چرا ماشین لباسشویی برق دارد

برق دار شدن ماشین لباسشویی معمولاً به دلیل نشت جریان برق به بدنه فلزی یا دیگ دستگاه اتفاق می افتد و علت آن می تواند خرابی سیم کشی، المنت، موتور، نقص در سیم ارت یا حتی نشتی آب باشد. این مشکل جدی است و حتماً باید جدی گرفته شود و به سرعت برای رفع آن اقدام کنید.

تصور کنید یک روز مثل همیشه می خواهید لباس ها را توی ماشین لباسشویی بریزید، اما به محض دست زدن به بدنه دستگاه، یک شوک خفیف یا حتی شدید شما را می گیرد. وای! این اتفاق واقعاً ترسناک است و می تواند خیلی هم خطرناک باشد. ماشین لباسشویی یکی از آن لوازم خانگی حیاتی است که هم با آب سر و کار دارد و هم با برق، و همین کنار هم قرار گرفتن این دو عنصر، ریسک برق گرفتگی را بالا می برد. وقتی لباسشویی تان برق دار می شود، یعنی یک جای کار حسابی لنگ می زند و ممکن است هم به خود دستگاه آسیب برساند و هم خدای نکرده برای شما و عزیزانتان خطرساز شود. اصلاً شوخی بردار نیست این ماجرا!

پس بیایید با هم ریشه های این مشکل را پیدا کنیم و ببینیم چطور می شود با خیال راحت، جلوی این خطر را گرفت و دوباره ماشین لباسشویی تان را به یک دوست مطمئن در خانه تبدیل کرد. در این مقاله می خواهیم حسابی سر و ته قضیه را دربیاوریم و از صفر تا صد دلایل برق دار شدن لباسشویی، راه های تشخیص و البته مهم تر از همه، راهکارهای ایمن برای رفع این دردسر را با هم مرور کنیم. خیالتان راحت، قرار نیست پیچیده حرف بزنیم، همه چیز را ساده و خودمانی توضیح می دهیم که حسابی به کارتان بیاید.

اول از همه، ایمنی! قبل از هر کاری این ها را جدی بگیرید

شاید برق دار شدن ماشین لباسشویی اولش یک شوک کوچک باشد، اما برق گرفتگی واقعاً می تواند خطرات جدی و حتی کشنده داشته باشد. پس قبل از اینکه اصلاً به این فکر کنید که خودتان بخواهید مشکلی را برطرف کنید، لطفاً و حتماً این نکات ایمنی را رعایت کنید؛ این ها اولویت شماره یک هستند:

1. برق را قطع کنید: اولین و مهم ترین کار این است که بدون معطلی، دوشاخه ماشین لباسشویی را از پریز بکشید. اگر دوشاخه در دسترس نیست یا برایتان خطرناک است، سریعاً از طریق فیوز اصلی خانه، برق را قطع کنید. تا زمانی که مشکل کاملاً حل نشده، به هیچ وجه دستگاه را به برق وصل نکنید.
2. کفش عایق بپوشید: قبل از اینکه دوباره به دستگاه نزدیک شوید یا بخواهید آن را لمس کنید، حتماً یک جفت کفش عایق مثل دمپایی پلاستیکی یا کتانی بپوشید. این کار می تواند یک لایه محافظتی مهم بین شما و زمین ایجاد کند و خطر برق گرفتگی را کاهش دهد.
3. از آب دوری کنید: اگر دور و بر لباسشویی آب یا رطوبت دیدید، به هیچ وجه به دستگاه دست نزنید. آب رسانای عالی برق است و خطر برق گرفتگی را به شدت زیاد می کند. اول آب را خشک کنید یا از تماس با آن پرهیز کنید.
4. به کودکان هشدار دهید: حتماً به بچه ها و هر کسی که در خانه است، بگویید که فعلاً به ماشین لباسشویی نزدیک نشود. خطر برق گرفتگی برای کودکان به مراتب بیشتر است.

یادتان باشد، تا زمانی که از رفع کامل مشکل اطمینان پیدا نکرده اید، دستگاه را روشن نکنید و از آن استفاده نکنید. سلامتی شما از هر چیزی مهم تر است.

چرا ماشین لباسشویی برق دارد؟ ۷ علت اصلی و نحوه تشخیص

حالا که خیالتان از بابت ایمنی کمی راحت تر شد و اقدامات اولیه را انجام دادید، بیایید با هم برویم سراغ اصل مطلب و ببینیم چه چیزهایی باعث می شوند ماشین لباسشویی عزیزمان برق دار شود. از تجربه و دانش استفاده می کنیم تا به زبانی ساده و کاربردی برایتان توضیح دهیم.

1. خرابی در سیم کشی داخلی و اتصالات فرسوده

گاهی اوقات مشکل درست زیر پوست دستگاه پنهان شده. توی لباسشویی پر از سیم و اتصالات برقی است که با گذشت زمان، ممکن است عایقشان فرسوده، پاره یا حتی لخت شود. وقتی این اتفاق بیفتد، سیم های حامل جریان برق با بدنه فلزی لباسشویی تماس پیدا می کنند و نتیجه اش می شود برق دار شدن بدنه. علاوه بر این، اتصالات سیم ها به قطعات مختلف هم ممکن است شل شوند، زنگ بزنند یا حتی بر اثر حرارت، کیفیتشان را از دست بدهند که این هم خودش می تواند باعث نشت جریان برق به بدنه شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• بو و نشانه: ممکن است بوی سوختگی پلاستیک به مشامتان بخورد یا در موارد شدیدتر، حتی جرقه یا دود ببینید. (البته این ها بیشتر کار متخصص است.)
• بررسی ظاهری: در صورت قطع بودن کامل برق، یک بررسی چشمی سطحی از پشت دستگاه (اگر دسترسی آسان دارید) می تواند گاهی اوقات سیم های پاره یا اتصالات شل را نشان دهد. اما دست کاری سیم کشی داخلی بدون دانش تخصصی، اصلاً توصیه نمی شود.
• راه حل: اگر واقعاً فکر می کنید مشکل از سیم کشی است، بهتر است دست به آچار نشوید. تعویض سیم کشی آسیب دیده و محکم کردن اتصالات، کار یک تکنسین برق کار یا تعمیرکار لباسشویی است.

2. اتصال نادرست یا قطع بودن سیم ارت (Ground Wire)

سیم ارت (Earth) یا همان سیم اتصال به زمین، مثل یک ناجی عمل می کند. وظیفه اصلی اش این است که اگر به هر دلیلی (مثلاً خرابی سیم کشی یا قطعات) جریان برق به بدنه فلزی دستگاه نشت کرد، آن را به جای عبور از بدن شما، به زمین منتقل کند تا شما برق گرفته نشوید. اما اگر این سیم ارت درست وصل نشده باشد، قطع شده باشد یا اصلا ساختمانی که در آن زندگی می کنید چاه ارت استاندارد نداشته باشد، آن وقت جریان نشتی، راه دیگری برای عبور پیدا می کند و بدنه لباسشویی برق دار می شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• احساس برق گرفتگی ضعیف: معمولاً برق گرفتگی ناشی از نبود ارت قوی نیست، اما با فازمتر (اگر بلد هستید ایمن استفاده کنید) می توانید برق روی بدنه را تشخیص دهید.
• برق دار شدن شیر آب: گاهی اوقات اگر سیم ارت به اشتباه به لوله های فلزی آب وصل شده باشد، ممکن است با لمس شیر آب یا سینک هم احساس برق گرفتگی داشته باشید.
• راه حل: اولین کار این است که مطمئن شوید پریز برق شما سیم ارت دارد و این سیم به درستی به چاه ارت ساختمان وصل شده است. اگر ساختمانتان قدیمی است و چاه ارت ندارد، ممکن است نیاز به نصب محافظ جان (RCD) یا استفاده از سیم ارت کمکی (مثل وصل کردن سیم به لوله فاضلاب فلزی یا میلگرد ساختمان، با رعایت کامل ایمنی) باشد که این کارها هم بهتر است با مشورت یک متخصص انجام شود. یک راه موقتی و کم خطر (که البته راه حل دائمی نیست) این است که دوشاخه را برعکس در پریز بزنید، گاهی اوقات این کار کمک می کند.

  اگر ساختمان شما چاه ارت ندارد، همیشه موقع نزدیک شدن به ماشین لباسشویی یا حتی سینک ظرفشویی، یک کفش عایق مثل دمپایی پلاستیکی بپوشید.

3. خرابی پریز برق یا دوشاخه دستگاه

گاهی اوقات مشکل اصلاً از خود لباسشویی نیست! بلکه از جایی شروع می شود که برق وارد دستگاه می شود؛ یعنی پریز برق یا دوشاخه لباسشویی. فرسودگی، سوختگی، شل بودن اتصالات داخل پریز یا آسیب فیزیکی به دوشاخه (مثلاً سیم های لخت شده)، می تواند باعث نشت جریان برق به بدنه فلزی دستگاه شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• بررسی ظاهری: پریز یا دوشاخه را با دقت نگاه کنید. آیا داغ شده اند؟ بوی سوختگی می دهند؟ رنگشان تغییر کرده یا قسمتی از آن ها ذوب شده است؟
• شل بودن: آیا پریز در جای خود شل است یا دوشاخه به خوبی در پریز قرار نمی گیرد و لق می زند؟
• تست با پریز دیگر: اگر امکانش هست و یک پریز سالم دیگر در نزدیکی دارید، ماشین لباسشویی را (بعد از قطع کامل برق و با رعایت نکات ایمنی) به آن وصل کنید تا ببینید مشکل ادامه دارد یا نه.
• راه حل: اگر مشکل از پریز یا دوشاخه بود، باید آنها را تعویض کنید. این کار نیاز به دانش اولیه برق کاری دارد و اگر مطمئن نیستید، حتماً از یک برق کار کمک بگیرید.

4. نشتی آب و رطوبت در مجاورت قطعات الکتریکی

این یکی هم از دلایل شایع و خطرناک است. ماشین لباسشویی طبیعتاً با آب سر و کار دارد. اما اگر آب از شلنگ ها، لاستیک دور درب، پمپ تخلیه، یا حتی خود دیگ دستگاه نشت کند و با سیم ها یا قطعات برقی تماس پیدا کند، چه اتفاقی می افتد؟ آب رسانای برق است و با انتقال جریان به بدنه فلزی، باعث برق دار شدن دستگاه می شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• مشاهده آب: این یکی ساده ترین راه تشخیص است. زیر یا اطراف ماشین لباسشویی را چک کنید. آیا قطرات آب می بینید؟ کف زمین خیس است؟
• رطوبت: ممکن است رطوبت را در قسمت های داخلی تر دستگاه (مثل پنل های کنترلی) ببینید که البته این نیاز به باز کردن دستگاه دارد و بهتر است کار یک متخصص باشد.
• راه حل: قبل از هر چیز، برق را قطع و هرگونه آب یا رطوبت را خشک کنید. بعد باید منبع نشتی را پیدا و برطرف کنید. نشتی از شلنگ ها یا لاستیک دور درب را شاید خودتان بتوانید با تعویض قطعه حل کنید (البته با دقت فراوان)، اما نشتی از پمپ یا دیگ نیاز به تخصص دارد و باید با تعمیرکار تماس بگیرید.

5. خرابی المنت هیتر (گرمکن آب)

المنت هیتر وظیفه اش گرم کردن آب داخل لباسشویی است. این المنت داخل آب قرار می گیرد و با گذر زمان، ممکن است عایقش فرسوده شود یا حتی بسوزد. وقتی عایق المنت خراب شود، عنصر گرمایشی با آب داخل دیگ تماس مستقیم پیدا می کند و جریان برق از طریق آب به دیگ و سپس به بدنه دستگاه منتقل می شود. این اتفاق می تواند حسابی خطرناک باشد!

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• آب سرد: یکی از نشانه های اصلی خرابی المنت این است که آب در طول برنامه شستشو گرم نمی شود. لباس ها خوب تمیز نمی شوند یا لکه های چربی روی آن ها می ماند.
• برق دار شدن بدنه: ممکن است همزمان با کار نکردن المنت، بدنه دستگاه هم برق دار شود.
• راه حل: تعویض المنت هیتر یک کار کاملاً تخصصی است و نیاز به باز کردن دستگاه و دانش فنی دارد. به هیچ وجه خودتان برای این کار اقدام نکنید و با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید.

6. مشکلات موتور لباسشویی (نیم سوز شدن یا خرابی عایق)

موتور، قلب تپنده ماشین لباسشویی است و وظیفه چرخاندن دیگ را بر عهده دارد. سیم پیچی های داخل موتور با عایق های مخصوصی پوشانده شده اند تا جریان برق به بدنه موتور و سپس به بدنه دستگاه نشت نکند. اما با گذشت زمان، فرسودگی، گرمای بیش از حد، یا حتی نوسانات برق می تواند باعث نیم سوز شدن سیم پیچی ها یا از بین رفتن عایق آن ها شود. در این صورت، جریان برق به شفت موتور و از آنجا به بدنه لباسشویی منتقل می شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• بوی سوختگی: اگر موتور نیم سوز شده باشد، احتمالاً بوی سوختگی شدیدی از قسمت پشتی یا زیر لباسشویی به مشامتان می رسد.
• صداهای غیرعادی: موتور ممکن است صداهای عجیب و غریب مثل وزوز، غرغر یا حتی صدای سایش بدهد.
• عملکرد نامنظم: دستگاه ممکن است در حین کار متوقف شود، دیگ نچرخد یا دور چرخش آن نامنظم باشد.
• راه حل: تعمیر یا تعویض موتور، یک کار بسیار تخصصی و پیچیده است. حتماً باید توسط تعمیرکار مجرب انجام شود. خودتان به هیچ وجه سعی نکنید موتور را باز کنید یا دستکاری کنید.

7. خرابی خازن پارازیت گیر (Noise Filter Capacitor)

خازن پارازیت گیر (یا فیلتر نویز) یک قطعه کوچک اما مهم است که وظیفه اش حذف نویزها و اختلالات الکتریکی از جریان برق ورودی به دستگاه است. این کار باعث می شود سایر وسایل برقی خانه تحت تأثیر نویزهای لباسشویی قرار نگیرند و خود لباسشویی هم برق پایدارتری داشته باشد. اما اگر این خازن خراب شود یا اتصالی پیدا کند، می تواند باعث نشت جریان برق به بدنه دستگاه شود.

نحوه تشخیص و راه حل اولیه:

• برق دار شدن متناوب: ممکن است حس کنید که بدنه لباسشویی گاهی برق دارد و گاهی نه.
• تداخل با سایر وسایل: گاهی اوقات خرابی این خازن می تواند باعث ایجاد نویز یا اختلال در رادیو، تلویزیون یا سایر وسایل الکترونیکی نزدیک لباسشویی شود.
• راه حل: تعویض خازن پارازیت گیر هم یک کار فنی است که باید توسط متخصص انجام شود. تشخیص خرابی آن نیاز به ابزار و دانش الکترونیک دارد.

چرا دیگ لباسشویی برق دارد اما بدنه نه؟ (یک حالت خاص)

شاید برایتان پیش آمده باشد که بدنه ماشین لباسشویی را لمس می کنید و هیچ برق گرفتگی حس نمی کنید، اما به محض اینکه دستتان را داخل دیگ می برید تا لباس ها را بیرون بیاورید، یک شوک خفیف یا قوی به شما وارد می شود! این اتفاق کمی عجیب به نظر می رسد، اما دلیل منطقی دارد.

معمولاً بدنه خارجی ماشین لباسشویی با رنگ های عایق پوشانده شده یا در قسمت هایی (مثل پنل های کنترل) از پلاستیک ساخته شده است که رسانای برق نیستند. به همین دلیل، اگر جریان نشتی به بدنه فلزی زیر رنگ برسد، ممکن است از روی بدنه بیرونی حس نشود.

اما دیگ لباسشویی فلزی است و مهم تر از آن، همیشه مرطوب یا حتی خیس است! آب یک رسانای عالی برق است. بنابراین، اگر یکی از قطعات داخلی که با آب در تماس هستند (مثل المنت هیتر، موتور یا حتی سیم کشی داخل دیگ) دچار مشکل شده باشد و جریان برق به آب نشت کند، این جریان به راحتی از طریق آب به دیگ فلزی و از آنجا به دست شما که داخل دیگ می برید، منتقل می شود.

پس، اگر فقط دیگ برق دارد و بدنه نه، دلایلش همان ۷ موردی است که بالا توضیح دادیم، اما احتمال خرابی المنت هیتر یا نشتی آب به قطعات الکتریکی داخل دیگ، پررنگ تر می شود. در این حالت هم باید بدون معطلی برق دستگاه را قطع کنید و از یک متخصص کمک بگیرید.

جمع بندی راه حل ها – چه زمانی خودتان اقدام کنید، چه زمانی با متخصص تماس بگیرید؟

خب، تا اینجا با دلایل مختلف برق دار شدن ماشین لباسشویی آشنا شدیم و نکات ایمنی را هم حسابی مرور کردیم. حالا بیایید ببینیم چه کارهایی از دست خودتان برمی آید و کی دیگر واقعاً باید زنگ بزنید به یک متخصص.

اقدامات ایمن و اولیه توسط کاربر:

یادتان باشد، همیشه اول برق را قطع کنید!

• بررسی ظاهری پریز و دوشاخه: اگر پریز یا دوشاخه لباسشویی آسیب دیده، داغ شده یا بوی سوختگی می دهد، می توانید با احتیاط آن را تعویض کنید (اگر برق کاری بلد هستید و ابزار لازم را دارید) یا از یک پریز دیگر استفاده کنید.
• برعکس کردن دوشاخه: در برخی موارد که مشکل از ارت ضعیف است، برعکس کردن دوشاخه در پریز می تواند موقتاً مشکل را حل کند. این یک راه حل دائمی نیست و باید ریشه مشکل پیدا شود.
• خشک کردن رطوبت: اگر آب یا رطوبت اطراف دستگاه را می بینید، حتماً آن را خشک کنید و منبع نشتی را پیدا کنید (اگر سطحی است و خودتان می توانید آن را رفع کنید، مثل شلنگ آب ورودی).
• چک کردن سیم ارت (در صورت وجود): اگر سیم ارت در پریز شما وجود دارد، مطمئن شوید که به درستی وصل شده است. البته بررسی دقیق سیم ارت و سیستم ارتینگ ساختمان کار متخصص است.

چه زمانی باید فوراً با تعمیرکار متخصص تماس گرفت؟

در این موارد، اصلاً وقت را تلف نکنید و حتماً با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید:

• اگر با انجام اقدامات اولیه، مشکل برق دار شدن لباسشویی حل نشد.
• اگر در حین کار دستگاه، دود، بوی سوختگی شدید، جرقه های داخلی یا صداهای غیرعادی مشاهده کردید.
• اگر هرگونه شک و تردیدی در مورد علت مشکل، نحوه عیب یابی یا ایمنی کار دارید.
• اگر برای تشخیص مشکل نیاز به باز کردن دستگاه و دستکاری قطعات داخلی آن (مثل موتور، المنت، سیم کشی پیچیده) هستید.
• اگر احساس برق گرفتگی شدید یا مداوم دارید. این یعنی جریان برق بالا است و بسیار خطرناک!

سلامت و ایمنی شما همیشه در اولویت است. هرگز خودتان را به خطر نیندازید و در صورت لزوم، کار را به کاردان بسپارید.

به قول معروف، کار را که کرد آنکه تمام کرد! تعمیر لباسشویی یک کار تخصصی است و دستکاری های اشتباه می تواند هم به دستگاه آسیب جدی بزند و هم خطر برق گرفتگی را بیشتر کند.

نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از برق دار شدن ماشین لباسشویی

خب، همانطور که می گویند پیشگیری بهتر از درمان است. با رعایت چند نکته ساده و کاربردی، می توانید تا حد زیادی از برق دار شدن ماشین لباسشویی تان جلوگیری کنید و با خیال راحت تری از این یار همیشگی خانه استفاده کنید:

1. نصب صحیح سیم ارت و محافظ جان: این مهمترین و اصلی ترین نکته است. حتماً مطمئن شوید که ماشین لباسشویی تان به یک پریز با سیم ارت استاندارد وصل شده است. اگر در ساختمانتان چاه ارت وجود ندارد، حتماً با یک برق کار ماهر مشورت کنید تا راه حل های جایگزین و ایمن (مثل نصب محافظ جان یا RCD) را برای کلید پریز لباسشویی بررسی و نصب کند. محافظ جان به محض تشخیص کوچکترین نشتی جریان برق، مدار را قطع می کند و از برق گرفتگی جلوگیری می کند.
2. بازرسی دوره ای شیلنگ ها و اتصالات آب: هر چند وقت یک بار، شیلنگ های ورودی و خروجی آب لباسشویی و همچنین اتصالات آن ها را از نظر ترک خوردگی، پوسیدگی یا شل بودن بررسی کنید. اگر کوچکترین نشانه ای از نشتی دیدید، سریعاً برای تعویض یا تعمیر آن ها اقدام کنید. یک نشتی کوچک امروز، می تواند مشکل بزرگی فردا باشد.
3. حفظ خشکی محیط: همیشه سعی کنید محیط اطراف لباسشویی خشک و تمیز باشد. از قرار دادن گلدان یا هر منبع آبی دیگری کنار دستگاه خودداری کنید. رطوبت و آب، بزرگترین دشمن لوازم برقی هستند و رسانایی برق را به شدت بالا می برند.
4. سرویس و نگهداری منظم: حداقل سالی یک بار، لباسشویی تان را توسط یک تعمیرکار متخصص سرویس کنید. این کار باعث می شود مشکلات احتمالی مثل فرسودگی سیم کشی، خرابی المنت یا ایرادات جزئی دیگر، قبل از اینکه تبدیل به یک خطر جدی شوند، شناسایی و برطرف گردند.
5. استفاده از دوشاخه ها و پریزهای سالم و استاندارد: از دوشاخه ها و پریزهای بی کیفیت، آسیب دیده یا غیراستاندارد استفاده نکنید. دوشاخه باید به راحتی و محکم در پریز قرار بگیرد و هیچگونه لقی نداشته باشد.
6. مراقب بوی سوختگی باشید: اگر بوی سوختگی یا هر بوی غیرعادی از دستگاه به مشامتان رسید، بلافاصله آن را از برق بکشید و تا بررسی کامل توسط متخصص، روشن نکنید.

با رعایت همین چند نکته ساده، می توانید سال های سال با خیال راحت از ماشین لباسشویی تان استفاده کنید و نگران برق گرفتگی نباشید.

نتیجه گیری

برق دار شدن ماشین لباسشویی یک هشدار جدی است که نباید آن را نادیده گرفت. همانطور که دیدیم، دلایل مختلفی از سیم کشی داخلی و اتصالات فرسوده گرفته تا مشکلات مربوط به سیم ارت، المنت هیتر، موتور یا حتی نشتی آب می توانند باعث بروز این مشکل خطرناک شوند. همیشه یادتان باشد که ایمنی شما و خانواده تان در اولویت است.

وقتی با این مشکل روبرو شدید، حتماً اول برق دستگاه را قطع کنید و بعد با خونسردی، اقدامات اولیه ایمنی را که با هم مرور کردیم، انجام دهید. هیچوقت برای عیب یابی و تعمیر قطعات داخلی، خودتان را به خطر نیندازید و اگر دانش فنی کافی ندارید، دست به آچار نشوید. در بسیاری از موارد، بهترین و ایمن ترین راه حل، تماس با یک تعمیرکار متخصص و باتجربه است.

سرویس های منظم و رعایت نکات پیشگیرانه هم می تواند عمر مفید دستگاه شما را بیشتر کند و هم از بروز چنین مشکلات خطرناکی جلوگیری نماید. پس حواستان به این نکات باشد تا ماشین لباسشویی تان مثل همیشه، با خیال راحت و بدون دردسر، لباس هایتان را برق بیندازد.

اگر با مشکل برق دار شدن لباسشویی مواجه شدید و با اقدامات اولیه مشکل برطرف نشد، بهترین کار این است که از یک متخصص کمک بگیرید.