نمونه اظهارنامه استرداد جهیزیه

نمونه اظهارنامه استرداد جهیزیه، در واقع یک فرم حقوقی مهم و جدی است که خانم ها برای اینکه به صورت قانونی و رسمی از همسرشون درخواست کنن جهیزیه شون رو پس بدن، اون رو پر می کنن و برای آقا می فرستن. این اظهارنامه یه جور اطلاع رسانی اولیه هست که به مرد میگه شما قصد پس گرفتن جهیزیه تون رو دارید و اولین قدم برای شروع یک فرآیند قانونی محسوب میشه.

وقتی پای اختلاف و جدایی به میون میاد، یکی از دغدغه های اصلی خانم ها، پس گرفتن جهیزیه یا همون اثاث و وسایلی هست که از خونه پدری به خونه مشترک آورده بودن. خیلی ها فکر می کنن این کار سخته یا اصلا راه و روشش رو نمی دونن. اما نگران نباشید، چون این حق کاملا برای شما محفوظه و میشه با طی کردن یه سری مراحل قانونی، جهیزیه رو پس گرفت. اولین و مهم ترین گام تو این مسیر، همین ارسال اظهارنامه استرداد جهیزیه است. این مقاله قراره یه راهنمای کامل و گام به گام باشه تا شما رو از صفر تا صد این فرآیند، از جمع آوری مدارک تا اجرای حکم، آشنا کنه و بهتون کمک کنه با آگاهی کامل این مسیر رو طی کنید. می خوایم همه چیز رو به زبان ساده و خودمونیش بگیم تا ابهامی براتون باقی نمونه و خیالتون از این بابت راحت باشه.

اظهارنامه استرداد جهیزیه چیست و چرا اولین گام مهم است؟

تصور کنید می خواهید از کسی بخواهید وسایلی را که به امانت پیش او گذاشته اید، پس بدهد. خب، قبل از اینکه دعوا بالا بگیرد و کار به جاهای باریک بکشد، منطقی ترین کار چیست؟ اینکه یک پیغام واضح و رسمی برایش بفرستید و بگویید: لطفاً وسایل من را برگردان! اظهارنامه استرداد جهیزیه دقیقا همین کار را می کند، اما به شکلی کاملاً حقوقی و رسمی.

اظهارنامه در سیستم حقوقی ما، یک ابزار رسمی برای ابلاغ یک خواسته یا یک واقعیت قانونی به طرف مقابل است. یعنی شما با فرستادن این نامه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، رسماً و قانوناً به همسرتان اعلام می کنید که می خواهید جهیزیه تان را پس بگیرید. هدف اصلی اظهارنامه، این است که طرف مقابل را از خواسته تان مطلع کنید و به او فرصت دهید تا قبل از اینکه کار به دادگاه و دعوای حقوقی بکشد، به صورت دوستانه و مسالمت آمیز جهیزیه را برگرداند. این کار یک مزیت خیلی بزرگ دارد؛ اگر بعدها کار به دادگاه کشید، شما می توانید ثابت کنید که قبل از طرح دعوا، به همسرتان اطلاع داده بودید و او از پس دادن جهیزیه امتناع کرده است. این خودش یک سند محکم برای شماست.

حالا شاید بپرسید فرق اظهارنامه با دادخواست چیست؟ فرقش مثل فرق یک پیغام و یک شکایت رسمی است. اظهارنامه یک ابلاغ اولیه است، یک جور هشدار دوستانه اما رسمی. اما دادخواست، شروع یک پرونده قضایی است. یعنی وقتی با اظهارنامه به جایی نرسیدید و همسرتان جهیزیه را پس نداد، آن وقت باید دادخواست بدهید تا دادگاه به موضوع رسیدگی کند. پس اظهارنامه راه را برای دادخواست باز می کند و اولین سنگ بنای قانونی برای استرداد جهیزیه به حساب می آید.

مراحل قانونی گام به گام برای استرداد جهیزیه

پس گرفتن جهیزیه، مثل هر کار حقوقی دیگری، مراحل و ریزه کاری های خودش را دارد. اگر این مراحل را درست و با دقت انجام ندهید، ممکن است به مشکل بخورید و کارتان گره بخورد. بیایید با هم ببینیم قدم به قدم باید چه کارهایی انجام بدهید تا جهیزیه تان را پس بگیرید:

گام اول: جمع آوری مدارک اثبات مالکیت جهیزیه

اولین و شاید مهم ترین کاری که باید انجام دهید، این است که مدارکی جمع آوری کنید که ثابت کند این وسایل مال شماست. در دعوای استرداد جهیزیه، حرف شما بدون سند و مدرک کافی نیست. این مدارک شامل موارد زیر می شوند:

• سیاهه جهیزیه: این سند، اصلی ترین و محکم ترین مدرک شماست. سیاهه جهیزیه لیستی از تمام وسایلی است که شما به عنوان جهیزیه به خانه مشترک آوردید. مهم این است که این لیست در ابتدای زندگی مشترک تنظیم شده باشد و مهم تر از آن، به امضای زوج (همسرتان) و چند نفر شاهد رسیده باشد. اگر سیاهه شما امضای همسرتان را دارد، کارتان خیلی راحت تر است.
• فاکتورهای خرید: اگر سیاهه جهیزیه ندارید یا ناقص است، فاکتورهای خرید وسایل جهیزیه می توانند به کمک شما بیایند. هر فاکتوری که به نام شما یا خانواده تان باشد و تاریخ آن هم مربوط به قبل از ازدواج یا اوایل زندگی مشترک باشد، مدرک خوبی است. سعی کنید تمام فاکتورهایی که دارید را جمع آوری کنید.
• شهادت شهود: شاهدان، کسانی هستند که هنگام تهیه جهیزیه، انتقال آن به منزل مشترک یا حتی استفاده از آن در منزل شما حضور داشته اند و می توانند شهادت بدهند که این وسایل متعلق به شماست. معمولاً خانواده و دوستان نزدیک می توانند در این مورد شهادت بدهند. داشتن شاهد حتی در کنار سیاهه و فاکتور هم می تواند به پرونده شما کمک کند.
• سایر ادله: گاهی اوقات فیلم، عکس یا حتی رسیدهای بانکی (مثلاً انتقال وجه از حساب پدرتان برای خرید جهیزیه) هم می توانند به عنوان مدرک کمکی مورد استفاده قرار بگیرند. هر چیزی که نشان دهد شما مالک آن وسایل هستید، به نفع شماست.

گام دوم: تنظیم و ارسال اظهارنامه رسمی استرداد جهیزیه

حالا که مدارکتان آماده است، نوبت به تنظیم و فرستادن اظهارنامه می رسد. این کار باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام شود. شما باید به یکی از این دفاتر مراجعه کنید و با کمک کارشناس مربوطه، فرم اظهارنامه را پر کنید. نکاتی که باید در این مرحله دقت کنید:

• دقت در اطلاعات: مشخصات کامل خودتان (خواهان) و همسرتان (خوانده) شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی و آدرس دقیق محل اقامت را با دقت وارد کنید. آدرس محل اقامت خوانده خیلی مهم است، چون اظهارنامه به آن آدرس فرستاده می شود.
• موضوع خواسته: باید به وضوح بنویسید که موضوع اظهارنامه استرداد جهیزیه است.
• شرح خواسته: در این بخش باید توضیح دهید که چرا می خواهید جهیزیه را پس بگیرید (مثلاً به دلیل اختلافات خانوادگی یا طلاق) و به مستندات مالکیتتان (مثل سیاهه جهیزیه یا شهود) اشاره کنید. همچنین یک مهلت معقول (مثلاً 10 روز یا 2 هفته) برای همسرتان تعیین کنید که در آن مدت جهیزیه را پس بدهد. حواستان باشد که باید متنی محترمانه اما قاطع بنویسید.

گام سوم: ثبت دادخواست استرداد جهیزیه در مرجع صالح

اگر با فرستادن اظهارنامه، جهیزیه به شما پس داده نشد، مرحله بعدی ثبت دادخواست است. باز هم باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و این بار دادخواست استرداد جهیزیه را ثبت کنید. در دادخواست:

• باید مشخصات کامل خودتان و همسرتان را بنویسید.
• لیست دقیق اقلام جهیزیه را به همراه ارزش تقریبی هر یک ذکر کنید. اگر سیاهه جهیزیه دارید، آن را پیوست دادخواست کنید. اگر سیاهه ندارید، باید به فاکتورها، شهود و سایر مدارکتان استناد کنید.
• خواسته شما، استرداد عین جهیزیه است. اگر بخشی از جهیزیه تلف شده یا فروخته شده، می توانید معادل ریالی آن را هم مطالبه کنید.

گام چهارم: درخواست تامین خواسته (دستور موقت برای حفظ جهیزیه)

این گام خیلی مهم است، مخصوصاً اگر نگران هستید که همسرتان ممکن است جهیزیه را بفروشد، پنهان کند یا به آن آسیب برساند. تامین خواسته یک دستور فوری از دادگاه است که جلوی این کارها را می گیرد. شما می توانید همزمان با ثبت دادخواست یا حتی قبل از آن، درخواست تامین خواسته بدهید. با این دستور، دادگاه به همسرتان امر می کند که فعلاً هیچ تغییری در وضعیت جهیزیه ندهد. برای درخواست تامین خواسته معمولاً باید مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی به حساب دادگستری واریز کنید تا در صورتی که بعداً ادعای شما ثابت نشد، از آن مبلغ به همسرتان غرامت پرداخت شود.

گام پنجم: پیگیری پرونده و شرکت در جلسات رسیدگی

بعد از ثبت دادخواست، یک شماره پرونده به شما داده می شود. شما باید به طور منظم پرونده را از طریق سامانه های قضایی پیگیری کنید تا از تاریخ جلسات دادگاه و سایر ابلاغیه ها مطلع شوید. حضور در جلسات رسیدگی دادگاه بسیار مهم است. در این جلسات، شما باید مدارک و دلایل خود را به قاضی ارائه دهید و به سوالات پاسخ دهید. اگر وکیل گرفته اید، وکیلتان این کارها را انجام می دهد. یادتان باشد که ممکن است نیاز باشد شهود خود را هم برای شهادت به دادگاه بیاورید.

گام ششم: اجرای حکم استرداد جهیزیه

اگر دادگاه به نفع شما حکم صادر کند و این حکم قطعی شود (یعنی مهلت تجدیدنظرخواهی گذشته باشد یا در دادگاه تجدیدنظر تایید شده باشد)، نوبت به اجرای حکم می رسد. شما باید با حکم قطعی به واحد اجرای احکام دادگاه مراجعه کنید. واحد اجرا، نامه ای به کلانتری محل می دهد و شما با همراهی یک مامور کلانتری به منزل همسرتان می روید تا جهیزیه را تحویل بگیرید. در این مرحله:

• لیستی از اقلام تحویلی تنظیم می شود که باید توسط شما، همسرتان (یا نماینده اش) و مامور کلانتری امضا شود.
• اگر همسرتان از تحویل جهیزیه امتناع کرد، یا بخشی از آن را فروخته یا به آن آسیب رسانده بود، مامور کلانتری صورتجلسه می کند. در این صورت، پرونده دوباره به دادگاه برمی گردد و قاضی ممکن است کارشناس را برای تعیین ارزش جهیزیه تلف شده یا فروخته شده بفرستد و حکم به پرداخت معادل مالی آن از سوی همسرتان بدهد. حتی ممکن است در صورت امتناع از پرداخت، حکم جلب همسرتان صادر شود.

یکی از مهمترین نکات در مسیر استرداد جهیزیه، داشتن سیاهه جهیزیه معتبر و امضاشده است. این سند، بار اثبات مالکیت را از دوش شما برمی دارد و فرآیند را به شدت تسهیل می کند.

نمونه اظهارنامه استرداد جهیزیه (متن قابل کپی و دانلود)

حالا که با اهمیت و نحوه ارسال اظهارنامه آشنا شدید، وقت آن است که یک نمونه عملی از آن را ببینید. این نمونه به شما کمک می کند تا ایده بهتری از نحوه نگارش آن پیدا کنید. این متن را می توانید به عنوان الگو استفاده کرده و بخش های مربوط به خودتان را تکمیل کنید. (توجه: فایل قابل دانلود معمولاً در وبسایت اصلی ارائه می شود.)

ساختار کلی اظهارنامه

هر اظهارنامه رسمی، بخش های مشخصی دارد که باید با دقت پر شوند:

• مشخصات اظهارکننده: اطلاعات شما (نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس، کد پستی).
• مشخصات مخاطب اظهارنامه: اطلاعات همسرتان (نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس، کد پستی).
• موضوع اظهارنامه: به طور واضح بنویسید (مثلاً: استرداد جهیزیه).
• شرح خواسته: این قسمت مهم ترین بخش است که باید به طور دقیق و کامل بنویسید چه می خواهید و چرا.
• اخطار و مهلت: تعیین مهلتی برای انجام خواسته شما و عواقب عدم انجام آن.
• امضا: امضای شما.

متن کامل و قابل ویرایش اظهارنامه استرداد جهیزیه

این نمونه را می توانید کپی کرده و جاهای خالی را با اطلاعات خودتان پر کنید:

بسمه تعالی

ریاست محترم دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

موضوع: اظهارنامه استرداد جهیزیه

اظهارکننده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شما]
فرزند: [نام پدر شما]
شماره ملی: [شماره ملی شما]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه شما]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی شما]
کد پستی: [کد پستی شما]
تلفن: [شماره تماس شما]

مخاطب اظهارنامه:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی همسرتان]
فرزند: [نام پدر همسرتان]
شماره ملی: [شماره ملی همسرتان]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه همسرتان]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی همسرتان]
کد پستی: [کد پستی همسرتان]
تلفن: [شماره تماس همسرتان]

موضوع اظهارنامه: درخواست استرداد اقلام جهیزیه

شرح خواسته:
مخاطب محترم،
همانطور که مستحضرید، اینجانبه و شما به موجب عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه ازدواج شماره [شماره دفترخانه] واقع در [محل دفترخانه]، به عقد دائم یکدیگر درآمده ایم.
پس از وقوع عقد، اینجانبه به رسم عرف و عادت، اقدام به تهیه و انتقال اقلام جهیزیه (شامل [مثال: لوازم خانگی، سرویس چوب، ظروف و سایر اثاثیه منزل]) به منزل مشترک واقع در [آدرس منزل مشترک در زمان انتقال جهیزیه] نموده ام. لیست کامل و دقیق این اقلام، در قالب سیاهه جهیزیه مورخ [تاریخ سیاهه] تهیه و به امضای جنابعالی و شهود محترم رسیده است که رونوشت آن پیوست این اظهارنامه می باشد.
(در صورت عدم وجود سیاهه، می توانید بنویسید: مالکیت این اقلام با استناد به فاکتورهای خرید پیوست و همچنین شهادت شهود محترم، قابل اثبات است.)
نظر به اختلافات حادث شده و تصمیم به جدایی / عدم تمکین جنابعالی به بازگرداندن اقلام جهیزیه بنده (یا هر دلیل موجه دیگر)، اینجانبه خواهان استرداد فوری و کامل کلیه اقلام جهیزیه متعلق به خود هستم.
لذا، ضمن ابلاغ رسمی این خواسته، به جنابعالی مهلت [مثلاً: ۱۰ روزه یا ۱۵ روزه] از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه داده می شود تا نسبت به تحویل و استرداد کامل و بدون نقص اقلام جهیزیه اینجانبه به نشانی اینجانبه / در محل فعلی منزل مشترک اقدام فرمایید.
بدیهی است در صورت انقضای مهلت مقرر و عدم تمکین به این خواسته قانونی، اینجانبه چاره ای جز طرح دعوای حقوقی و درخواست صدور حکم استرداد جهیزیه در مراجع قضایی صالح و مطالبه کلیه خسارات وارده (از جمله هزینه دادرسی، حق الوکاله و هزینه کارشناسی) نخواهم داشت. همچنین هرگونه فروش، تلف یا پنهان نمودن اقلام جهیزیه بنده، مصداق خیانت در امانت بوده و اینجانبه حق پیگیری کیفری موضوع را نیز برای خود محفوظ می دارم.

با احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی شما]
امضاء:
تاریخ: [تاریخ تنظیم اظهارنامه]

نکات کلیدی در نگارش صحیح متن اظهارنامه

برای اینکه اظهارنامه شما اثربخشی لازم را داشته باشد، این نکات را رعایت کنید:

• دقت در مشخصات: حتماً تمام مشخصات هویتی و آدرس ها را با نهایت دقت و بدون غلط املایی وارد کنید. هرگونه اشتباه می تواند روند را کند یا مختل کند.
• اشاره صریح به مستندات: به وضوح ذکر کنید که مالکیت شما بر جهیزیه با چه مدارکی (سیاهه، فاکتور، شهود) قابل اثبات است و مدارک را پیوست کنید.
• تعیین مهلت معقول: مهلتی که برای استرداد جهیزیه تعیین می کنید، باید منطقی و قابل انجام باشد. معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ روز عرف است.
• تذکر عواقب حقوقی و کیفری: حتماً به همسرتان یادآوری کنید که اگر جهیزیه را پس ندهد یا به آن آسیب بزند، ممکن است با عواقب حقوقی (مثل طرح دعوا و پرداخت خسارت) و حتی کیفری (مثل خیانت در امانت) روبرو شود. این اخطار، جنبه بازدارنده دارد.

نمونه دادخواست استرداد جهیزیه (با سیاهه و بدون سیاهه)

اگر ارسال اظهارنامه نتیجه نداد و همسرتان جهیزیه را مسترد نکرد، قدم بعدی ثبت دادخواست استرداد جهیزیه است. دادخواست، آغاز رسمی پرونده در دادگاه است. در اینجا دو نمونه دادخواست را با هم مرور می کنیم: یکی با سیاهه جهیزیه و دیگری بدون سیاهه (با استناد به شهود و فاکتور).

نمونه دادخواست استرداد جهیزیه با سیاهه

این فرم دادخواست زمانی استفاده می شود که شما سیاهه جهیزیه امضاشده توسط همسرتان و شهود را در اختیار دارید. این قوی ترین حالت برای شماست.

بسمه تعالی

مشخصات خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شما]
نام پدر: [نام پدر شما]
شماره ملی: [شماره ملی شما]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی شما]

مشخصات خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی همسرتان]
نام پدر: [نام پدر همسرتان]
شماره ملی: [شماره ملی همسرتان]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی همسرتان]

خواسته:
۱. استرداد عین جهیزیه (مطابق سیاهه پیوست)
۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل در صورت وجود)

دلایل و مستندات:
۱. فتوکپی مصدق عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه]
۲. فتوکپی مصدق سیاهه جهیزیه مورخ [تاریخ سیاهه] (به امضای خوانده و شهود)
۳. فتوکپی مصدق اظهارنامه ابلاغ شده به شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه]
۴. [سایر مدارک مانند فاکتورها، شهادت شهود در صورت لزوم]

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه خانواده [یا شورای حل اختلاف، بسته به ارزش جهیزیه]،
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند که اینجانبه و خوانده محترم، به موجب عقدنامه پیوست، همسر قانونی و شرعی یکدیگر می باشیم.
پس از انعقاد عقد، اینجانبه به رسم معمول و عرف جامعه، اقلام جهیزیه خود را که لیست کامل آن در سیاهه جهیزیه مورخ [تاریخ سیاهه] با امضای خوانده و شهود محترم به تفصیل آمده و رونوشت آن پیوست می باشد، به منزل مشترک واقع در [آدرس منزل مشترک] منتقل نموده ام.
متاسفانه به دلایل [اختلافات خانوادگی / عدم تفاهم و ... - دلیل را به صورت کلی و محترمانه ذکر کنید] و عدم امکان ادامه زندگی مشترک، اینجانبه پیش از این طی اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه] که به خوانده ابلاغ گردیده، خواستار استرداد کامل جهیزیه خود شده ام.
با این حال، با انقضای مهلت قانونی و مراجعات مکرر، خوانده محترم از استرداد جهیزیه اینجانبه امتناع ورزیده اند.
لذا، با عنایت به اینکه جهیزیه ملک اختصاصی زوجه محسوب شده و زوج امین آن می باشد، مستنداً به مواد ۶۱۹ و ۶۲۰ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی، صدور حکم بر محکومیت خوانده به استرداد عین جهیزیه مطابق سیاهه پیوست و همچنین پرداخت کلیه خسارات دادرسی (اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل در صورت وجود) مورد استدعاست.

با تشکر و تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان]
امضاء:
تاریخ:

نمونه دادخواست استرداد جهیزیه با استناد به شهود و فاکتور (بدون سیاهه)

اگر سیاهه جهیزیه ندارید، نگران نباشید. می توانید با استناد به شهادت شهود، فاکتورهای خرید و سایر قرائن، مالکیت خود را اثبات کنید.

بسمه تعالی

مشخصات خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شما]
نام پدر: [نام پدر شما]
شماره ملی: [شماره ملی شما]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی شما]

مشخصات خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی همسرتان]
نام پدر: [نام پدر همسرتان]
شماره ملی: [شماره ملی همسرتان]
محل اقامت: [آدرس کامل پستی همسرتان]

خواسته:
۱. استرداد عین جهیزیه (با استناد به شهود و فاکتورها)
۲. مطالبه معادل ریالی اقلام تلف شده / فروخته شده جهیزیه (در صورت لزوم)
۳. مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل در صورت وجود)

دلایل و مستندات:
۱. فتوکپی مصدق عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه]
۲. فتوکپی مصدق اظهارنامه ابلاغ شده به شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه]
۳. لیست اقلام جهیزیه (تنظیمی توسط خواهان) و فتوکپی فاکتورهای خرید پیوست
۴. استماع شهادت شهود
۵. [سایر مدارک مانند عکس، فیلم یا رسیدهای بانکی]

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه خانواده [یا شورای حل اختلاف، بسته به ارزش جهیزیه]،
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند که اینجانبه و خوانده محترم، به موجب عقدنامه پیوست، همسر قانونی و شرعی یکدیگر می باشیم.
پس از ازدواج، اینجانبه اقدام به تهیه و انتقال اقلام جهیزیه خود به منزل مشترک واقع در [آدرس منزل مشترک] نموده ام. هرچند که متاسفانه در آن زمان سیاهه جهیزیه تنظیم نگردیده است، اما مالکیت اینجانبه بر اقلام جهیزیه با استناد به فاکتورهای خرید پیوست (به نام اینجانبه / خانواده اینجانبه) و همچنین شهادت شهود محترم که در زمان تهیه و انتقال جهیزیه حضور داشته اند، به وضوح قابل اثبات است. لیست اقلام جهیزیه به شرح پیوست تقدیم می گردد.
[در صورت تلف یا فروش بخشی از جهیزیه، این جمله را اضافه کنید: متاسفانه بخشی از جهیزیه اینجانبه شامل [ذکر چند قلم کالا] توسط خوانده محترم تلف گردیده / به فروش رسیده است که اینجانبه خواستار مطالبه معادل ریالی آن هستم.]
طی اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ ابلاغ اظهارنامه] که به خوانده ابلاغ گردیده، اینجانبه خواستار استرداد جهیزیه خود شده ام، اما با انقضای مهلت قانونی و مراجعات مکرر، خوانده محترم از استرداد جهیزیه امتناع ورزیده اند.
لذا، با عنایت به اینکه جهیزیه ملک اختصاصی زوجه محسوب شده و زوج امین آن می باشد، مستنداً به مواد ۶۱۹ و ۶۲۰ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی، صدور حکم بر محکومیت خوانده به استرداد عین جهیزیه و مطالبه معادل ریالی اقلام تلف شده/فروخته شده (در صورت لزوم) و همچنین پرداخت کلیه خسارات دادرسی (اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل در صورت وجود) مورد استدعاست.

با تشکر و تجدید احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان]
امضاء:
تاریخ:

توضیح کوتاه: دادخواست استرداد جهیزیه از سوی زوج (در صورت مالکیت بر برخی اقلام)

گاهی اوقات ممکن است مرد هم ادعا کند که برخی از وسایل موجود در خانه که خانم قصد پس گرفتنشان را دارد، متعلق به اوست. مثلاً خودش آنها را خریده یا هدیه گرفته است. در این صورت، آقا هم می تواند با ارائه فاکتورهای خرید به نام خودش یا شهادت شهود، دادخواست استرداد اموال منقول (یا همان جهیزیه) را به دادگاه بدهد. البته این مورد کمتر پیش می آید و بیشتر در شرایطی رخ می دهد که سیاهه جهیزیه وجود نداشته باشد و هر دو طرف برای اثبات مالکیت خود به مشکل بخورند.

در صورتی که سیاهه جهیزیه در دسترس نیست، جمع آوری فاکتورهای خرید، فیش واریزی وجه و شهادت شهود معتبر، نقش حیاتی در اثبات مالکیت شما ایفا خواهد کرد.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه کدام است؟

شاید براتون سوال پیش بیاد که برای پس گرفتن جهیزیه باید به کدام دادگاه مراجعه کنید؟ خب، اینجا دو تا مرجع قضایی اصلی داریم: دادگاه خانواده و شورای حل اختلاف. انتخاب مرجع بستگی به ارزش جهیزیه شما دارد.

• شورای حل اختلاف: اگر ارزش کل جهیزیه شما (یعنی تمام وسایلی که می خواهید پس بگیرید) کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده شما در شورای حل اختلاف رسیدگی می شود. شورای حل اختلاف برای دعاوی با ارزش پایین تر و با هدف سازش بین طرفین تشکیل شده است.
• دادگاه خانواده: اگر ارزش کل جهیزیه شما بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده در صلاحیت دادگاه خانواده خواهد بود.

نکته مهم دیگر، بحث صلاحیت محلی است. یعنی پرونده شما در کدام شهر و کدام شعبه رسیدگی می شود؟ معمولاً دادگاه محل اقامت خوانده (یعنی همسرتان) صالح به رسیدگی است. اما اگر همزمان با دعوای طلاق، استرداد جهیزیه را هم مطرح کنید، دادگاهی که به پرونده طلاق رسیدگی می کند، به دعوای جهیزیه هم رسیدگی خواهد کرد، حتی اگر محل اقامت همسرتان در شهر دیگری باشد.

هزینه های دادرسی و سایر هزینه های استرداد جهیزیه

طرح هر دعوای حقوقی، هزینه هایی دارد که باید از قبل برایش آماده باشید. دعوای استرداد جهیزیه هم از این قاعده مستثنی نیست. هزینه ها به چند بخش تقسیم می شوند:

هزینه های دادرسی

این هزینه ها بر اساس ارزش خواسته (یعنی ارزش کل جهیزیه) محاسبه می شوند و به شرح زیر است:

مرجع رسیدگی	ارزش خواسته	درصد هزینه دادرسی
شورای حل اختلاف	کمتر از ۲۰ میلیون تومان	۲.۵ درصد ارزش خواسته
دادگاه بدوی	تا ۲۰۰ میلیون تومان	۲.۵ درصد ارزش خواسته
دادگاه بدوی	بیشتر از ۲۰۰ میلیون تومان	۳.۵ درصد ارزش خواسته
تجدیدنظرخواهی	صرف نظر از مبلغ	۴.۵ درصد ارزش خواسته
عدم امکان تعیین قیمت در زمان دادخواست	–	حدود ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان (مقدار مقطوع)

این درصدها و مبالغ تقریبی هستند و ممکن است با توجه به بخشنامه های جدید قوه قضائیه تغییر کنند. بهتر است قبل از اقدام، از دفتر خدمات الکترونیک قضایی یا وکیل خود، آخرین نرخ ها را بپرسید.

هزینه های جانبی

علاوه بر هزینه های دادرسی، ممکن است با هزینه های دیگری هم روبرو شوید:

• هزینه کارشناسی: اگر در مورد ارزش جهیزیه اختلاف باشد یا بخشی از آن تلف شده و نیاز به تعیین قیمت باشد، دادگاه کارشناس تعیین می کند که باید هزینه آن را پرداخت کنید.
• هزینه حمل و نقل: وقتی حکم اجرا شد و جهیزیه را پس گرفتید، باید وسایل را از منزل همسرتان به محل جدید منتقل کنید. هزینه های بسته بندی، کارگر و حمل و نقل (اجاره وانت یا کامیون) بر عهده شماست.
• حق الوکاله وکیل: اگر وکیل بگیرید، باید حق الوکاله او را هم پرداخت کنید که بسته به تجربه وکیل و پیچیدگی پرونده، متفاوت است.

معمولاً این هزینه ها در نهایت از طرفی که در دعوا شکست می خورد، مطالبه می شود (به عنوان خسارات دادرسی)، اما شما در ابتدا باید آنها را پرداخت کنید.

باید به این نکته مهم توجه داشت که هزینه های دادرسی و جانبی، هرچند ممکن است در ابتدا کمی سنگین به نظر برسند، اما در صورت اثبات حقانیت شما، قابلیت مطالبه از خوانده را دارند.

نتیجه گیری

همانطور که دیدیم، استرداد جهیزیه یک حق کاملاً قانونی برای خانم هاست و با آگاهی از مراحل و مستندات لازم، می توانید این حق را به طور کامل استیفا کنید. از همان ابتدا که اختلافات شروع می شود، جمع آوری مدارک مثل سیاهه جهیزیه، فاکتورها و داشتن شهود را جدی بگیرید. اولین گام مهم، ارسال یک اظهارنامه رسمی و قاطع است تا همسرتان را از خواسته تان مطلع کنید و به او فرصت دهید تا پیش از کشیده شدن کار به دادگاه، جهیزیه را برگرداند. اگر این راه به نتیجه نرسید، دادخواست را ثبت کنید و حتماً به فکر درخواست تامین خواسته باشید تا جهیزیه تان حفظ شود.

طی کردن این مسیر شاید در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با دانش کافی و پیگیری درست، حتماً به نتیجه خواهید رسید. یادتان باشد که حقوق شما در هر مرحله ای از زندگی مشترک و پس از آن، محفوظ است و باید برای احقاق آن تلاش کنید. اگر در هر مرحله ای احساس کردید نیاز به کمک بیشتری دارید، حتماً از یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص در امور خانواده راهنمایی بگیرید. آنها می توانند با تخصص خودشان، بهترین راهکارها را به شما ارائه دهند و در این مسیر پر چالش، چراغ راه شما باشند.