

با سلام و احترام،

اینجانب [نام کامل شاکی] فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، ساکن [آدرس کامل شاکی و کد پستی]، به شماره تماس [شماره تماس شاکی]، شکوائیه خود را به شرح ذیل تقدیم می دارم:

مشخصات متشاکی علیه (برگزارکننده قرعه کشی):
نام و نام خانوادگی: [نام کامل برگزارکننده]
نام پدر: [نام پدر برگزارکننده]
شماره ملی: [شماره ملی برگزارکننده (اگر می دانید)]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت یا کار برگزارکننده (اگر می دانید)]
شماره تماس: [شماره تماس برگزارکننده]

موضوع شکایت:
[مثلاً: عدم ایفای تعهد در اهدای جایزه، مطالبه مبلغ جایزه، کلاهبرداری (بسته به ماهیت مشکل شما)]

شرح واقعه:
در تاریخ [تاریخ برگزاری قرعه کشی]، آقای/خانم [نام برگزارکننده] اقدام به برگزاری یک قرعه کشی خانگی با هدف [مثلاً: اهدای یک جایزه نقدی/کالایی] در جمع [نام جمع، مثلاً: دوستان/فامیل] نمودند. شرایط شرکت در قرعه کشی [شرح شرایط، مثلاً: واریز مبلغ X تومان به ازای هر شانس یا انجام فلان کار] بود. اینجانب نیز با [شرح نحوه شرکت، مثلاً: واریز مبلغ Y تومان به شماره حساب ایشان / انجام کار مورد نظر] در این قرعه کشی شرکت کردم (پیوست ۱: رسید/مدرک شرکت).

در تاریخ [تاریخ اعلام نتایج]، [شرح دقیق مشکل، مثلاً:
الف) نتایج قرعه کشی اعلام شد و اینجانب به عنوان برنده جایزه [نام جایزه] معرفی شدم، اما علی رغم پیگیری های مکرر، برگزارکننده از اهدای جایزه خودداری کرده و هر بار با بهانه های غیرموجه، از مسئولیت خود شانه خالی می کند.
ب) قرعه کشی برگزار شده اما هیچ شفافیتی در روند آن وجود نداشته و برگزارکننده از ارائه لیست شرکت کنندگان و نحوه انتخاب برنده خودداری کرده است.
ج) با توجه به شواهد موجود، به نظر می رسد این قرعه کشی از ابتدا با قصد کلاهبرداری انجام شده و هیچ جایزه ای در کار نبوده است (دلایل خود را بنویسید).
د) … (جزئیات دیگر مشکل خود را دقیقاً بنویسید)].

دلایل و مستندات پیوست:
۱. کپی رسید/مدرک شرکت در قرعه کشی.
۲. اسکرین شات پیام ها/پست های مربوط به تبلیغ قرعه کشی و شرایط آن.
۳. اسکرین شات پیام ها/چت های مربوط به اعلام برندگان و پیگیری های بنده.
۴. شهادت شهود (در صورت وجود).
۵. فیلم/عکس از مراحل قرعه کشی (در صورت وجود و اثبات تخلف).
۶. (هر مدرک دیگری که دارید).

درخواست:
لذا با تقدیم این شکوائیه/دادخواست، از محضر محترم [دادستان/ریاست شورای حل اختلاف] تقاضا دارم ضمن رسیدگی به موضوع و احضار متشاکی علیه، دستورات لازم را جهت [مثلاً:
الف) اهدای جایزه مقرر به بنده یا مطالبه ارزش ریالی آن.
ب) تعقیب کیفری متشاکی علیه به اتهام کلاهبرداری/عدم ایفای تعهد و صدور حکم مقتضی.
ج) … (درخواست مشخص خود را بنویسید)]
صادر فرمایید.

با تشکر و احترام،
[نام کامل و امضاء شاکی]

نکات تکمیلی برای پر کردن نمونه متن ها:
* حتماً قبل از هر چیز، مشخص کنید که شکایت شما «حقوقی» است یا «کیفری». اگر نمی دانید، با یک حقوقدان یا وکیل مشورت کنید.
* تا جایی که می توانید جزئیات و تاریخ دقیق اتفاقات را ذکر کنید.
* هر مدرکی که دارید، حتی اگر به نظرتان کوچک است، ضمیمه کنید و در متن شکوائیه به آن اشاره کنید.
* سعی کنید از زبان مؤدبانه و رسمی استفاده کنید و از به کار بردن الفاظ تند و احساسی خودداری کنید.

نکات حقوقی مهم و توصیه های پیشگیرانه: دیگه گول نخور!

حالا که با مراحل شکایت از قرعه کشی خانگی آشنا شدید، بد نیست چندتا نکته حقوقی مهم و چندتا راهکار پیشگیرانه رو هم بدونید تا دیگه تو تله این جور مشکلات نیفتید. یه ضرب المثل قدیمی میگه: «جلوی ضرر رو هر وقت بگیری منفعته!»

مسئولیت قانونی برگزارکننده قرعه کشی (حتی اگه فامیله!)

ببینید، خیلی ها فکر می کنند چون برگزارکننده قرعه کشی یا ادمین صندوق، فامیل نزدیک، دوست صمیمی یا همکارشونه، پس هیچ مسئولیت قانونی ای نداره و همه چیز بر پایه اعتماده. اما این طرز فکر کاملاً غلطه! از نظر قانون، وقتی کسی پولی رو از شما می گیره و تعهدی رو به عهده می گیره (حتی اگه شفاهی باشه)، در قبال اون پول و تعهد، مسئولیت داره. اگه به اون تعهد عمل نکنه، یا از پول سوءاستفاده کنه، فرقی نمی کنه که فامیل شما باشه یا غریبه، قانون بهش رسیدگی می کنه. پس هر برگزارکننده ای، حتی تو یه جمع خانگی، مسئولیت داره که شفاف و عادلانه عمل کنه.

مجازات احتمالی برای جرائم مرتبط (کلاهبرداری، خیانت در امانت)

اگه خدای نکرده کار به جایی برسه که برگزارکننده مرتکب جرم شده باشه، بسته به نوع جرم، مجازات های مختلفی تو انتظارشه:

• خیانت در امانت: اگه ثابت بشه برگزارکننده پول شما رو که بهش امانت داده بودید، به نفع خودش استفاده کرده یا گم کرده، ممکنه به حبس، جزای نقدی و برگردوندن اصل مال محکوم بشه. این جرم تو قانون مجازات اسلامی، مواد مربوط به خیانت در امانت داره.
• کلاهبرداری: این جرم سنگین تره. اگه از همون اول نیت برگزارکننده فریب شما و بردن پولتون بوده، این کلاهبرداری محسوب میشه و مجازاتش معمولاً حبس طولانی تر و رد مال (برگردوندن پول) به شاکیه. اثبات کلاهبرداری سخته چون باید نیت مجرمانه از اول ثابت بشه.
• مطالبه وجه/عدم ایفای تعهد: اگه جرم کیفری ثابت نشه، اما برگزارکننده به تعهداتش عمل نکرده باشه، شما می تونید پولتون رو به صورت حقوقی مطالبه کنید و اگه خسارتی هم بهتون وارد شده (مثلاً بابت تأخیر)، اون رو هم درخواست کنید.

از همون اول مدارک رو نگه دار

اینو باید با آب طلا نوشت! از همون روز اولی که وارد یه قرعه کشی خانگی یا صندوق قرض الحسنه میشید، هر مدرکی که دارید رو مثل گنج نگه دارید:

• رسیدهای واریزی بانک یا کارت به کارت.
• پیامک های ثبت نام، تأیید عضویت، یا هر مکاتبه ای که با برگزارکننده داشتید.
• عکس از لیست اسامی، قوانین صندوق یا هر اطلاعاتی که به اشتراک گذاشته شده.

این مدارک، حکم سنگر دفاعی شما رو دارند. وقتی مشکل پیش می آد، هر کدوم از این ها می تونه بهتون کمک کنه.

چطور ریسک شرکت تو قرعه کشی های خانگی رو کم کنیم؟ (تنظیم اساسنامه، انتخاب امین، شفافیت مالی)

بهترین راه، پیشگیریه. اگه می خواهید تو یه قرعه کشی خانگی شرکت کنید یا خودتون یکی رو راه بندازید، این نکات رو رعایت کنید:

1. تنظیم اساسنامه یا توافقنامه کتبی: حتی اگه یک صفحه دست نویس باشه، همه اعضا امضا کنند و یک نسخه پیش هرکس باشه. توش اسم اعضا، مبلغ واریزی، زمان قرعه کشی، نحوه پرداخت و وظایف برگزارکننده رو بنویسید.
2. انتخاب چند امین: بهتره فقط یک نفر ادمین نباشه. چند نفر از اعضای معتمد رو به عنوان هیئت نظارت یا امین انتخاب کنید تا هم روی پول ها نظارت داشته باشند و هم در قرعه کشی حضور داشته باشند.
3. شفافیت مالی: از برگزارکننده بخواهید هر ماه یک گزارش از واریزی ها و پرداخت ها به همه اعضا ارائه بده. می تونید یه گروه مجازی درست کنید و همه رسیدها رو اونجا به اشتراک بگذارید.
4. محدود کردن مبلغ: تو قرعه کشی هایی که مبلغ بالایی داره، محتاط تر باشید. هرچه مبلغ بالاتر باشه، ریسک هم بیشتره.

کی باید به وکیل مراجعه کنیم؟

این سؤال خیلی مهمیه. اگه حس می کنید پرونده تون پیچیده است، یا برگزارکننده حاضر به همکاری نیست، یا مبلغ مورد اختلاف خیلی زیاده، بهتره همون اول با یک وکیل مشورت کنید. یک وکیل متخصص:

• می تونه بهتون بگه مشکلتون حقوقیه یا کیفری.
• کمک می کنه شکوائیه تون رو دقیق و بی نقص بنویسید.
• بهتون میگه چه مدارکی لازم دارید.
• در مراحل دادرسی، راهنمایی تون می کنه و می تونه به نمایندگی از شما تو دادگاه حاضر بشه.

مراجعه به وکیل، می تونه روند رسیدگی رو براتون راحت تر و شانس موفقیتتون رو بیشتر کنه، مخصوصاً اگه خودتون با پیچ وخم های قانونی آشنا نباشید.

«به قول معروف، مال باخته یک بار می ترسد، صاحب مال همیشه. از حق خودتان نترسید و برای احقاق آن قدم بردارید. آگاهی و احتیاط، بهترین دوست شما در این مسیر است.»

نتیجه گیری

خب، رفقا! رسیدیم به آخر داستان. دیدیم که قرعه کشی های خانگی، با همه خوبی ها و کمک هایی که می تونن به هم بکنن، گاهی اوقات می تونن باعث دردسر هم بشن. اما نکته مهم اینجاست که حتی تو این جور موقعیت ها هم، قانون دست شما رو خالی نمی ذاره. مهم اینه که شما از حقوق خودت خبر داشته باشی و بدونی چطور باید پیگیری شون کنی.

توی این مقاله سعی کردیم قدم به قدم بهتون بگیم چطور از قرعه کشی خانگی شکایت کنید؛ از جمع آوری مدارک و مستندات گرفته تا نوشتن یک شکوائیه درست و حسابی و پیدا کردن مرجع قضایی مناسب. یادتون باشه که دقت، مستندسازی درست و پیگیری منظم، سه تا کلید طلایی برای رسیدن به حقتونه.

شاید فکر کنید که شکایت از فامیل یا دوست، کار سختیه و ممکنه باعث دلخوری بشه. اما حقیقت اینه که وقتی اعتماد زیر پا گذاشته میشه و تعهدات نقض میشه، شما حق دارید که از خودتون و مالتون دفاع کنید. حتی تو روابط خانوادگی هم، حقوق افراد قابل پیگیریه و نباید اجازه بدید حقتون پایمال بشه.

در نهایت، همیشه قبل از ورود به هر توافق مالی، حتی اگه خانگی و دوستانه باشه، حسابی تحقیق کنید و جوانب رو بسنجید. شفافیت رو از همون اول بخواهید و تا جایی که میشه، توافقات رو کتبی کنید. این ها بهتون کمک می کنه که از دردسرهای آینده جلوگیری کنید. اما اگه مشکلی پیش اومد، بدون ترس و با آگاهی، برای گرفتن حقتون اقدام کنید. امیدواریم که این راهنما به کارتون بیاد و دیگه هیچ وقت تو چنین موقعیت هایی گیر نکنید!