مسجد اورتاکوی در استانبول

مسجد اورتاکوی در استانبول، نگین درخشان تنگه بسفر، یکی از زیباترین و خاص ترین جاهاییه که هر گردشگری باید تو این شهر ببینه. این مسجد با معماری چشم نواز و موقعیت بی نظیرش، منظره ای جادویی رو کنار آب به تصویر می کشه و با تغییر رنگ هاش در طول روز، حسابی دلت رو می بره.

استانبول، شهر هزاران مسجد و هزاران داستان، همیشه برای مسافراش کلی حرف برای گفتن داره. اما بین همه این بناهای باشکوه و تاریخی، بعضی هاشون یه چیز دیگه ان. مسجد اورتاکوی یکی از همون هاست؛ یه شاهکار معماری که انگار از دل قصه ها بیرون اومده و درست کنار آب های نیلگون بسفر جا خوش کرده. این مقاله قراره یه راهنمای کامل و حسابی باشه تا با همه زیر و بم این مسجد دوست داشتنی آشنا بشی و بدونی چطور می تونی یه سفر به یادماندنی بهش داشته باشی.

مسجد اورتاکوی کجاست؟ قلب تپنده بسفر

حالا بریم سراغ اینکه اصلاً این مسجد قشنگ کجای استانبوله. مسجد اورتاکوی یا همون مسجد مجیدیه، تو منطقه شلوغ و دوست داشتنی بشیکتاش (Beşiktaş) و دقیقاً کنار ساحل غربی تنگه بسفر قرار گرفته. فکرش رو بکن، یه مسجد با اون همه ظرافت و زیبایی، درست لب آب و روبروی پل بسفر بزرگ و معروف استانبول! آدرس دقیقش هم اینه: Mecidiye, Mecidiye Koprusu Sk. No:1 D:1, 34347 Besiktas/Istanbul, Turkey.

اینجا فقط یه مسجد نیست، یه تجربه کامله. اطراف مسجد اورتاکوی، منطقه ای پر جنب و جوش و پر از کافه و رستوران های دنج و خوشگل، بازارچه های محلی کوچیک و پر از زندگیه. وقتی غروب میشه، نورپردازی مسجد و پل بسفر، یه منظره جادویی می سازه که هر دوربینی رو وسوسه می کنه تا عکس بگیره. انگار که خود شهر استانبول اومده کنار بسفر، یه گوشه خلوت کرده و داره آرامش می گیره.

از ویرانی تا شکوه: تاریخچه مسجد اورتاکوی

هر بنای تاریخی، داستان های خودش رو داره و مسجد اورتاکوی در استانبول هم از این قاعده مستثنا نیست. قبل از اینکه این مسجد باشکوهی که الان می بینیم سرپا بشه، یه مسجد کوچیک تر اینجا بوده که سال ۱۷۲۰ ساختنش. اما متاسفانه اون مسجد تو شورش «پاترونا خلیل» در سال ۱۷۳۱، حسابی آسیب می بینه و کلاً از بین میره.

چندین سال بعد، اواسط قرن نوزدهم، سلطان عبدالمجید اول، سی ویکمین سلطان عثمانی که خودش آدم هنردوستی بود و خطاطی هم می کرد، تصمیم می گیره جای اون مسجد ویران شده یه بنای جدید و خیره کننده بسازه. اینجا بود که پای دو معمار برجسته ارمنی، کاراپت بالیان و پسرش نیکوغایوس بالیان به میون میاد. این دو پدر و پسر که آثار دیگه ای مثل کاخ دولما باغچه رو هم تو کارنامه شون دارن، بین سال های ۱۸۵۴ تا ۱۸۵۶ میلادی، این شاهکار رو طراحی و اجرا می کنن.

البته، سرنوشت مسجد اورتاکوی هم بعد از ساختش، بی فراز و نشیب نبوده. سال ۱۸۹۴ یه زلزله شدید بهش آسیب میزنه و سال ۱۹۸۴ هم یه آتش سوزی کوچیک توش اتفاق میفته. اما هر بار، مردم و دولت به فکرش بودن و مرمتش کردن. آخرین مرمت اساسی هم بین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ انجام شد و بعد از سه سال کار دقیق و فشرده، تو سال ۲۰۱۴ با حضور اردوغان، دوباره درهای مسجد به روی مردم باز شد.

شاهکار نئوباروک: بررسی دقیق معماری مسجد اورتاکوی

حالا که از تاریخچه اش گفتیم، بریم سراغ اصل مطلب: معماری خیره کننده ی مسجد اورتاکوی. این مسجد یه نمونه بی نظیر از سبک معماری نئوباروک تو دوره عثمانیه که حسابی با بقیه مساجد استانبول فرق داره و همین تفاوت، اونو خاص تر می کنه.

سبک و فلسفه نئوباروک در مسجد اورتاکوی

مسجد اورتاکوی به سبک نئوباروک ساخته شده، سبکی که از اروپا وارد معماری عثمانی شده بود. این سبک، بر خلاف سبک های کلاسیک که روی تقارن و سادگی تاکید داشتن، پر از حرکت، پویایی و جزئیات پیچیده و باشکوهه. معماران مسجد اورتاکوی، این سبک اروپایی رو با عناصر سنتی معماری عثمانی ترکیب کردن و یه بنای واقعاً منحصر به فرد خلق کردن که هم شکوه معماری عثمانی رو داره و هم ظرافت و تجمل سبک باروک رو.

مسجد اورتاکوی یه شاهکار هنریه که از تلفیق سبک نئوباروک اروپایی با ظرافت های معماری عثمانی به دنیا اومده؛ جایی که هر جزئیاتش، داستانی از زیبایی و شکوه رو زمزمه می کنه.

نمای بیرونی: جلوه ای از ظرافت و عظمت

وقتی از بیرون به مسجد اورتاکوی نگاه می کنی، اولین چیزی که چشمت رو میگیره، سنگ مرمر سفید درخشانشه. برای ساخت نما، از سنگ مرمر سفید با کیفیت عالی و سنگ های آذرین استفاده شده که به بنا یه جلوه خاص و لوکس میده. گنبد مسجد، که البته الان با بتن بازسازی شده، خیلی با بقیه گنبدها فرق داره. دو مناره باریک و بلندش هم با تزئینات سنگی برجسته و شرفه هایی شبیه به سرستون های کورینتی، مثل دو نگهبان وفادار کنار مسجد ایستادن.

چیزی که مسجد اورتاکوی رو واقعاً خاص می کنه، پنجره های بلند و عریضشه که رو به بسفر باز میشن. این پنجره ها نه تنها نور طبیعی رو به داخل مسجد میارن، بلکه انعکاس آب بسفر رو هم به داخل فضا می کشن و یه بازی نور و رنگ بی نظیر ایجاد می کنن.

«مسجد هزارچهره»: پدیده تغییر رنگ ها

اینجاست که لقب «مسجد هزارچهره» معنی پیدا می کنه. اگه صبح زود به اورتاکوی بری، مسجد رو سفید و درخشان می بینی. نزدیک غروب، وقتی خورشید کم کم داره خداحافظی می کنه، نمای مسجد به یه صورتی دلربا تغییر رنگ میده. وای از شب! وقتی چراغ ها روشن میشن، مسجد به رنگ زرد طلایی درمیاد و انگار تو تاریکی شب، می درخشه. این تغییر رنگ ها واقعاً تماشاییه و باعث شده مسجد اورتاکوی تبدیل به یه بهشت برای عکاس ها بشه.

فضای داخلی: شکوه و معنویت

حالا بریم داخل مسجد. فضای داخلی هم به اندازه بیرونش باشکوهه و کلی حرف برای گفتن داره. مسجد اورتاکوی دو بخش اصلی داره: یه سالن بزرگ نمازخونه با پلان مربع شکل و یه بخش دو طبقه U شکل که آپارتمان سلطنتی برای خود سلطان بوده.

محراب و منبر مسجد از سنگ مرمر و سماق ساخته شدن و پر از تزئینات ظریف و نفیس ان. سقف و دیوارهای داخلی مسجد پر از نقاشی های دیواری با تکنیک ترومپ لویل (Trompe-l’œil) به سبک نئو رنسانس هستن. این تکنیک نقاشی، یه جور خطای دید ایجاد می کنه که انگار فضا سه بعدی و عمیق تر از چیزیه که هست و این برای اولین بار تو دوره عبدالمجید وارد معماری عثمانی شده.

دیوارهای مسجد پر از خوشنویسی های قشنگ خط نستعلیقه. می گن بعضی از این کتیبه ها رو خود سلطان عبدالمجید اول که خطاط چیره دستی بوده، نوشته. لوسترهای مجلل و نورپردازی دقیق هم باعث شده فضای داخل مسجد هم همیشه روشن و روحانی باشه و یه حس آرامش خاصی به آدم دست بده.

راهنمای بازدید از مسجد اورتاکوی: بایدها و نبایدها

خب، حالا که حسابی از زیبایی های مسجد اورتاکوی گفتی و احتمالا دلت خواسته بری از نزدیک ببینیش، باید چند تا نکته مهم رو برای بازدید بدونی که هم خودت لذت ببری و هم به فرهنگ و احترام اونجا لطمه ای وارد نشه.

ساعات و بهترین زمان بازدید

مسجد اورتاکوی معمولاً هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر برای بازدید عموم بازه. اما یه نکته خیلی مهم اینه که تو زمان های اقامه نماز، درهای مسجد به روی گردشگرها بسته میشه. یعنی اگه بین ساعت ۱۲:۳۰ تا ۱:۳۰ ظهر یا وقت نمازهای دیگه بری، باید صبر کنی تا نماز تموم بشه.

بهترین زمان برای بازدید و عکاسی، صبح زود یا نزدیک غروبه. صبح زود که خلوت تره و می تونی تو آرامش کامل از فضا لذت ببری، و نزدیک غروب هم که منظره غروب آفتاب روی بسفر و تغییر رنگ مسجد، حسابی جادوییه و فرصت های عکاسی بی نظیری رو بهت میده.

هزینه ورودی و کمک های داوطلبانه

یه خبر خوب! ورود به مسجد اورتاکوی در استانبول کاملاً رایگانه و لازم نیست هیچ هزینه ای پرداخت کنی. این یه فرصت عالیه تا بدون دغدغه مالی، از یه بنای تاریخی و مذهبی بی نظیر دیدن کنی. البته، اگه دلت خواست و برای نگهداری و مرمت مسجد کمک کنی، صندوق های خیریه ای اونجا هست که می تونی مبلغی رو بهشون اهدا کنی.

آداب و رسوم بازدید

یادت باشه، مسجد اورتاکوی یه مکان مذهبیه و برای بازدید ازش باید یه سری آداب رو رعایت کنی:

• پوشش مناسب: برای خانم ها، پوشیدن روسری و لباس پوشیده لازمه. آقایون هم باید لباس مناسب و محترمانه داشته باشن. اگه روسری یا لباس مناسب همراهت نداشتی، نگران نباش! معمولاً دم ورودی مسجد لباس هایی رو برای امانت بهت میدن که می تونی استفاده کنی.
• درآوردن کفش: قبل از ورود به صحن اصلی نمازخونه، حتماً باید کفش هات رو دربیاری. جاهایی برای گذاشتن کفش ها هست.
• رعایت سکوت و احترام: یادت باشه اینجا یه مکان عبادیه. پس آروم باش و سکوت رو رعایت کن تا مزاحم نمازگزارها نشی.
• عکاسی: عکاسی معمولاً مجازه، اما بهتره از فلاش استفاده نکنی و حواست باشه که از نمازگزارها بدون اجازه عکس نگیری. هدف اینه که مزاحمت ایجاد نکنی.
• زمان نماز: همونطور که گفتیم، تو زمان نماز نمی تونی وارد بشی. از این فرصت می تونی استفاده کنی و کنار بسفر قدم بزنی یا تو کافه های اطراف، یه چای ترکی نوش جان کنی.

چطور خودمان را به مسجد اورتاکوی برسانیم؟ (مسیرهای دسترسی)

مسجد اورتاکوی به خاطر موقعیت خوبش، دسترسی نسبتاً راحتی از اکثر نقاط استانبول داره. بیا ببینیم چطوری میشه خودت رو به این نقطه قشنگ رسوندی:

• از میدان تقسیم (Taksim): این یکی از راحت ترین مسیرهاست. می تونی از میدان تقسیم سوار اتوبوس هایی بشی که به سمت اورتاکوی میرن (مثلاً خطوط ۴۰T و ۴۲T). یه تاکسی هم می تونه گزینه خوبی باشه، اما حواست به ترافیک باشه.
• از کاباتاش (Kabataş): اگه با تراموا خط T1 (خط سلطان احمد و منطقه تاریخی) اومدی، می تونی تو ایستگاه کاباتاش پیاده بشی. از اونجا می تونی با اتوبوس (خطوط ۲۲، ۲۲RE، ۲۵E) یا حتی یه پیاده روی ۲۰-۲۵ دقیقه ای کنار بسفر به اورتاکوی برسی که خودش یه حال و هوای دیگه داره.
• از بشیکتاش (Beşiktaş): اورتاکوی خودش تو منطقه بشیکتاشه. اگه تو بشیکتاش هستی، می تونی یه پیاده روی حدوداً ۲۰ دقیقه ای رو تجربه کنی که خیلی لذت بخشه، یا با اتوبوس های محلی خودت رو به مسجد برسونی.
• از سمت آسیایی: اگه تو بخش آسیایی استانبول هستی، بهترین راه اینه که از کشتی های عمومی (فری) استفاده کنی و به اسکله بشیکتاش بیای. از اونجا هم مثل گزینه های بالا، می تونی با اتوبوس یا پیاده روی خودت رو به اورتاکوی برسونی.

برای حمل و نقل تو استانبول، حتماً یه استانبول کارت تهیه کن. این کارت برای همه وسایل حمل و نقل عمومی قابل استفاده و کارتت رو هم می تونی تو ایستگاه های مترو و اتوبوس شارژ کنی. برای چک کردن مسیرها و خطوط اتوبوس هم، اپلیکیشن های حمل و نقل عمومی مثل Trafi حسابی به دردت می خورن.

فراتر از مسجد: جاذبه های اطراف اورتاکوی و تجربه های فراموش نشدنی

منطقه اورتاکوی فقط به مسجدش ختم نمیشه. این اطراف پر از جاهای دیدنی و کارهای باحاله که می تونی انجام بدی و یه روز کامل رو اینجا سرگرم باشی. پس خودت رو فقط به دیدن مسجد محدود نکن!

تنگه بسفر و پل بسفر

اصلاً یکی از دلایل اصلی شهرت مسجد اورتاکوی، قرار گرفتنش کنار تنگه بسفره. این منطقه واقعاً یه بهشت برای عکاس هاست. می تونی ساعت ها کنار آب قدم بزنی و از مناظر بی نظیر تنگه بسفر، عبور کشتی ها و قایق ها و البته پل بسفر که مثل یه طاق بزرگ روی آب کشیده شده، عکس های یادگاری بگیری.

• قایق سواری در بسفر: از اسکله اورتاکوی می تونی سوار قایق های تفریحی کوچیک بشی و یه گشت کوتاه روی بسفر بزنی. اینجوری می تونی مسجد رو از زاویه ای دیگه ببینی و از هوای تازه دریا حسابی لذت ببری.
• غذا دادن به مرغ های دریایی: یکی از تفریحات اصلی اینجا، غذا دادن به مرغ های دریاییه. کافیه یه بسته بیسکویت یا نون با خودت داشته باشی تا مرغ های دریایی دورت جمع بشن و یه عالمه عکس و فیلم خفن بگیری.

میدان و اسکله اورتاکوی

میدان اورتاکوی، درست جلوی مسجد، همیشه پر از جنب و جوشه. اینجا می تونی:

• قدم زدن کنار ساحل: دست در دست عزیزانت، کنار ساحل قدم بزنی و از تماشای کشتی ها و مناظر اطراف لذت ببری.
• بازار صنایع دستی: اگه روز یکشنبه به اورتاکوی بری، یه بازار صنایع دستی باحال هم کنار مسجد برپاست که پر از سوغاتی های قشنگ و دست ساز ترکیه است.
• کافه ها و رستوران ها: اورتاکوی پر از کافه های دنج و رستوران های شیک و خودمونیه. می تونی یه کُمپیر (سیب زمینی تنوری شکم پر، یکی از غذاهای خیابونی معروف استانبول) یا وافل خوشمزه بخوری و کنار آب، یه چای یا قهوه ترکی بنوشی و حسابی کیف کنی.

جاهای دیدنی نزدیک مسجد اورتاکوی در استانبول

اگه وقت کافی داری، می تونی از جاهای دیدنی دیگه ای هم که نزدیک اورتاکوی هستن، دیدن کنی:

• کاخ دولما باغچه (Dolmabahçe Palace): این کاخ باشکوه هم توسط همون معماران (خانواده بالیان) که مسجد اورتاکوی رو ساختن، طراحی شده و یکی از شاهکارهای معماری استانبوله.
• مسجد و موزه ییلدیز (Yıldız Mosque and Museum): این مسجد هم از نظر تاریخی و معماری اهمیت زیادی داره و تو یه پارک بزرگ و قشنگ به همین اسم قرار گرفته.
• مقبره یحیی افندی (Yahya Efendi Tomb): مقبره یکی از عرفای معروف عثمانیه که تو یه فضای آرامش بخش و سرسبز قرار داره.
• پارک ییلدیز (Yıldız Park): یه پارک بزرگ و زیبا نزدیک اورتاکوی که می تونی توش قدم بزنی، پیک نیک کنی و از فضای سرسبزش لذت ببری.

چرا دیدن مسجد اورتاکوی یک تجربه ضروری است؟

حالا شاید بپرسی، بین این همه جاذبه تو استانبول، چرا باید حتماً مسجد اورتاکوی در استانبول رو دید؟ جوابش سادست: چون اورتاکوی یه ترکیب بی نظیره از تاریخ، هنر، معماری و طبیعت. اینجا فقط یه مسجد نیست؛ یه تابلوی نقاشی زنده است که هر لحظه رنگ عوض می کنه. جاییه که می تونی کنار آبی های بی کران بسفر، غروب آفتاب رو تماشا کنی و حس کنی بخشی از تاریخ عثمانی رو تجربه کردی.

اینجا محلیه که معماری خیره کننده نئوباروک رو با آرامش یه مکان عبادی تجربه می کنی و از هر زاویه، یه منظره جدید برای عکاسی پیدا می کنی. چه عاشق تاریخ باشی، چه شیفته معماری، چه دنبال یه جای دنج برای ریلکس کردن کنار آب، اورتاکوی همه این ها رو با هم داره. واقعاً حیف میشه اگه تا استانبول بری و از این نگین درخشان بسفر دیدن نکنی.

سخن آخر

مسجد اورتاکوی در استانبول، فراتر از یه بنای تاریخیه؛ یه حس و حال خاصه که با معماری بی نظیر، موقعیت مکانی استثنایی و اون بازی نور و رنگ در طول روز، هر کسی رو شیفته خودش می کنه. اگه گذرت به استانبول افتاد، حتماً یه نیم روز رو به این منطقه اختصاص بده، قدم بزن، عکس بگیر، یه چای ترکی نوش جان کن و از اون اتمسفر دوست داشتنی لذت ببر.

دیدن این مسجد قشنگ کنار بسفر و پل باشکوهش، قطعاً یکی از به یادماندنی ترین خاطرات سفرت به استانبول میشه. حالا که همه چیز رو درباره مسجد اورتاکوی می دونی، اگه تجربه ای از بازدید این مکان زیبا داری یا نکته ای هست که دوست داری به ما و بقیه بگی، حتماً تو بخش نظرات برامون بنویس. مشتاق شنیدن داستان های شما هستیم!