نمونه متن دادخواست مطالبه وجه سفته

مطالبه وجه سفته، یکی از رایج ترین مراحل قانونی برای دریافت طلب است که با تنظیم صحیح دادخواست و رعایت نکات حقوقی، می توانید به حق خود برسید. این فرآیند شامل تکمیل دقیق اطلاعات، پیوست کردن مدارک لازم و گاهی اوقات، اقداماتی مثل واخواست سفته می شود.

توی دنیای امروز، مبادلات و قول و قرارهای مالی، حسابی پیچیده شدن. بین همه این حرف و حدیث ها، سفته یه جور سند تجاریه که خیلی ها باهاش سروکار دارن؛ چه وقتی خودشون سفته می دن، چه وقتی سفته ای رو بابت طلبشون می گیرن. اما امان از روزی که سررسید سفته برسه و متعهد زیر بار پرداخت نره! اونجاست که دیگه باید از راه و روش قانونی وارد بشیم و برای گرفتن حقمون، دادخواست مطالبه وجه سفته رو تنظیم کنیم. این دادخواست، مثل یه نقشه راه می مونه که باید قدم به قدم و با دقت پرش کرد تا به نتیجه دلخواهمون برسیم.

توی این مقاله، می خوایم از سیر تا پیاز تنظیم این دادخواست رو با هم بررسی کنیم. قراره ببینیم سفته چیه، چه شرایطی داره، قبل از دادخواست چه کارهایی لازمه انجام بدیم و مهم تر از همه، چند تا نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته رو تو سناریوهای مختلف با هم مرور کنیم؛ از سفته ای که واخواست شده تا سفته ای که ظهرنویس و ضامن داره. پس اگه دنبال یه راهنمای کامل و به درد بخور برای مطالبه وجه سفته تون هستید، جای درستی اومدید. یادتون باشه، هر پرونده ای قصه خودش رو داره و اگه خدای نکرده کارتون به دادگاه کشید، حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنید تا خیالتون از همه بابت راحت باشه.

سفته، از کاغذبازی تا پول واقعی: چرا باید بشناسیمش؟

حتماً کلمه سفته به گوشتون خورده. این سند، یه جور ابزار مالیه که خیلی توی معاملات ما ایرانی ها رواج داره. اما سفته دقیقا چیه و چه قوانینی براش وجود داره؟

سفته چی هست اصلا؟

سفته، یه سند تجاریه که توش، کسی که سفته رو صادر می کنه، تعهد می ده یه مبلغ مشخصی رو، تو یه تاریخ خاص یا هر وقت که دارنده سفته خواست، به خودش یا به کسی که اسمش تو سفته نوشته شده، پرداخت کنه. در واقع، سفته یه جور «قول کتبی برای پرداخت پول» هست که قانون، کلی اعتبار بهش داده. اگه بخوایم فنی تر بگیم، ماده ۳۰۷ قانون تجارت، سفته رو یه فته طلب معرفی می کنه که امضاکننده، تعهد می کنه مبلغی رو در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد اون شخص، پرداخت کنه.

ویژگی های اصلی سفته که باید حواسمان باشد

برای اینکه یه سفته، واقعا اعتبار سفته رو داشته باشه و بشه از مزایای قانونی ش استفاده کرد، باید یه سری شرایط شکلی رو رعایت کنه. این شرایط تو ماده ۳۰۸ قانون تجارت اومده که شامل این موارد میشه:

• امضا یا مهر: حتماً باید سفته توسط صادرکننده امضا یا مهر شده باشه. بدون امضا یا مهر، سفته فقط یه تکه کاغذ بی اعتباره.
• تاریخ صدور: تاریخی که سفته صادر شده باید توش قید بشه.
• مبلغ: مبلغی که قرار هست پرداخت بشه، هم به حروف و هم به عدد، باید تو سفته نوشته بشه. این بخش خیلی مهمه و هرگونه ابهام توش، می تونه دردسرساز بشه.
• گیرنده وجه: باید مشخص بشه که این پول به کی قراره پرداخت بشه. می تونه در وجه حامل باشه (یعنی هر کسی که سفته رو داره)، یا در وجه شخص خاصی یا به حواله کرد اون شخص.
• تاریخ پرداخت (سررسید): این تاریخ همون روزیه که صادرکننده باید پول سفته رو پرداخت کنه. اگه این تاریخ قید نشده باشه، سفته عندالمطالبه محسوب میشه، یعنی هر وقت دارنده سفته خواست، صادرکننده باید پرداخت کنه.

اگه یکی از این موارد اصلی رعایت نشه، سفته دیگه اون اعتبار تجاری خودش رو نداره و فقط در حد یه سند عادی می مونه. یعنی دیگه نمی تونید از اون مزایای خاص قانونی که به سفته تعلق می گیره، استفاده کنید.

مزایای سفته در دنیای معامله ها

شاید بپرسید خب سفته چه فرقی با یه رسید عادی داره؟ فرقش همینجاست که قانون به سفته مزایای ویژه ای داده که تو اسناد عادی نیست. مثلاً:

• امکان واخواست: که در ادامه مفصل راجع بهش حرف می زنیم، این امکان به دارنده سفته کمک می کنه تا راحت تر و با پشتوانه قانونی، حقش رو بگیره.
• مسئولیت تضامنی: اگه سفته چندین امضاکننده یا ظهرنویس و ضامن داشته باشه، همه اونا با هم مسئول پرداخت پول هستن و دارنده سفته می تونه به هر کدوم که خواست مراجعه کنه.
• امکان درخواست تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی (در صورت واخواست): این یکی از مهم ترین مزایاست که جلوی نقل و انتقال اموال بدهکار رو می گیره.

نقش آدم ها تو سفته

توی یه سفته، چند نفر ممکنه نقش داشته باشن:

1. صادرکننده (متعهد): همون کسی که سفته رو امضا می کنه و تعهد می ده پول رو بده.
2. دارنده (خواهان): کسی که سفته رو دستش داره و می خواد پولش رو بگیره.
3. ظهرنویس: اگه دارنده اولیه سفته، سفته رو به شخص دیگه ای منتقل کنه، به این کار می گن ظهرنویسی و اون شخص دوم میشه ظهرنویس. ظهرنویس هم در قبال پرداخت سفته مسئولیت داره.
4. ضامن: کسی که پرداخت وجه سفته رو از طرف صادرکننده یا یکی از ظهرنویس ها، تضمین می کنه.

دونستن این نقش ها خیلی مهمه، چون مشخص می کنه که از کی می تونید طلب تون رو مطالبه کنید.

قبل از دادخواست، این کارها رو انجام بده! (اقدامات ضروری پیش از طرح دادخواست مطالبه وجه سفته)

قبل از اینکه بخواهید به دادگاه مراجعه کنید و دادخواست مطالبه وجه سفته رو تنظیم کنید، یه سری اقدامات خیلی مهم وجود داره که اگه انجامشون ندید، ممکنه بخشی از حقوق قانونی تون رو از دست بدید یا مسیر پرونده تون سخت تر بشه. مهم ترینشون واخواست سفته هست.

واخواست سفته: برگ برنده شماست

حتماً اسم برگشت زدن چک رو شنیدید. واخواست سفته هم تقریباً یه همچین حالتی داره، اما با جزئیات و تشریفات خاص خودش.

معنی واخواست به زبان ساده

وقتی سررسید سفته می رسه و صادرکننده پول رو پرداخت نمی کنه، دارنده سفته می تونه یه برگه به اسم واخواست نامه رو تکمیل و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، برای صادرکننده و سایر مسئولین سفته (مثل ظهرنویس ها) ارسال کنه. این کار در واقع یه جور اطلاع رسمی و قانونیه که به اون ها اعلام می کنه سفته در موعد مقرر پرداخت نشده و شما باید مسئولیتش رو قبول کنید. این واخواست، یه سند مهم و حیاتی تو پرونده مطالبه سفته شماست.

چرا واخواست انقدر مهمه؟

واخواست سفته، حکم برگ برنده رو داره! چرا؟ چون با انجامش، یه سری مزایای خیلی مهم رو برای خودتون حفظ می کنید:

1. حفظ مسئولیت تضامنی: اگه سفته شما ظهرنویس یا ضامن داره، با واخواست به موقع، می تونید مطمئن باشید که مسئولیت اون ها هم برای پرداخت سفته پابرجا می مونه و می تونید از هر کدوم که خواستید، مطالبه وجه کنید. بدون واخواست، این مسئولیت تضامنی از بین می ره و فقط می تونید از صادرکننده اصلی طلب کنید.
2. درخواست تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی: این یکی از طلایی ترین مزایای واخواست هست. وقتی سفته واخواست شده باشه، شما می تونید همون اول کار، از دادگاه درخواست کنید که اموال بدهکار رو توقیف کنه تا نتونه اون ها رو به اسم کس دیگه ای بزنه یا بفروشه. جالب اینجاست که برای این توقیف، دیگه لازم نیست شما مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه بسپارید. اگه واخواست نکرده باشید، برای توقیف اموال، باید یه مبلغی رو به عنوان تضمین به دادگاه بدید که معمولاً هم مبلغ کمی نیست.

با واخواست سفته در مهلت قانونی، خیال تان از مسئولیت تضامنی و امکان درخواست تامین خواسته بدون سپردن وثیقه، راحت می شود. این گام کوچک، مزایای بزرگی دارد.
بلاک کوت>

تا کی وقت داریم واخواست کنیم؟

خیلی مهمه که حواس تون به مهلت قانونی واخواست باشه. طبق قانون، شما باید ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید سفته، اقدام به واخواست اون کنید. اگه سررسید سفته مثلاً ۱۵ مهر باشه، تا ۲۵ مهر فرصت دارید واخواست کنید. اگه این مهلت ۱۰ روزه بگذره، سفته شما اعتبار تجاری خودش رو از دست می ده و به یه سند عادی تبدیل میشه. همونطور که بالاتر گفتیم، این یعنی مزایایی مثل مسئولیت تضامنی و امکان تامین خواسته بدون وثیقه رو از دست می دید.

چطوری واخواست کنیم؟

واخواست سفته از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشه. شما باید با اصل سفته و مدارک شناسایی تون به یکی از این دفاتر مراجعه کنید. اونجا فرم واخواست نامه رو تکمیل می کنید و درخواست واخواست رو ثبت می کنید. بعد از ثبت، یه نسخه از واخواست نامه از طریق پست برای صادرکننده و سایر مسئولین سفته ارسال میشه تا بهشون اطلاع رسانی بشه.

هزینه واخواست چقدره و کی باید بده؟

واخواست سفته هم مثل بقیه خدمات قضایی، هزینه داره. این هزینه حدوداً ۲ درصد ارزش سفته هست. مثلاً اگه سفته شما ۱۰۰ میلیون تومان باشه، باید ۲ میلیون تومان برای واخواست پرداخت کنید. اما نگران نباشید، شما به عنوان خواهان، می تونید این هزینه رو هم در کنار اصل پول سفته و خسارات دیگه، از خوانده (کسی که باید پول بده) مطالبه کنید و دادگاه هم معمولاً حکم به پرداختش می ده.

اگه واخواست نکنیم چی میشه؟

اگه به هر دلیلی، واخواست سفته رو تو مهلت ۱۰ روزه انجام ندید، سفته شما اعتبار سند تجاری خودش رو از دست می ده و تبدیل به یه سند عادی میشه. این یعنی چی؟ یعنی:

• دیگه نمی تونید از مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها و ضامن ها استفاده کنید و فقط باید از صادرکننده اصلی مطالبه وجه کنید.
• برای درخواست تامین خواسته و توقیف اموال بدهکار، باید یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه بسپارید.
• ممکنه فرآیند مطالبه پول تون تو دادگاه، کمی طولانی تر و پیچیده تر بشه.

خلاصه که واخواست، یه مرحله خیلی مهمه که نباید ازش غافل شد.

مدارک مورد نیاز برای دادخواست سفته

بعد از واخواست (اگه لازمه) و قبل از تنظیم دادخواست، باید مدارک لازم رو جمع آوری کنید. این مدارک شامل موارد زیر میشه:

• اصل سفته: این مهم ترین مدرکه. حتماً موقع ارائه به دادگاه، کپی برابر اصل شده اون رو هم داشته باشید.
• اصل واخواست نامه: اگه سفته رو واخواست کردید، اصل واخواست نامه (که از دفتر خدمات قضایی گرفتید) لازمه.
• کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه خواهان: مدارک هویتی شما.
• کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه وکیل: اگه وکیل دارید.
• هر سند مرتبط دیگه ای: مثلاً اگه سفته بابت یه قرارداد خاص صادر شده، می تونید کپی اون قرارداد رو هم پیوست کنید تا ادعای شما مستندتر باشه.

جمع آوری دقیق و کامل این مدارک، مسیر پرونده تون رو خیلی هموارتر می کنه.

قدم به قدم: چطور دادخواست مطالبه وجه سفته رو بنویسیم؟ (راهنمای تنظیم دادخواست)

حالا که مقدمات کار رو انجام دادیم و مدارک لازم رو هم آماده کردیم، وقتشه بریم سراغ بخش اصلی: تنظیم دادخواست. دادخواست، همون برگه ای هست که شما با پر کردن اون، از دادگاه درخواست می کنید که حق تون رو از بدهکار بگیره. این فرم، بخش های مختلفی داره که باید با دقت و اطلاعات درست پر بشه.

فرم دادخواست، قسمت به قسمت

فرم دادخواست قضایی یه ساختار مشخص داره که باید قسمت های مختلفش رو پر کنید:

خواهان: کی هستی و کجا زندگی می کنی؟

اینجا مشخصات شما رو می خوان. باید نام، نام خانوادگی، شماره ملی، نشانی دقیق پستی و کد پستی و همچنین شغل تون رو بنویسید. یادتون باشه آدرس پستی خیلی مهمه، چون ابلاغیه های دادگاه به همین آدرس ارسال میشه.

خوانده: کی باید پول بده و کجا پیداش کنیم؟

مشخصات کسی که ازش طلبکارید (صادرکننده سفته، ظهرنویس، ضامن یا هر سه) رو باید اینجا بنویسید. باز هم نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس دقیق پستی و شغل شون لازمه. دقت در نوشتن آدرس خوانده از اهمیت بالایی برخورداره تا ابلاغ دادگاه به درستی انجام بشه و پرونده طولانی نشه.

وکیل یا نماینده قانونی

اگه کارها رو به وکیل سپردید، اطلاعات وکیل یا نماینده قانونی شما در این بخش وارد میشه.

خواسته: چی می خوای دقیقا؟

این بخش، قلب دادخواست شماست. باید خیلی دقیق و واضح بنویسید که از دادگاه چی می خواید. معمولاً خواسته در پرونده مطالبه سفته شامل این موارد میشه:

• مطالبه وجه سفته به مبلغ X ریال (با ذکر دقیق مبلغ سفته).
• مطالبه خسارت تاخیر تادیه (این همون پولی هست که به خاطر دیرکرد پرداخت، به اصل طلب اضافه میشه).
• مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه هایی که برای دادخواست، واخواست و سایر امور قضایی پرداخت کردید).
• درخواست صدور قرار تامین خواسته (این رو همون اول کار بخواهید تا خیال تون از بابت اموال بدهکار راحت باشه).
• مطالبه حق الوکاله وکیل (اگه وکیل گرفتید).
• هزینه واخواست سفته (اگه پرداخت کردید).

مثلاً می تونید بنویسید: مطالبه مبلغ [مبلغ سفته] ریال بابت وجه یک فقره سفته به شماره [شماره خزانه]، به انضمام کلیه خسارات دادرسی، خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید تا زمان اجرای حکم، هزینه واخواست و حق الوکاله وکیل با صدور قرار تامین خواسته.

دلایل و منضمات: چی داری که حرفت رو ثابت کنه؟

اینجا لیستی از مدارکی که برای اثبات ادعای خودتون دارید رو می نویسید. مواردی مثل:

• فتوکپی مصدق (برابر اصل) سفته مورد دعوا.
• فتوکپی مصدق (برابر اصل) واخواست نامه (در صورت وجود).
• فتوکپی مصدق مدارک هویتی خواهان (کارت ملی و شناسنامه).
• فتوکپی مصدق وکالت نامه (در صورت وجود وکیل).
• سایر مستندات (مثل قرارداد پایه، اقرارنامه و…).

شرح دادخواست: داستان پول و سفته رو بنویس

این بخش، جاییه که باید داستان رو تعریف کنید و به دادگاه توضیح بدید که دقیقاً چی شده. یه جورایی باید قضیه رو از اول تا آخر توضیح بدید. نکات مهمی که باید تو این بخش بهشون اشاره کنید:

1. معرفی سفته: مشخصات دقیق سفته (شماره خزانه، مبلغ، تاریخ صدور، تاریخ سررسید، در وجه کی صادر شده) رو بنویسید.
2. علت طلب: توضیح بدید که چرا از خوانده طلبکارید و این سفته بابت چی صادر شده (مثلاً بابت بدهی، ضمانت و…).
3. عدم پرداخت: به این نکته اشاره کنید که با وجود سررسید، خوانده از پرداخت وجه سفته خودداری کرده.
4. واخواست سفته: اگه سفته رو واخواست کردید، تاریخ واخواست و اینکه واخواست نامه پیوست دادخواست هست رو ذکر کنید. این بخش خیلی مهمه، چون مزایای زیادی براتون داره.
5. درخواست تامین خواسته: اینجا باید تأکید کنید که به خاطر جلوگیری از تضییع اموال خوانده، درخواست صدور قرار تامین خواسته رو دارید. اشاره به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی (به خصوص بند ج که مربوط به اوراق تجاری واخواست شده هست) می تونه مؤثر باشه. این کار باعث میشه دادگاه سریع تر به این درخواست شما رسیدگی کنه.
6. مطالبه خسارت تاخیر تادیه: بنویسید که علاوه بر اصل طلب، درخواست مطالبه خسارت تاخیر تادیه (بر اساس شاخص بانک مرکزی) رو از تاریخ سررسید سفته تا زمان اجرای حکم دارید.
7. مطالبه سایر خسارات: به مطالبه هزینه های دادرسی، واخواست و حق الوکاله وکیل هم اشاره کنید.

نگارش شرح دادخواست باید روان، مختصر و در عین حال جامع باشه. از آوردن حرف های اضافی و بی ربط خودداری کنید و فقط روی موضوع اصلی تمرکز کنید.

دادگاه صالح: کدوم دادگاه باید به پرونده ما رسیدگی کنه؟

یکی از سوالات مهم اینه که دادخواست رو باید به کدوم دادگاه بفرستیم؟ معمولاً برای مطالبه وجه سفته، دادگاه عمومی حقوقی صالح به رسیدگی هست. اما اینکه کدوم دادگاه عمومی حقوقی، به دو عامل بستگی داره:

• محل اقامت خوانده: دادگاهی که خوانده (کسی که باید پول بده) تو حوزه قضایی اون زندگی می کنه.
• محل صدور سفته: دادگاهی که سفته تو اونجا صادر شده.

شما می تونید دادخواست رو به هر کدوم از این دادگاه ها ارائه بدید. انتخاب معمولاً به این بستگی داره که کدوم مسیر براتون راحت تر و دسترسی بهش آسون تره.

نمونه متن دادخواست مطالبه وجه سفته (چند مدل پرکاربرد)

حالا که با کلیت فرم دادخواست و بخش های مختلفش آشنا شدیم، وقتشه که چند تا نمونه عملی و کاربردی از دادخواست مطالبه وجه سفته رو با هم ببینیم. این نمونه ها، سناریوهای مختلفی رو پوشش می دن تا بتونید با توجه به شرایط پرونده خودتون، ازشون ایده بگیرید.

نمونه ۱: دادخواست مطالبه سفته واخواست شده همراه با تامین خواسته

این پرکاربردترین حالته، چون با واخواست سفته، از مزایای قانونی اون استفاده می کنید. این نمونه رو می تونید کپی کنید و جای خالی ها رو با اطلاعات پرونده خودتون پر کنید.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]

خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق خواهان، شامل خیابان، کوچه، پلاک، طبقه، واحد، کدپستی]
شغل: [شغل خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خوانده]
نام پدر: [نام پدر خوانده]
شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق خوانده، شامل خیابان، کوچه، پلاک، طبقه، واحد، کدپستی]
شغل: [شغل خوانده]
شماره تماس: [شماره تماس خوانده]

وکیل/نماینده قانونی:
[در صورت وجود وکیل، اطلاعات وکیل (نام، نام خانوادگی، شماره پروانه، نشانی) درج شود.]

خواسته:
۱. مطالبه مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال بابت وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خوانده، معادل مبلغ خواسته.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته [تاریخ سررسید] تا زمان اجرای حکم، مطابق شاخص بانک مرکزی.
۴. مطالبه کلیه خسارات دادرسی، شامل هزینه های واخواست، هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود وکیل).

دلایل و منضمات:
۱. تصویر مصدق (برابر اصل) یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. تصویر مصدق (برابر اصل) واخواست نامه سفته به تاریخ [تاریخ واخواست].
۳. تصویر مصدق (برابر اصل) کارت ملی و شناسنامه خواهان.
۴. تصویر مصدق (برابر اصل) وکالت نامه (در صورت وجود وکیل).
۵. [سایر مدارک مرتبط مانند قرارداد پایه، رسید و...]

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]،
با سلام و احترام،

به استحضار می رساند:
۱.  خوانده محترم، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به حروف] ریال، متعهد به پرداخت وجه مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید سفته] در وجه اینجانب/موکل گردیده است. تصویر مصدق سفته مذکور پیوست دادخواست تقدیم می گردد.
۲.  علی رغم فرا رسیدن موعد سررسید و مراجعات مکرر اینجانب/موکل، خوانده محترم از پرداخت وجه سفته خودداری نموده است.
۳.  با عنایت به عدم تادیه وجه سفته در موعد مقرر، اینجانب/موکل ناچار به واخواست سفته در تاریخ [تاریخ واخواست سفته] گردیده ام که تصویر مصدق واخواست نامه نیز ضمیمه دادخواست است.
۴.  با توجه به اینکه سفته مورد اشاره، واخواست شده است و به موجب بند (ج) ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین خواسته می باشد، و از آنجایی که بیم تضییع و تفریط اموال خوانده وجود دارد، بدواً و پیش از ورود در ماهیت دعوا، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خوانده به میزان خواسته، مورد استدعا است تا از تضییع حقوق اینجانب/موکل جلوگیری به عمل آید.
۵.  لذا، با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ و ۳۰۹ قانون تجارت و مواد ۱۹۸، ۵۱۹، ۵۲۲، و ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ سفته، کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه واخواست، هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا یوم الاداء (تاریخ پرداخت کامل) بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی، مورد تقاضا می باشد.

با تشکر و احترام
[امضا و تاریخ]

نمونه ۲: دادخواست مطالبه سفته بدون واخواست (با نکته های کلیدی)

همانطور که قبلاً گفتیم، اگه سفته رو واخواست نکنید، اون سفته اعتبار سند تجاری خودش رو از دست میده و تبدیل به یه سند عادی میشه. اما باز هم می تونید وجه اون رو مطالبه کنید، فقط با یه سری تفاوت ها. مهم ترین تفاوتش اینه که برای درخواست تامین خواسته، ممکنه دادگاه از شما بخواد که یه مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی، به حساب دادگستری واریز کنید.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]

خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خواهان]
نام پدر: [نام پدر خواهان]
شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق خواهان]
شغل: [شغل خواهان]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خوانده]
نام پدر: [نام پدر خوانده]
شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق خوانده]
شغل: [شغل خوانده]

خواسته:
۱. مطالبه مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال بابت وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. در صورت احراز ضرورت و با تودیع خسارت احتمالی توسط خواهان، صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خوانده.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته [تاریخ سررسید] تا زمان اجرای حکم، مطابق شاخص بانک مرکزی.
۴. مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل).

دلایل و منضمات:
۱. تصویر مصدق (برابر اصل) یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. تصویر مصدق (برابر اصل) کارت ملی و شناسنامه خواهان.
۳. [سایر مدارک مرتبط]

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]،
با سلام و احترام،

به استحضار می رساند:
۱.  خوانده محترم، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به حروف] ریال، متعهد به پرداخت وجه مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید سفته] در وجه اینجانب/موکل گردیده است. تصویر مصدق سفته مذکور پیوست دادخواست تقدیم می گردد.
۲.  با وجود فرا رسیدن موعد سررسید و مراجعات مکرر، متأسفانه خوانده محترم تاکنون از پرداخت وجه سفته خودداری نموده است.
۳.  اگرچه سفته مذکور واخواست نگردیده، اما به عنوان یک سند عادی، دلالت بر مدیونیت خوانده در قبال اینجانب/موکل دارد.
۴.  با عنایت به اینکه ممکن است خوانده در طول فرآیند دادرسی اقدام به نقل و انتقال اموال خود نماید و موجب تضییع حقوق اینجانب/موکل گردد، بدواً تقاضای صدور قرار تامین خواسته از اموال خوانده، پس از تعیین و تودیع خسارت احتمالی توسط اینجانب/موکل، مورد استدعا است.
۵.  لذا، با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، مستنداً به مواد ۱۹۸، ۵۱۹، ۵۲۲، و ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل مبلغ سفته، کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا یوم الاداء بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی، مورد تقاضا می باشد.

با تشکر و احترام
[امضا و تاریخ]

نمونه ۳: وقتی ظهرنویس یا ضامن هم هست (مسئولیت تضامنی)

گاهی اوقات، سفته شما فقط یک صادرکننده نداره، بلکه ممکنه چند نفر اون رو ظهرنویسی کرده باشن یا کسی ضامن پرداخت اون شده باشه. در این صورت، با واخواست سفته، همگی مسئولیت تضامنی پیدا می کنن و شما می تونید همه رو به عنوان خوانده تو دادخواست بیارید.

بسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]

خواهان:
[مشخصات کامل خواهان مطابق نمونه های قبلی]

خواندگان:
۱. نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی صادرکننده سفته] (صادرکننده)
نام پدر: [نام پدر صادرکننده]
شماره ملی: [شماره ملی صادرکننده]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق صادرکننده]
شغل: [شغل صادرکننده]

۲. نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی ظهرنویس/ضامن ۱] (ظهرنویس/ضامن)
نام پدر: [نام پدر ظهرنویس/ضامن ۱]
شماره ملی: [شماره ملی ظهرنویس/ضامن ۱]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق ظهرنویس/ضامن ۱]
شغل: [شغل ظهرنویس/ضامن ۱]

۳. نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی ظهرنویس/ضامن ۲] (ظهرنویس/ضامن)
نام پدر: [نام پدر ظهرنویس/ضامن ۲]
شماره ملی: [شماره ملی ظهرنویس/ضامن ۲]
نشانی: [آدرس کامل و دقیق ظهرنویس/ضامن ۲]
شغل: [شغل ظهرنویس/ضامن ۲]

خواسته:
۱. مطالبه مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ریال بابت وجه یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خواندگان (به صورت تضامنی)، معادل مبلغ خواسته.
۳. مطالبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته [تاریخ سررسید] تا زمان اجرای حکم، مطابق شاخص بانک مرکزی.
۴. مطالبه کلیه خسارات دادرسی، شامل هزینه های واخواست، هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود وکیل).

دلایل و منضمات:
۱. تصویر مصدق (برابر اصل) یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته].
۲. تصویر مصدق (برابر اصل) واخواست نامه سفته به تاریخ [تاریخ واخواست].
۳. تصویر مصدق (برابر اصل) کارت ملی و شناسنامه خواهان.
۴. تصویر مصدق (برابر اصل) وکالت نامه (در صورت وجود وکیل).
۵. [سایر مدارک مرتبط]

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]،
با سلام و احترام،

به استحضار می رساند:
۱.  خوانده ردیف اول، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی صادرکننده]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به حروف] ریال، متعهد به پرداخت وجه مذکور در تاریخ سررسید [تاریخ سررسید سفته] در وجه اینجانب/موکل گردیده است.
۲.  خواندگان ردیف دوم و سوم (آقایان/خانم ها [نام و نام خانوادگی ظهرنویس/ضامن ۱] و [نام و نام خانوادگی ظهرنویس/ضامن ۲]) نیز به ترتیب با ظهرنویسی/ضمانت، مسئولیت تضامنی در پرداخت وجه سفته فوق الذکر را پذیرفته اند. تصویر مصدق سفته مذکور پیوست دادخواست تقدیم می گردد.
۳.  علی رغم فرا رسیدن موعد سررسید و مراجعات مکرر، خواندگان محترم از پرداخت وجه سفته خودداری نموده اند.
۴.  با عنایت به عدم تادیه وجه سفته در موعد مقرر، اینجانب/موکل ناچار به واخواست سفته در تاریخ [تاریخ واخواست سفته] گردیده ام که تصویر مصدق واخواست نامه نیز ضمیمه دادخواست است.
۵.  با توجه به واخواست سفته در مهلت قانونی و مسئولیت تضامنی خواندگان (صادرکننده، ظهرنویسان و ضامنین) و همچنین به موجب بند (ج) ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین خواسته می باشد، و از آنجایی که بیم تضییع و تفریط اموال خواندگان وجود دارد، بدواً و پیش از ورود در ماهیت دعوا، تقاضای صدور قرار تامین خواسته از کلیه اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول خواندگان به صورت تضامنی و معادل مبلغ خواسته، مورد استدعا است تا از تضییع حقوق اینجانب/موکل جلوگیری به عمل آید.
۶.  لذا، با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، مستنداً به مواد ۲۴۹، ۳۰۷، ۳۰۸، ۳۰۹ قانون تجارت و مواد ۱۹۸، ۵۱۹، ۵۲۲، و ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی، رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت تضامنی خواندگان به پرداخت اصل مبلغ سفته، کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه واخواست، هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل)، و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا یوم الاداء (تاریخ پرداخت کامل) بر اساس شاخص نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی، مورد تقاضا می باشد.

با تشکر و احترام
[امضا و تاریخ]

نکات حقوقی و عملی که باید بدونی (اطلاعات تکمیلی)

توی پرونده های مطالبه وجه سفته، علاوه بر تنظیم دادخواست، دونستن یه سری نکات حقوقی و عملی دیگه هم می تونه حسابی به کارتون بیاد و بهتون کمک کنه تا با دید بازتری به جلو برید.

خسارت تاخیر تادیه: این پول اضافی چیه و چطوری حساب میشه؟

حتماً دیدید که توی دادخواست ها، علاوه بر اصل مبلغ سفته، مطالبه خسارت تاخیر تادیه هم میشه. این خسارت، در واقع جریمه دیرکرد پرداخت پوله و برای جبران کاهش ارزش پول در طول زمان (به خاطر تورم) در نظر گرفته شده. طبق ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، اگه بدهکار پول شما رو به موقع پرداخت نکنه، شما می تونید خسارت تاخیر تادیه رو هم ازش بخواید. این خسارت از تاریخ سررسید سفته (یا از تاریخ مطالبه شما، اگه سفته عندالمطالبه باشه) تا روزی که پول رو دریافت می کنید، بر اساس شاخص نرخ تورم که بانک مرکزی هر سال اعلام می کنه، محاسبه میشه.

نحوه محاسبه این خسارت یه مقدار پیچیده است و معمولاً توسط کارشناس یا واحد اجرای احکام دادگستری انجام میشه. مهم اینه که شما حتماً توی دادخواست تون، درخواست مطالبه این خسارت رو داشته باشید تا دادگاه اون رو هم در نظر بگیره.

مسئولیت تضامنی: یعنی چی که همه با هم مسئولن؟

یکی از ویژگی های مهم اسناد تجاری مثل سفته، مسئولیت تضامنی هست. یعنی چی؟ یعنی اگه چند نفر (مثلاً صادرکننده، چند تا ظهرنویس و یه ضامن) مسئول پرداخت وجه سفته باشن، شما به عنوان دارنده سفته می تونید برای گرفتن طلب تون به هر کدوم از اون ها که خواستید، مراجعه کنید. حتی می تونید از یکی از اون ها کل مبلغ رو بگیرید و اون شخص بعداً باید بره و سهم بقیه رو ازشون بگیره. نیازی نیست که اول به سراغ صادرکننده برید یا حتماً از همه به یه اندازه مطالبه کنید. این ویژگی، گرفتن پول رو برای دارنده سفته خیلی راحت تر و مطمئن تر می کنه، چون دستش بازتره و به هر کسی که اموال بیشتری داره یا راحت تر قابل دسترسیه، می تونه مراجعه کنه. البته این مسئولیت تضامنی، فقط در صورتی برقرار می مونه که سفته در مهلت قانونی واخواست شده باشه.

سفته و چک: تفاوتشون تو دادگاه چیه؟

خیلی ها سفته رو با چک اشتباه می گیرن یا فکر می کنن شبیه همن. درسته که هر دو سند تجاری هستن، اما تفاوت های مهمی با هم دارن:

• جنبه کیفری: مهم ترین تفاوت اینه که چک می تونه جنبه کیفری داشته باشه و در صورت برگشت خوردن (بدون وجود شرایط خاص)، صادرکننده ممکنه تحت پیگرد کیفری قرار بگیره. اما سفته هیچ جنبه کیفری نداره و مطالبه اون فقط از طریق دادگاه حقوقی امکان پذیره.
• بانک: چک حتماً باید از طریق بانک پرداخت بشه، اما سفته نیازی به دخالت بانک نداره.
• واخواست: برای چک برگشتی، گواهی عدم پرداخت صادر میشه، اما برای سفته، واخواست نامه داریم که تشریفاتش فرق می کنه.

پس با اینکه هر دو ابزار پرداخت هستن، اما از نظر قانونی و نحوه مطالبه، تفاوت های اساسی دارن و باید با توجه به نوع سندتون اقدام کنید.

سفته سفید امضا: مواظب باش!

گاهی اوقات سفته به صورت سفید امضا صادر میشه، یعنی فقط امضای صادرکننده روش هست و بقیه اطلاعات مثل مبلغ، تاریخ و گیرنده وجه خالیه. این سفته ها می تونن خیلی خطرناک باشن و سوءاستفاده ازشون راحته. اگه سفته ای سفید امضا باشه، دارنده اون طبق توافقی که با صادرکننده داشته، می تونه بقیه اطلاعات رو پر کنه. اما اگه از این اختیار سوءاستفاده بشه و مبلغی بیشتر از توافق یا به ضرر صادرکننده پر بشه، می تونه پرونده رو پیچیده کنه و حتی ممکنه جنبه کیفری (خیانت در امانت) پیدا کنه. پس همیشه موقع گرفتن یا دادن سفته، حواس تون باشه که تمام اطلاعات مربوطه پر شده باشه و هیچ جایی برای ابهام نباشه.

یادتان باشد، سفته سفید امضا می تواند به یک شمشیر دو لبه تبدیل شود؛ حتماً تمام جزئیات سفته را قبل از امضا یا دریافت، با دقت تکمیل کنید.
بلاک کوت>

پرونده سفته چقدر طول می کشه؟

مدت زمان رسیدگی به پرونده های مطالبه وجه سفته، بستگی به عوامل مختلفی داره؛ از حجم کاری دادگاه ها گرفته تا پیچیدگی پرونده شما (مثلاً اینکه چند نفر خوانده دارید، آیا خوانده آدرس مشخصی داره یا نه، آیا نیاز به کارشناسی هست یا نه). اما به طور کلی، از زمانی که دادخواست رو ثبت می کنید تا وقتی که حکم قطعی صادر بشه و به مرحله اجرا برسه، ممکنه چند ماه تا یک سال یا حتی بیشتر طول بکشه. درخواست تامین خواسته (به خصوص اگه سفته واخواست شده باشه)، می تونه به سرعت روند توقیف اموال رو جلو بندازه و از تضییع حقوق شما جلوگیری کنه، اما لزوماً به معنی تسریع در صدور حکم نهایی نیست.

صلح و سازش: گاهی بهتره راه بیایم

توی هر مرحله ای از پرونده، چه قبل از دادخواست، چه در حین رسیدگی تو دادگاه و چه حتی بعد از صدور حکم، امکان صلح و سازش بین طرفین وجود داره. یعنی شما و بدهکار می تونید با هم به یه توافق برسید و پرونده رو خارج از چارچوب دادگاه حل و فصل کنید. این کار معمولاً باعث میشه که هزینه ها کمتر بشه، زمان کمتری صرف بشه و رابطه طرفین هم کمتر آسیب ببینه. گاهی اوقات، یه توافق کمتر از مبلغ اصلی، بهتر از یه پرونده طولانی و پردردسره که معلوم نیست کی و چطوری به پایان می رسه. وکیل شما می تونه در این زمینه هم بهتون مشاوره بده و بهترین راه حل رو پیشنهاد کنه.

چرا به وکیل متخصص سفته نیاز داریم؟

شاید فکر کنید که خب من با همین راهنما خودم می تونم دادخواست رو بنویسم. درسته که اطلاعات کاملی در اختیارتون قرار دادیم، اما پرونده های حقوقی، به خصوص پرونده های اسناد تجاری، ظرافت ها و پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن. یه وکیل متخصص سفته، تمام این ریزه کاری ها رو می دونه:

• بهترین استراتژی برای پرونده شما رو انتخاب می کنه.
• مطمئن میشه که تمام مراحل قانونی، از واخواست تا تنظیم دادخواست، به درستی انجام شده.
• در صورت نیاز به دفاع از حقوق شما در دادگاه، بهترین لوایح و دفاعیات رو ارائه میده.
• می تونه تو مراحل اجرا و وصول پول هم به شما کمک کنه.
• در مذاکرات صلح و سازش، می تونه منافع شما رو به خوبی حفظ کنه.

پس اگه می خواید با خیال راحت و با بالاترین شانس موفقیت، پول سفته تون رو بگیرید، حتماً از مشاوره و کمک یه وکیل متخصص استفاده کنید.

سوالات متداول

آیا میشه بدون واخواست، سفته رو مطالبه کرد؟

بله، میشه. اما اگه سفته رو واخواست نکنید، از مزایای اسناد تجاری مثل مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها و ضامن ها محروم می شید و سفته تون در حد یه سند عادی محسوب میشه. همچنین برای درخواست تامین خواسته (توقیف اموال بدهکار) باید مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه بسپارید. پس بهتره که واخواست رو انجام بدید.

هزینه دادگاه برای مطالبه سفته چقدر میشه؟

هزینه دادرسی بر اساس مبلغ خواسته (یعنی مبلغ سفته) محاسبه میشه و معمولاً برای مبالغ بالا، نرخ تصاعدی داره. علاوه بر این، هزینه هایی مثل هزینه واخواست (۲ درصد مبلغ سفته) و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود وکیل) هم به این مبلغ اضافه میشه. اما نگران نباشید، شما می تونید تمام این هزینه ها رو از خوانده مطالبه کنید و در صورت برنده شدن، دادگاه حکم به پرداخت اون ها توسط بدهکار رو می ده.

اگه سفته گم بشه چی کار کنیم؟

در صورت گم شدن سفته، باید فوراً به دادگستری مراجعه کنید و درخواست ابطال سفته مفقودی رو بدید. اگه سفته به صورت سفید امضا بوده، باید به کلانتری هم اطلاع بدید. این کار از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری می کنه. بعد از طی مراحل قانونی و ابطال سفته، می تونید از صادرکننده بخواید یه سفته جدید بهتون بده یا اگه قبول نکرد، از طریق دادگاه اقدام کنید.

قرار تامین خواسته چه فایده ای داره؟

قرار تامین خواسته یه ابزار قانونی خیلی مهم و کارآمده. با صدور این قرار، دادگاه به شما اجازه می ده که قبل از صدور حکم نهایی، اموال بدهکار (از حساب بانکی گرفته تا ملک و ماشین) رو توقیف کنید. این کار جلوی این رو می گیره که بدهکار در طول روند دادرسی، اموالش رو به نام کس دیگه ای بزنه یا از بین ببره و شما دست خالی بمونید. اگه سفته شما واخواست شده باشه، می تونید بدون سپردن هیچ وثیقه ای، درخواست تامین خواسته بدید که این خودش یه مزیت بزرگه.

آیا برای سفته ای که تاریخش گذشته هم میشه دادخواست داد؟

بله، حتی اگه سفته شما واخواست نشده باشه یا از تاریخ سررسید و مهلت واخواستش خیلی گذشته باشه، باز هم می تونید برای مطالبه وجه اون از طریق دادگاه حقوقی اقدام کنید. در این صورت، سفته شما حکم یه سند عادی رو پیدا می کنه و دیگه از مزایای اسناد تجاری (مثل مسئولیت تضامنی و تامین خواسته بدون وثیقه) برخوردار نیست. اما اصل طلب شما به قوت خودش باقیه و می تونید اون رو مطالبه کنید.

خب، رسیدیم به انتهای این راهنمای جامع. دیدید که مطالبه وجه سفته، با اینکه ظاهراً یه کار ساده است، اما ریزه کاری های حقوقی زیادی داره که اگه بهشون توجه نشه، ممکنه کارتون حسابی گره بخوره. از اهمیت واخواست به موقع گرفته تا نحوه تنظیم دقیق دادخواست و شناخت مسئولیت تضامنی، همه و همه پله هایی هستن که باید درست ازشون بالا برید.

توی این مقاله، سعی کردیم با زبون خودمونی و ساده، همه این مراحل رو براتون روشن کنیم و چند تا نمونه متن دادخواست مطالبه وجه سفته رو هم باهاتون به اشتراک بذاریم تا دست تون برای شروع کار باز باشه. اما همونطور که بارها تأکید کردیم، دنیای حقوق، مثل یه اقیانوس عمیقه و هر پرونده ای قصه خودش رو داره.

پس، توصیه ما اینه که برای اطمینان از صحت تمام اقدامات تون و برای اینکه بتونید بهترین نتیجه رو از پرونده تون بگیرید، حتماً با یه وکیل متخصص و کاربلد تو زمینه اسناد تجاری مشورت کنید. یک وکیل خوب، مثل یه ناخدای ماهر، می تونه کشتی پرونده شما رو از دل طوفان های حقوقی به سلامت عبور بده و شما رو به مقصد برسونه. از اینکه تا اینجا با ما همراه بودید، ممنونیم و امیدواریم این اطلاعات براتون مفید بوده باشه.