مالیات بر مهریه سکه

این روزها خیلی ها درباره مالیات بر مهریه سکه می پرسند که آیا اصلاً چنین چیزی وجود داره یا نه و اگه هست، کی باید پرداخت بشه؟ باید بگوییم در حال حاضر و طبق قانون فعلی، مهریه سکه مشمول مالیات مستقیم نیست. اما خب، زمزمه ها و طرح های پیشنهادی برای مالیات بر مهریه های سنگین مطرح شده که حسابی ذهن ها رو درگیر کرده.

بازار سکه و نوساناتش، همیشه مهریه سکه رو به یکی از موضوعات داغ و حساس جامعه ما تبدیل کرده. از اونجایی که مبلغ مهریه، به خصوص وقتی سکه ای باشه، می تونه بالا و پایین بشه، نگرانی های حقوقی و مالی زیادی هم با خودش میاره. حالا فکرش رو بکنید، وقتی حرف از مالیات هم به میون میاد، دیگه حسابی همه دنبال جواب می گردن که ببینن بالاخره تکلیف چیه.

خیلی مهمه که بدونیم بین «قانون فعلی» که همین الان داره اجرا میشه و «طرح پیشنهادی» که هنوز به قانون تبدیل نشده، تفاوت از زمین تا آسمونه. این مقاله دقیقاً برای همینه که پرده از ابهام ها برداره و بهتون کمک کنه تا با دید بازتری به این موضوع نگاه کنید. پس اگه شما هم در آستانه ازدواجید، یا خدای نکرده قصد مطالبه مهریه رو دارید، یا حتی فقط می خواهید اطلاعاتتون رو به روز کنید، حتماً تا آخر این مطلب با ما همراه باشید تا همه چیز رو شفاف و خودمانی براتون بگیم.

وضعیت فعلی مهریه: آیا سکه های مهریه مالیات دارند؟

بگذارید همین اول کار خیال همه رو راحت کنیم: طبق قانونی که همین الان داره اجرا میشه و برای همه لازم الاجراست، مهریه سکه هیچ نوع مالیات مستقیمی نداره. یعنی اگه شما مهریه ای از جنس سکه تعیین می کنید، یا می خواهید مطالبه اش کنید، قرار نیست بابت خود مهریه مالیاتی پرداخت کنید.

این معافیت مالیاتی، بر اساس ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم کاملاً مشخص و مستند شده. این ماده صراحتاً می گه: جهیزیه منقول و مهریه، اعم از منقول و غیرمنقول از پرداخت مالیات معاف است. این یعنی فرقی نمی کنه مهریه شما سکه باشه (منقول) یا مثلاً خونه و زمین (غیرمنقول)، در هر صورت به اصل مهریه مالیات تعلق نمی گیره.

حالا چرا اینطوریه؟ چون از دیدگاه قانون مالیات، مهریه مثل یک درآمد نیست که بابتش مالیات بگیرید. مهریه در واقع نوعی انتقال مالکیت محسوب میشه. یعنی زن به محض عقد، مالک مهریه اش میشه و این چیزی نیست که بشه بهش مثل یک حقوق ماهانه یا سود کسب و کار نگاه کرد.

فرق مالیات بر خود مهریه با مالیات فعالیت های مرتبط با سکه مهریه

اینجا یه نکته خیلی مهم وجود داره که باید حسابی حواستون بهش باشه. اینکه گفتیم خود مهریه مالیات نداره، به این معنی نیست که اگه با اون سکه ها کاری کردید، باز هم هیچ مالیاتی بهتون نخوره! این دو تا قضیه با هم فرق دارن:

• مالیات بر فروش سکه های مهریه: فرض کنید خانمی مهریه اش رو می گیره (مثلاً صد تا سکه). خب، تا اینجای کار، بابت دریافت این سکه ها مالیات نداده. اما اگه تصمیم بگیره این صد تا سکه رو بفروشه، داستان فرق می کنه. در این صورت، بسته به اینکه چه تعداد سکه می فروشه و آیا فعالیتش جنبه کسب و کار داره یا نه، ممکنه مشمول قوانین مالیات بر عملکرد فعالان بازار سکه بشه. حتی اگه خدای نکرده در آینده طرح مالیات بر عایدی سرمایه هم تصویب و اجرایی بشه، ممکنه شامل حال فروش این سکه ها هم بشه. پس حواستون باشه که دریافت مهریه یک بحثه و فروش سکه های مهریه یه بحث دیگه.
• مالیات بر نقل و انتقال اموال دیگر در قالب مهریه: گاهی اوقات مهریه فقط سکه نیست. مثلاً ممکنه بخشی از مهریه، یک ملک یا خودرو باشه. در این حالت، وقتی اون ملک یا خودرو به اسم خانم زده میشه، مالیات نقل و انتقال ملک یا خودرو (که خب همیشه هم وجود داشته و ربطی به مهریه نداره) بر اساس قوانین خودش محاسبه میشه و باید پرداخت بشه. اینم باز با مالیات بر خود مهریه فرق داره.

خلاصه اینکه، الان طبق قانون جاری، به محض اینکه عقدنامه رو امضا می کنید، بابت مهریه سکه ای که تعیین شده، قرار نیست مالیاتی پرداخت کنید. اینو خوب تو ذهنتون داشته باشید.

طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه سکه: چی به چیه و الان تو چه مرحله ایه؟

راستش را بخواهید، مهریه های سنگین سال هاست که شده یکی از گره های کور جامعه ما. از یک طرف باعث میشه که بعضی ها قبل از اینکه زندگی مشترک شروع بشه، با کلی دغدغه و نگرانی های مالی دست و پنجه نرم کنن. از اون طرف هم می بینیم که همین مهریه های سنگین، کلی پرونده تو دادگاه ها درست کرده و بعضی وقت ها مردها رو به خاطرش راهی زندون کرده. خب، این طرح مالیات بر مهریه سکه، دقیقاً با همین هدف اومده که یک کم جلوی این مهریه های نجومی رو بگیره و یه تعادل منطقی توش ایجاد کنه. می خوان با این کار، یه جورایی از همون اول جلوی یه سری مشکلات رو بگیرن.

اصلاً چرا همچین طرحی مطرح شد؟

دلایل اصلی که باعث شده این طرح روی میز مجلس و نهادهای مربوطه قرار بگیره، چندتاست:

• دلایل اجتماعی: کم کردن مهریه های غیرمتعارف و سنگین که بیشتر شبیه شرط بندی میمونن تا یک هدیه ازدواج. با این کار، شاید بشه یکم تعادل رو به خانواده ها برگردوند.
• دلایل اقتصادی: کاهش فشار مالی روی آقا دامادها و خانواده هاشون. وقتی مهریه سنگین نباشه، کمتر کسی برای پرداختش به مشکل می خوره.
• دلایل قضایی: کم کردن پرونده های مربوط به مهریه توی دادگاه ها و البته آزاد شدن مردانی که به خاطر عدم توانایی پرداخت مهریه زندانی شدن. هرچی نباشه، زندان جای مرد نیست، مگر در موارد خاص و واقعاً ضروری.

البته، مثل هر طرح دیگه ای، این طرح هم مخالفانی داره. بعضی ها می گن این کار ممکنه حقوق زن رو تضعیف کنه و تنها ابزار حمایتی که برای خانم ها در نظر گرفته شده (مهریه) رو ازشون بگیره. اما در کل، هدف طرح، ساماندهی وضعیت مهریه و جلوگیری از مشکلات بعدیه.

آخرین وضعیت این طرح مالیات بر مهریه ۱۴۰۴ چیه؟

این طرح جدید مالیات بر مهریه سکه، از سال های گذشته (مثلاً در مورد مالیات مهریه ۱۴۰۳ و مالیات مهریه ۱۴۰۴) بارها مطرح شده و حسابی هم سر و صدا کرده. اما یک نکته خیلی مهم وجود داره که باید چندین بار تأکید کنیم و یادتون بمونه: تا این لحظه که ما داریم با هم صحبت می کنیم، این طرح هنوز به قانون تبدیل نشده و اجرایی نیست!

اینکه در رسانه ها یا شبکه های اجتماعی اخباری رو می شنوید، به معنی قانون شدن نیست. این طرح فعلاً در مرحله بررسی توی مجلس شورای اسلامی یا شوراهای ذیربطه و ممکنه تغییر کنه، یا حتی اصلاً تصویب نشه. پس نگران مالیات ثبت مهریه برای مهریه خودتون نباشید تا زمانی که به صورت رسمی از مراجع قانونی اعلام بشه.

میزان و نحوه محاسبه مالیات بر مهریه (بر اساس طرح پیشنهادی)

حالا فرض کنیم که این طرح مالیات بر مهریه سکه بالاخره تصویب و اجرایی شد. اون موقع قراره چطور مالیات رو حساب کنن؟ طبق چیزی که توی طرح پیشنهادی اومده، قراره یک جدول پلکانی برای مالیات مهریه وجود داشته باشه:

تعداد سکه بهار آزادی (بر اساس طرح پیشنهادی)	میزان مالیات (از ارزش کل مهریه)
تا ۱۴ سکه	معاف از مالیات
از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه	۱.۱ درصد
از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه	۲ درصد
بیش از ۲۰۰ سکه	۱۵ درصد

همونطور که می بینید، تا ۱۴ سکه مهریه کاملاً معاف از مالیاته. اما وقتی تعداد سکه ها از این حد بگذره، مالیات هم به صورت پلکانی بیشتر میشه تا به ۱۵ درصد برای مهریه های خیلی سنگین برسه.

برای اینکه مالیات مهریه رو حساب کنید (البته اگه قانون بشه)، می تونید از این فرمول ساده استفاده کنید:

مالیات مهریه = (تعداد سکه × ارزش روز هر سکه) × نرخ مالیات پلکانی

اینجا منظور از ارزش روز هر سکه، قیمتی هست که سکه در زمان ثبت مهریه (یعنی همون روز عقد) در بازار داره.

چند تا مثال عملی برای محاسبه مالیات بر مهریه سکه

بیاین با چندتا مثال عملی ببینیم این فرمول چطوری کار می کنه. فرض می کنیم قیمت روز هر سکه تمام بهار آزادی (برای سادگی مثال) ۴۰ میلیون تومانه:

1. مثال ۱: مهریه ۷۰ سکه
   • ۷۰ سکه در پله از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه قرار می گیره که نرخ مالیاتش ۱.۱ درصده.
   • ارزش کل مهریه: ۷۰ سکه × ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۲,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • مالیات مهریه: ۲,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان × ۱.۱% = ۳۰,۸۰۰,۰۰۰ تومان
   • یعنی اگه این قانون تصویب بشه، برای ۷۰ سکه، باید حدود ۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان مالیات پرداخت بشه.
2. مثال ۲: مهریه ۱۵۰ سکه
   • ۱۵۰ سکه در پله از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه قرار می گیره که نرخ مالیاتش ۲ درصده.
   • ارزش کل مهریه: ۱۵۰ سکه × ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • مالیات مهریه: ۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان × ۲% = ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • در این حالت، مالیات مهریه میشه حدود ۱۲۰ میلیون تومان.
3. مثال ۳: مهریه ۳۰۰ سکه
   • ۳۰۰ سکه در پله بیش از ۲۰۰ سکه قرار می گیره که نرخ مالیاتش ۱۵ درصده.
   • ارزش کل مهریه: ۳۰۰ سکه × ۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان = ۱۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • مالیات مهریه: ۱۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان × ۱۵% = ۱,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
   • بله، در این مثال مالیات مهریه نجومی میشه و به ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان می رسه!

همونطور که دیدید، با بیشتر شدن تعداد سکه ها، مبلغ مالیات هم به طرز چشمگیری بالا میره. این موضوع دقیقاً همون چیزیه که طراحان این قانون می خوان تا زوجین رو از تعیین مهریه های خیلی سنگین منصرف کنن و به سمت انتخاب های واقع بینانه تر سوق بدن.

جزئیات مهم طرح پیشنهادی مالیات بر مهریه (اگه پاش بیفته)

خب، تا اینجا فهمیدیم که این طرح هنوز قانون نشده. اما اگه یه روزی این اتفاق بیفته و طرح مالیات بر مهریه سکه تبدیل به قانون بشه، یه سری جزئیات مهم دیگه هم هست که باید ازشون باخبر باشید. این جزئیات، هم برای اونایی که تازه دارن ازدواج می کنن مهمه و هم برای مشاوران حقوقی و وکلا که می خوان راهنمایی درستی به مردم ارائه بدن.

مالیات مهریه سکه رو کی باید بده؟

یکی از سؤالات پرتکرار اینه که اگه مالیاتی به مهریه تعلق بگیره، بالاخره زن باید بده یا مرد؟ طبق طرح پیشنهادی، قراره مسئولیت پرداخت این مالیات به صورت مشترک و پنجاه-پنجاه بر عهده زوجین باشه. یعنی هم آقا داماد و هم عروس خانم، هرکدوم باید نصف مبلغ مالیات رو پرداخت کنن.

شاید بپرسید چرا مشترک؟ دلیلش اینه که طراحان قانون می خوان با این کار، یه جورایی تعادل رو برقرار کنن. وقتی هر دو طرف درگیر پرداخت مالیات باشن، هم انگیزه برای تعیین مهریه های خیلی سنگین کم میشه و هم مسئولیت مالی از همون اول زندگی مشترک بین زن و مرد تقسیم میشه. اینجوری هیچ کدوم از طرفین زیر بار فشار مالی زیاد نمی رن و یکم به فکر هم دیگه می افتند.

مالیات مهریه کی باید پرداخت بشه؟

اگه این طرح به قانون تبدیل بشه، زمان پرداخت مالیات مهریه سکه، دقیقاً موقع ثبت عقدنامه در دفاتر اسناد رسمی (محضر) خواهد بود. یعنی شما و همسرتون وقتی برای عقد می رید، علاوه بر هزینه های محضر و سایر موارد، باید مالیات مهریه رو هم همونجا حساب و پرداخت کنید. جالب اینجاست که طبق این طرح، تا وقتی که این مالیات پرداخت نشه، دفترخونه اجازه نداره سند ازدواج یا رونوشت اون رو به شما تحویل بده.

یه نکته دیگه هم اینکه حتی اگه مهریه به صورت اقساطی تعیین شده باشه و قرار باشه آقا داماد سکه ها رو قسطی بده، مالیاتش باید همون اول و یکجا پرداخت بشه. پس این نیست که مالیات رو هم قسطی بدن!

طبق طرح پیشنهادی قانون مالیات بر مهریه سکه، مالیات مهریه باید در زمان ثبت عقدنامه و به صورت یکجا توسط هر دو زوج (۵۰-۵۰) پرداخت شود و تا پیش از آن، سند ازدواج صادر نخواهد شد.

مهریه های قبلی هم مشمول مالیات میشن؟

این یک سؤال خیلی مهمه برای اونایی که قبلاً ازدواج کردن و مهریه شون هم ثبت شده. پاسخ قاطع اینه: خیر، اصولاً قوانین مالیاتی عطف به ماسبق نمیشن. یعنی چی؟ یعنی یک قانون جدید، برای اتفاقات یا توافقاتی که قبل از تصویب اون قانون افتاده، اعمال نمیشه. مگر اینکه توی خود قانون صراحتاً بگن که این قانون برای مهریه های قبلی هم اجرا میشه که خب این اتفاق خیلی بعیده و معمول نیست.

پس اگه شما سال ها پیش ازدواج کردید و مهریه تون همون موقع ثبت شده، حتی اگه این طرح تبدیل به قانون بشه، مهریه شما مشمول این مالیات نخواهد شد و خیالتون از این بابت راحت باشه.

اگه مالیات مهریه رو پرداخت نکنیم، چی میشه؟

خب، اگه این قانون تصویب بشه و شما مالیات مهریه رو پرداخت نکنید، چه مشکلاتی براتون پیش میاد؟

1. عدم دریافت سند ازدواج یا رونوشت آن: همونطور که گفتیم، دفترخونه بدون دریافت مالیات، سند ازدواج رو به شما نمیده. بدون سند ازدواج هم خب خیلی کارها گره می خوره.
2. محدودیت در طرح دعاوی مرتبط: در صورت عدم پرداخت این مالیات، ممکنه برای طرح دعاوی مربوط به مهریه، طلاق، نفقه و سایر مسائل خانواده در دادگاه، با مشکل مواجه بشید و نتونید حقوق قانونی خودتون رو پیگیری کنید. این یعنی ممکنه حتی اگه نیاز به طلاق یا مطالبه مهریه داشته باشید، تا وقتی مالیات رو پرداخت نکردید، کاری از دستتون برنیاد.

پس مشخصه که پرداخت این مالیات (در صورت قانون شدن) یک شرط اساسی برای ثبت رسمی ازدواج و بهره مندی از حقوق قانونی مرتبط با اونه.

مقایسه قانون فعلی و طرح پیشنهادی مالیات مهریه

حالا که هم قانون فعلی رو بررسی کردیم و هم جزئیات طرح پیشنهادی رو، بهتره این دوتا رو کنار هم بذاریم تا تفاوت هاشون رو واضح تر ببینیم. اینجوری متوجه میشید که چقدر نگاه ها و رویکردها می تونه تغییر کنه:

جنبه	قانون فعلی (در حال اجرا)	طرح پیشنهادی (هنوز قانون نیست)
آیا به اصل مهریه مالیات تعلق می گیرد؟	خیر، مهریه طبق ماده ۱۴۴ قانون مالیات های مستقیم از هرگونه مالیات مستقیم معاف است.	بله، برای مهریه های بیش از ۱۴ سکه، به صورت پلکانی مالیات تعلق می گیرد.
میزان مالیات	صفر	تا ۱۴ سکه: معاف ۱۵ تا ۱۰۰ سکه: ۱.۱ درصد ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه: ۲ درصد بیش از ۲۰۰ سکه: ۱۵ درصد
مسئولیت پرداخت	– (چون مالیاتی نیست)	زوجین مشترکاً (۵۰-۵۰) بر عهده دارند.
زمان پرداخت	– (چون مالیاتی نیست)	هنگام ثبت عقدنامه در دفاتر اسناد رسمی.
عطف به ماسبق شدن	–	خیر، مهریه های ثبت شده قبل از تصویب قانون مشمول نخواهند شد.

همونطور که از جدول مشخصه، تفاوت ها اساسی و چشمگیرن. قانون فعلی رویکردی کاملاً معاف کننده داره، در حالی که طرح پیشنهادی به دنبال ایجاد یک بار مالیاتی مشخص برای مهریه هایی با تعداد سکه بالاست.

حرف آخر و چند توصیه مهم درباره مالیات مهریه

خب، رسیدیم به انتهای بحث شیرین مالیات بر مهریه سکه. اگه بخوایم همه چیز رو جمع بندی کنیم و یک کلام بگیم، باید بدونید که الان و در حال حاضر، مهریه سکه هیچ نوع مالیات مستقیمی نداره و از پرداخت اون معاف شده. اینو خوب یادمون باشه.

اما از اون طرف، یک طرح پیشنهادی حسابی جدی روی میزه که اگه یه روزی قانون بشه، اوضاع رو کاملاً عوض می کنه. این طرح هدفش اینه که یه مالیات پلکانی روی مهریه های سنگین سکه بذاره و مسئولیت پرداختش رو هم بندازه گردن هر دوتا زوج، اونم همون اول که دارن عقد می کنن. دلیلش هم کاهش مهریه های نجومی و دردسرهای بعدیه.

با این حساب، چندتا توصیه دوستانه و مهم براتون دارم:

• همیشه آگاه باشید: قوانین، به خصوص قوانین مربوط به خانواده، همیشه در حال تغییر و به روزرسانی هستن. برای همین، خیلی مهمه که همیشه از منابع موثق و رسمی، اخبار و اطلاعات رو پیگیری کنید. به هر حرف و شایعه ای هم که تو فضای مجازی می شنوید، توجه نکنید.
• تصمیم منطقی بگیرید: اگه در آستانه ازدواج هستید، تعیین مهریه یک تصمیم بزرگ و مهمیه. همونطور که ضرب المثل داریم، خواستن توانستن است ولی گاهی خواسته ها باید با توانایی ها هم جور دربیان! مهریه باید چیزی باشه که هم جنبه حمایتی برای خانم داشته باشه و هم برای آقا داماد منطقی و قابل پرداخت باشه، نه اینکه از همون اول زندگی مشترک رو با کوهی از نگرانی مالی شروع کنید.
• مشورت با متخصص رو فراموش نکنید: قبل از هر تصمیم مهمی در مورد مهریه، چه تعیین کردنش، چه مطالبه اش و چه هر اقدام حقوقی دیگه ای، حتماً با یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب و مطمئن مشورت کنید. اونا می تونن با توجه به شرایط خاص شما و آخرین قوانین و مقررات، بهترین راهنمایی رو بهتون ارائه بدن.

خلاصه اینکه، مالیات بر مهریه سکه موضوعی حساسه که باید با دقت و آگاهی بهش نگاه کرد. با دونستن قوانین و مشورت با افراد خبره، می تونید بهترین تصمیم ها رو برای خودتون و آینده زندگیتون بگیرید و از هرگونه دردسر احتمالی جلوگیری کنید.